Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Η τελευταία τριανταετία χαρακτηρίστηκε από απανωτές χρεοκοπίες αεροπορικών εταιρειών, αλλά και οργανωμένων ταξιδιωτικών πρακτόρων (tour operators). Οι άλλοτε εξαιρετικά κερδοφόρες εταιρείες με περιθώρια κέρδους 10%-16% αγωνίζονταν μετά βίας για να πετύχουν περιθώρια κέρδους 2%-4%.
Μέσα στην μεγάλη αυτή μάχη, αναβίωσαν μεγάλοι κερδισμένοι, μερικές από τις αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους, όπως η Easyjet, Rynair. Από την άλλη υπήρξε καθετοποίηση μερικών από τους ταξιδιωτικούς πράκτορες, όπως της Thomas Cook, που πλέον διαθέτει τη δική της αεροπροκή εταιρεία, αλλά όχι και το ανάποδο, καθώς οι αεροπορικές εταιρείες δεν διαθέτουν εκείνα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που θα τους επέτρεπαν να πάρουν σοβαρό κομμάτι των ταξιδιωτικών πρακτόρων. Ο λόγος απλός, το κλείσιμο τουριστικών πακέτων απαιτεί ποιοτικό έλεγχο στα καταλύματα, που οι ταξιδιωτικές εταιρείες δεν δύνανται να κάνουν. Ας σημειώσουμε ότι σε κάθε περίπτωση, όχι μονο ο ανταγωνισμός, αλλά και η τεχνολογία εξάλειψε σημαντικά τα περιθώρια κέρδους τόσο των αεροπορικών εταιρειών όσο και των τουριστικών πρακτόρων.
Ουσιαστικά ο κλάδος των αεροπορικών εταιρειών είναι σημαντικά κερδοφόρος μόνο όπου υπάρχουν μονοπωλιακές τάσεις, όπως σε τμήματα της αμερικάνικης αγοράς, ενώ ο ανταγωνισμός σε Ευρώπη, Ασία και Αφρική, όπου ακόμη έχουν ανταγωνισμό ημικρατικών και ιδιωτικών εταιρειών, οδήγησε σε σημαντική αξιοποίηση τόσο περιφερειακών αεροδρομίων όσο και σε πτώση περιθωρίων κέρδους, με σημαντικά όμως κέρδη για τον πελάτη.
Ενδεικτικά, να αναφέρουμε ότι τα περιθώρια κέρδους ανα επιβάτη και ταξίδι στην Ασία είναι της τάξης των 5 δολαρίων και την Ευρώπη της τάξης των 8 δολαρίων, ενώ στις ΗΠΑ είναι 20 δολάρια περίπου! Συνολικά τα περιθώρια κέρδους παγκοσμίως τείνουν να προσγειωθούν σε επίπεδα 4,6% κατά το 2015, με αυξητικές τάσεις για το 2016, καθώς τότε αναμένεται να ξεπεράσουν το 5%, φτάνοντας το 5,1% ως αποτέλεσμα καλύτερου μείγματος προϊόντος και χαμηλότερου κόστους μεταφοράς.
Το χαμηλότερο κόστος προκύπτει από τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου που επηρεάζουν το κόστος καυσίμου του αεροπλάνου, το οποίο αναμένεται να πέσει περίπου 8% σε δολαριακά επίπεδα (από 55 δολάρια, σε 51 δολάρια ανα βαρέλι ).
Το καλύτερο μείγμα οφείλεται στο ότι αναμένεται ισχυρότερη ζήτηση για μεταφορά επιβατών (περίπου 7% πάνω) έναντι μεταφοράς φορτίων (περίπου 2%).
Συνολικά, και καθώς τα περιθώρια κέρδους εμφανίζονται με αυξητικές τάσεις για το 2016 σε όλες τις περιοχές, και καθώς υπάρχει σημαντική βάση πλέον για προβλέψεις, καθώς υπάρχει σημαντική βάση πρόβλεψης λόγω προπώλησης εισιτηρίων ως τωρα για τους 9 πρώτους μήνες της επόμενης χρονιάς, θα μιλάγαμε για σημαντική αύξηση 19% κερδών παγκοσμίως για τις αεροπορικές εταιρείες! 19% αύξηση κερδών όμως αποτελεί αναμφίβολα ένα εξαιρετικό νέο που μπορεί να επιτρέψει σημαντική χρηματιστηριακή ανατίμηση τιμών, ιδιαίτερα εταιρειών που θεωρούνταν ότι ήταν στο κόκκινο, αναδεικνύοντας σημαντικά «λαβράκια» για επενδυτικές τοποθετήσεις για τη χρονιά που έρχεται.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
