Της Σοφίας Βούλτεψη*
Ο σεισμός που χτύπησε την Αττική, όπως και η θεομηνία στη Χαλκιδική, είναι η απάντηση σε εκείνους που υποστηρίζουν ότι νευραλγικοί τομείς του κρατικού μηχανισμού πρέπει να μένουν ακέφαλοι έως ότου ολοκληρωθούν διάφορες διαδικασίες για την πλήρωση διαφόρων θέσεων. Και αυτό ήταν το πρώτο crash test των γενικών γραμματέων που αμέσως τοποθέτησε η νέα κυβέρνηση.
Σε έκτακτες περιστάσεις πολύ συχνά όλα εξαρτώνται από τις πρώτες αντιδράσεις. Και για την θεραπεία των συνεπειών μιας καταστροφής και για την πρόληψη. Πολλοί άνθρωποι πρέπει να συντονιστούν και να συνεργαστούν σε χρόνο παράλληλο με την εξέλιξη του γεγονότος. Και κρίνονται επί του πεδίου.
Επί ΣΥΡΙΖΑ, ο ΟΑΣΠ (Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας) παρέμεινε ακέφαλος και χωρίς Διοικητικό Συμβούλιο από τον Νοέμβριο του 2017 - όταν έληξε η θητεία της προηγούμενης διοίκησής του - μέχρι τον Οκτώβριο του 2018, όταν στη θέση του επικεφαλής ξανατοποθετήθηκε ο καθηγητής κ. Ευθύμιος Λέκκας.
Η συζήτηση γύρω από τον διορισμό των γενικών γραμματέων στην οποία έχει εμπλακεί η αντιπολίτευση, πρωτοστατούσης της αξιωματικής, βασίζεται στην άποψη ότι αυτοί δεν διορίστηκαν με τη διαδικασία που προβλέπεται από το νόμο του 2016, αλλά απευθείας.
Η πείρα, όμως, είναι πικρή.
Επί Γ. Παπανδρέου – και ενώ η χώρα όδευε ολοταχώς προς τα μνημόνια – η διαδικασία opengov για τη στελέχωση του Δημοσίου κατέληξε σε παρωδία, με αποτέλεσμα, μετά την υποβολή 40.000 βιογραφικών, να φθάσουμε στα τέλη του Ιανουαρίου 2010 και να μην έχει ακόμη διοριστεί γενικός γραμματέας ΕΣΠΑ!
Επί ΣΥΡΙΖΑ πρώτα διορίστηκαν όλοι οι ημέτεροι, μετά παρενέβη η τρόικα, ψηφίστηκε ο νόμος 4369 του 2016, καταβλήθηκε προσπάθεια να καταστρατηγηθεί ο νόμος με φωτογραφικές προκηρύξεις, επενέβη και πάλι η τρόικα και το 2019 η διαδικασία βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη με αποτέλεσμα τελικά να έχει διοριστεί μόνο ένας!
Με 7.000 βιογραφικά και αιτήσεις υπό επεξεργασία και με παραιτημένους όλους σχεδόν τους γενικούς γραμματείς, θα μας έβρισκε ο σεισμός με ακέφαλες όλες τις γραμματείες!
Τώρα, μετά τον άμεσο διορισμό γενικών γραμματέων και ενώ όλοι στη χώρα αναγνωρίζουν πως δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ διαμαρτύρονται ότι τάχα δεν τηρήθηκαν οι διαδικασίες!
Η αλήθεια είναι πως οι διαμαρτυρόμενοι είναι ακριβώς αυτοί που ούτε ήθελαν, ούτε εφάρμοσαν ποτέ οποιαδήποτε διαδικασία – ούτε καν τους κανόνες της λογικής.
Η παρωδία του opengov των «κολλητών»
Στις 9 Οκτωβρίου 2009, δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο η προκήρυξη για τους γενικούς γραμματείς, μέσω του περίφημου opengov. Οι υποψήφιοι καλούνταν να να επιλέξουν μέσω ειδικής φόρμας μέχρι πέντε από τις προτεινόμενες θέσεις και να συμπληρώσουν την αίτηση με τα στοιχεία και τα προσόντα τους.
Υποβλήθηκαν 40.000 αιτήσεις συνολικά και ένα μήνα αργότερα, όταν διορίστηκαν οι πρώτοι εννέα γενικοί γραμματείς αποδείχθηκε πως όλοι ήταν στελέχη του ΠΑΣΟΚ.
«Αρεστοί σίγουρα, άριστοι θα δούμε», είχε τότε γράψει η Ελευθεροτυπία.
Δεν έχουν σημασία τα ονόματα, αλλά σε θέσεις γενικών γραμματέων είχαν τοποθετηθεί στενοί συνεργάτες του τότε πρωθυπουργού, επικεφαλής ομάδων εργασίας του ΠΑΣΟΚ, πρώην υποψήφιοι του ΠΑΣΟΚ, πρώην μέλη της Επιτροπής Επιμόρφωσης του ΠΑΣΟΚ, πρώην σύμβουλοι πρώην πρωθυπουργών του ΠΑΣΟΚ, πρώην συνεργάτες υπουργών του ΠΑΣΟΚ, πρώην βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, πρώην μέλη της οργανωτικής επιτροπής του Συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ, υποψήφιοι με την ΠΑΣΚΕ, μέλη της Νεολαίας ΠΑΣΟΚ, υποψήφιοι σε δήμους με παρατάξεις υποστηριζόμενες από το ΠΑΣΟΚ, ενώ γραμματέας επικοινωνίας είχε αναλάβει στέλεχος που μετείχε στον επικοινωνιακό σχεδιασμό του ΠΑΣΟΚ ως συνεργάτης και του κ. Ραγκούση. Και πάει λέγοντας.
Μάλιστα, ο υφυπουργός αρμόδιος για την «Ανοιχτή Διακυβέρνηση» είχε τότε προσπαθήσει να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα λέγοντας: «Δεν είπαμε ποτέ ότι θα αποκλείσουμε τα αξιόλογα στελέχη που έχουν σχέση με το Πασόκ»!
Απαντούσε έτσι σε τίτλους όπως «Από την εποχή Σημίτη οι 5 στους 8 γραμματείς», «πρώην βουλευτές του Πασόκ οι 2 από τους 6 νέους γραμματείς», «Έψαχναν τους άριστους, επέλεξαν τους αρεστούς», «Νέοι γραμματείς με «πράσινο» παρελθόν».
Ο καιρός περνούσε και μέσα σε σαράντα μέρες είχαν ανακοινωθεί 24 γραμματείς σε τρεις δόσεις, σε σύνολο 88 θέσεων.
Την ίδια στιγμή ο κρατικός μηχανισμός βρισκόταν σε στασιμότητα και ο Στάθης δημοσίευε σκίτσο με τον κ. Παπανδρέου, σε ρόλο ταχυδακτυλουργού να λέει: «Τι σύμπτωσις, αλλά όλοι οι γραμματείς που έχω τραβήξει απ' το Ιντερνέτ ή δικοί μου είναι η του Σόρος».
Στα τέλη Νοεμβρίου 2009 είχαμε την τρίτη δόση των γραμματέων, οπότε είχαν καλυφθεί 40 θέσεις και παρέμεναν ακόμη κενές 48. Είχαν περάσει σχεδόν 50 μέρες από τις εκλογές.
Οπότε είχαμε: Έναν πρώην νομάρχη και διευθυντή γραφείου υπουργού, ένα πρώην μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ, ένα άλλο στέλεχος που είχε εργαστεί για το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ και γενικά στελέχη που είχαν υπηρετήσει σε γραφεία υπουργών ή συνδέονταν φιλικά μαζί τους.
Φθάσαμε έτσι στον Δεκέμβριο, οπότε αποκτήσαμε και ειδικό γραμματέα του ΣΔΟΕ έναν πρώην πρόεδρο της ΠΑΣΚΕ Οικονομολόγων και υποψήφιο βουλευτή με το ΠΑΣΟΚ σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις.
Πρώην βουλευτής και ο γενικός γραμματέας Φορολογικών και Τελωνειακών Θεμάτων και πρώην σύμβουλος υπουργού ο γ.γ. Δημοσιονομικής Πολιτικής.
Κάπου εκεί έγινε και ο μεγάλος χαμός όταν ειδικός γραμματέας Δημοσίων Επιχειρήσεων και Οργανισμών διορίστηκε υβριστής του ΠΑΣΟΚ, του οποίου ο διορισμός ανακλήθηκε την επομένη.
Με ιστορικό στέλεχος να αναφωνεί: «Φτάνουν πια οι πειραματισμοί στις πλάτες του ΠΑΣΟΚ και των προβλημάτων του λαού».
Και άλλο ιστορικό στέλεχος να καταγγέλλει ότι «το opengov ήταν ένα κόλπο για να συγκαλυφθούν «οι επιλογές των κολλητών σας»!
Οπότε πήγαν σε… ασφαλέστερες λύσεις, όπως αυτή πρώην διευθυντή του Ιδρύματος «Α. Παπανδρέου» ως γ.γ. Νησιωτικής Πολιτικής, πρώην υφυπουργού και γενικού διευθυντή του ΠΑΣΟΚ ως γ.γ. Κοινωνικών Ασφαλίσεων και πρώην υποψήφιου στις εκλογές του 2007 ως γ.γ. Νέας Γενιάς.
«4 νέοι γενικοί, συνεργάτες του Γιώργου οι 3», έγραψε η Ελευθεροτυπία.
Ακολούθησε η τοποθέτηση των νέων περιφερειαρχών που ήταν όλοι τους κομματικά στελέχη, πρώην βουλευτές, πρώην μέλη του Εθνικού Συμβουλίου και πρώην γραμματείς περιφερειακών οργανώσεων του κόμματος.
«Όλοι στελέχη με κομματική δραστηριότητα», ξαναέγραψε η Ελευθεροτυπία.
«Πτυχία ζωής» και κενές θέσεις
Οπότε είχαμε και νέες δικαιολογίες, με κάποιον να υποστηρίζει – επειδή αποκαλύφθηκε ότι δεν είχε πανεπιστημιακό δίπλωμα – ότι… έχει το πτυχίο της ζωής!
Μ' αυτά και μ' αυτά, τον Ιανουάριο του 2010 παρέμεναν κενές οι Γενικές Γραμματείες Επενδύσεων και Ανάπτυξης και Ναυτιλιακής Πολιτικής στο υπουργείο Οικονομίας, οι θέσεις στην ΕΣΥΕ και στις Γραμματείες Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Ψηφιακής Σύγκλισης και Ανταγωνιστικότητας.
Στο Εσωτερικών δεν είχαν καλυφθεί οι Γραμματείες του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και του Εθνικού Τυπογραφείου. Το Άμυνας παρέμενε χωρίς γραμματείς, ενώ δεν είχαν τοποθετηθεί επικεφαλής στις διευθύνσεις Οικονομικού Σχεδιασμού και Υποστήριξης, Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων και Ενιαίου Διοικητικού Τομέα.
Στο Εξωτερικών δεν είχε τοποθετηθεί κανένας γ.γ., ενώ ακέφαλες παρέμενα οι γραμματείες Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Αναπτυξιακής Συνεργασίας, Απόδημου Ελληνισμού και η Ειδική Γραμματεία Αξιοποίησης Διεθνών Προγραμμάτων.
Στο Περιβάλλοντος κενές παρέμεναν οι Γραμματείες Περιβάλλοντος, Δασών και Φυσικών Πόρων και Διεθνούς Ενεργειακής Πολιτικής. Στο Παιδείας οι γραμματείες της Δια Βίου Εκπαίδευσης και Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Στο Υγείας οι Γραμματείες Πρόνοιας και Δημόσιας Υγείας. Στο Αγροτικής Ανάπτυξης η Γραμματεία Αγροτικής Ανάπτυξης.
Στις 22 Ιανουαρίου 2010 βρέθηκε ο γ.γ. για το ΕΣΠΑ, ενώ είχε αποπεμφθεί και ένας που αποκαλύφθηκε πως ήταν κουμπάρος υπουργού. Η περιπέτεια έληξε στις 28 Ιανουαρίου 2010!
Πρώτα οι ημέτεροι μετά μαγειρείο τριών χρόνων
Όσο για τον ΣΥΡΙΖΑ, μιλάμε για υποκρισία δίχως όρια. Το 2015, με το καλημέρα σας, τοποθετήθηκαν σε διάφορες γενικές γραμματείες υποψήφιοι βουλευτές και ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ (Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης ο Κ. Πουλάκης, Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ο Δ. Τσουκαλάς, Κοινωνικών Ασφαλίσεων ο Γ. Ρωμανιάς, Δημόσιας Υγείας ο Γιάννης Μπασκόζος, Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων η Φωτεινή Κούβελα, ενώ στη γενική γραμματεία Συντονισμού του κυβερνητικού έργου τοποθετήθηκε ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, μέλος της επιστημονικής επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ για το κράτος, στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη ο Δημήτρης Αναγνωστάκης, πρώην βουλευτής της ΔΗΜΑΡ και γενικός γραμματέας Αθλητισμού ανέλαβε ο συντονιστής του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΣΥΡΙΖΑ Ιούλιος Συναδινός. Και άλλοι…
Ως υπουργός των Εσωτερικών, τον Μάρτιο του 2015, ο κ. Βούτσης είχε απαντήσει πως «για τις θέσεις των Γενικών Γραμματέων της παρούσας κυβέρνησης επελέγησαν κυρίως πολιτικά στελέχη του ευρύτερου χώρου ή και μέλη των κομμάτων που συγκροτούν την Κυβέρνηση».
Διότι, «μετά από 4 χρόνια εφαρμογής μνημονιακών πολιτικών με περισσότερους από 450 εφαρμοστικούς νόμους, ακόμα και με πληθώρα πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, θεωρούμε ότι τουλάχιστον για αυτήν τη φάση θα πρέπει η πολιτική ηγεσία να μπορεί άμεσα να εφαρμόσει τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, με την ουσιαστική βοήθεια και των Γενικών Γραμματέων των υπουργείων»!
Φθάσαμε έτσι στον νόμο 4369/2016, οπότε άρχισε άλλο γαϊτανάκι, με μαγειρέματα που κράτησαν τρία χρόνια:
Εκτός από τους Γενικούς και τους Ειδικούς Γραμματείς, φτιάχτηκαν και θέσεις Διοικητικών Γραμματέων και μάλιστα με τετραετή υποχρεωτική θητεία.
Έγιναν οι επιλογές και η τρόικα απέρριψε τους 33 από τους 69 ως ακατάλληλους για τις συγκεκριμένες θέσεις.
Πολύ περισσότερο που τα κριτήρια ήταν εντελώς φωτογραφικά ώστε κατά την εφαρμογή (λέμε τώρα) του νόμου να επιλεγούν και πάλι οι ίδιοι.
Αλλού χρειαζόταν καλή γνώση της αγγλικής, αλλού άριστη γνώση αγγλικής και αλλού η γνώση… κάποιας ξένης γλώσσας.
Για άλλη θέση απαιτούνταν δέκα χρόνια προϋπηρεσίας, για άλλη αρκούσαν τα πέντε και για άλλη… είκοσι!
Για τη μια θέση χρειαζόταν επαγγελματική εμπειρία στον ιδιωτικό τομέα και για άλλη στον δημόσιο!
Και μετά από όλα αυτά, ολοφύρονται επειδή η σημερινή κυβέρνηση δεν περίμενε άλλα τρία χρόνια για να ξεσκαρτάρει τα 7.000 βιογραφικά!
*Η κ. Σοφία Βούλτεψη είναι Βουλευτής Β΄ Αθηνών Νότιος Τομέας, πρώην υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητική εκπρόσωπος, δημοσιογράφος.
