Της Μαίρης Βενέτη
Μετά από τουλάχιστον τρία χρόνια σχεδιασμού και ουκ ολίγες καθυστερήσεις και αναβολές, η Σαουδική Αραβία επιτέλους ολοκλήρωσε την πολυαναμενόμενη δημόσια προσφορά των μετοχών της Aramco, μια IPO που αποτελεί όπως θα δούμε παρακάτω και τον βασικό πυλώνα για το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα του πρίγκιπα Mohammed bin Salman.
Το βιβλίο των προσφορών στο πλαίσιο της Αρχικής Δημόσιας Προσφοράς, η οποία πιθανολογείται ότι θα είναι η μεγαλύτερη στην ιστορία, ξεκίνησε στις 17 Νοεμβρίου και έκλεισε στις 4 Δεκεμβρίου.
Η Σαουδική Αραβία θα πουλήσει πέριξ του 1,5% των μετοχών της που διαπραγματεύονται στον εγχώριο χρηματιστήριο Tadawul, φιλοδοξώντας να αντλήσει από 24 έως 26 δισ. δολάρια, εξέλιξη που θα προσδώσει στην Aramco μια αποτίμηση μεταξύ των 1,6 τρισ. δολ. και 1,8 τρισ. δολαρίων.
Η μεγαλύτερη σε αξία εταιρεία στον κόσμο
Ο πρίγκιπας Mohammed bin Salman είχε τοποθετήσει στο πρόσφατο παρελθόν την αποτίμηση της Aramco στα 2 τρισ. δολάρια.
Όμως μετά την έναρξη της IPO, πηγές του πρακτορείου Bloomberg αναφέρουν ότι ο ισχυρός άνδρας της Σ. Αραβίας, είναι ικανοποιημένος με τη διαφαινόμενη αποτίμηση.
Προφανώς οι προσδοκίες του πρίγκηπα προσαρμόστηκαν μια κλίμακα παρακάτω, σε προφανή εναρμόνιση με τους σαφείς προβληματισμούς της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας να επενδύσει αθρόα σε μια «πλούσια» αποτίμηση του πετρελαϊκού κολοσσού εν μέσω χαμηλών τιμών πετρελαίου, γεωπολιτικών εντάσεων και αυξανόμενων αντιπαραθέσεων όσον αφορά την υπερθέρμανση του πλανήτη εξαιτίας των ορυκτών καυσίμων.
Και πάλι όμως τα νούμερα είναι αστρονομικά.
Αστρονομικοί όμως είναι και οι τζίροι της Aramco, καθώς παραμένει η μεγαλύτερη σε αξία εταιρεία στον κόσμο, παρά την πτώση των τιμών του πετρελαίου.
Πέρυσι η καθαρή κερδοφορία της μεγαλύτερης πετρελαϊκής εταιρείας του κόσμου ανήλθε στα 111 δισ. δολάρια, υπερβαίνοντας την αθροιστική κερδοφορία των Apple, Alphabet -μητρική της Google- και Exxon Mobil.
Στα αποτελέσματα του φετινού εννεαμήνου, η Aramco ανακοίνωσε καθαρά κέρδη 68,2 δισ. δολάρια, έναντι 83,1 δισ. δολ. την ίδια περίοδο πέρσι. Τα έσοδα υποχώρησαν στα 217 δισ. δολ. έναντι 233 δισ. δολάρια. Την ίδια στιγμή τα αποθέματα της είναι τεράστια, καθώς αγγίζουν τα 263 δισ. βαρέλια πετρελαίου και τα 320 κυβικά πόδια φυσικού αερίου.
Στα συν το γεγονός ότι έχει χαμηλό επίπεδο χρέους, ενώ ταυτόχρονα κατέχει τη μεγαλύτερη ποσότητα ρευστού –ήτοι 43 δισ. ευρώ- μεταξύ των μη χρηματοπιστωτικών εταιρειών σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική για το 2018.
Μπορεί να μη φτάνει το ρεκόρ της Apple- 245 δισ. δολάρια – ή της Microsoft – 128 δισ. δολάρια- αλλά σίγουρα παραμένει ένα δυνατό ατού.
Τι είναι το όραμα 2030
Γιατί όμως μια εταιρεία με τα μυθικά κέρδη της Aramco να επιδιώκει να αντλήσει εκ νέου κεφάλαια με διάθεση των μετοχών της;
Τι τα θέλει τα 25 δισ. δολάρια της IPO από τη στιγμή που μόνο το 2018 είχε καθαρά κέρδη 111 δισ;
Ο πρίγκιπας θεωρεί την εισαγωγή της εταιρείας στο χρηματιστήριο κομμάτι του «Οράματος 2030», του φιλόδοξου πλάνου του να διαφοροποιήσει την οικονομία του βασιλείου και να απεξαρτήσει τη Σαουδική Αραβία από το πετρέλαιο, αναπτύσσοντας άλλους τομείς, όπως τον χρηματοοικονομικό, τον τομέα του τουρισμού ή τον τομέα των ΑΠΕ.
Βασικός άξονας του «Vision 2030» είναι η εξοικονόμηση 2 τρισ. δολαρίων, έτσι ώστε η χώρα να αλλάξει παραγωγική σύνθεση και να πάψει το πετρέλαιο να αποτελεί τον κύριο άξονα του ΑΕΠ της χώρας.
Η ημερομηνία δε της ολοκλήρωσης του οράματος για τον μετασχηματισμό της οικονομίας της Σαουδικής Αραβίας, κάθε άλλο παρά τυχαία είναι.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας ΙΕΑ στην ετήσια έκθεση World Energy Outlook όσον αφορά τις προοπτικές της παγκόσμιας ζήτησης για το πετρέλαιο, η παγκόσμια ζήτηση θα αυξηθεί στα 106 εκατ. βαρέλια την ημέρα μέχρι το 2040, με άνοδο κατά 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα μέχρι το 2025, χρονικό σημείο μετά από το οποίο αναμένεται να κατεβάσει ταχύτητα, καθώς θα βελτιωθεί η απόδοση των καυσίμων και θα κυριαρχήσουν στους δρόμους τα ηλεκτρικά οχήματα.
Στο ίδιο μήκος κύματος και οι προβλέψεις της πολυεθνικής BP στην καθιερωμένη έκθεσή της για τον ενεργειακό τομέα «BP Energy Outlook 2019».
Η παραγωγή και η ζήτηση πετρελαίου θα συνεχίσει να παίζει σημαντικό ρόλο έως το 2030.
Η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου παγκοσμίως προκαλεί την αύξηση της ζήτησης ενέργειας κατά περίπου ένα τρίτο, η οποία προέρχεται από την Ινδία, την Κίνα και ευρύτερα την Ασία.
Οι περιοχές αυτές αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα της αύξησης και αντισταθμίζουν με το παραπάνω την πτώση στην κατανάλωση από τις δυτικές οικονομίες.
Οι ΑΠΕ, με μερίδιο περίπου 30%, και το φυσικό αέριο με 20%, θα είναι οι δύο κυρίαρχες μορφές παραγωγής ενέργειας, αλλά από το 2040 και μετά.
Μέχρι τότε, η ζήτηση για πετρέλαιο και άλλα υγρά καύσιμα θ' αυξάνεται και από το 2030 και μετά θα ξεκινήσει η σταδιακή εξομάλυνση.
Η BP μάλιστα υποστηρίζει ότι η αύξηση της παραγωγής μπορεί να κυριαρχείται αρχικά από το πετρέλαιο των ΗΠΑ, αλλά εν συνεχεία η παραγωγή του ΟΠΕΚ θα αυξηθεί.
Η έκθεση τελειώνει με την εκτίμηση ότι το φυσικό αέριο αναπτύσσεται δυναμικά, με τη συνδρομή της συνεχούς διείσδυσης του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), πάντα μέσα στο ζητούμενο για μια ολοκληρωμένη πολιτική όσον αφορά το στόχο του «λιγότερου άνθρακα».
Ένα ζητούμενο στο οποίο θα συμμετέχει άλλωστε και η Aramco.
«Δεν νομίζω ότι υπάρχει πιο ιδανική χώρα για ανανεώσιμες πηγές από την Σαουδική Αραβία, από τη στιγμή, που έχουμε τόσο ήλιο και διαθέσιμη γη» σχολίαζε από το 2016 ο τότε υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας, Αλί Αλ Ναΐμι.
Βλέπετε, μπορεί η Aramco να προβλέπει πολύ πιο αργά από την BP την έλευση της εποχής χωρίς πετρέλαιο- σε περίπου 48 χρόνια από σήμερα-, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι η μεγαλύτερη πετρελαϊκή εξαγωγός χώρα στον κόσμο δεν προετοιμάζεται για ένα μέλλον χωρίς ενεργειακό αποτύπωμα.
Άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι διαθέτει ένα τεράστιο απόθεμα πέριξ των 320 κυβικών ποδιών φυσικού αερίου.
Πώς προκύπτουν τα 85$ το βαρέλι άνευ συνομωσιολογίας
Οι περισσότερες από τις εκτιμήσεις των τραπεζών για την αξία της Aramco βασίζονται στην υπόθεση ότι η τιμή του πετρελαίου θα παραμείνει πάνω από τα 60 δολάρια το βαρέλι και ότι η εταιρεία θα είναι σε θέση να αυξήσει την παραγωγή της μέχρι το 2021.
Πιο συγκεκριμένη από όλους υπήρξε εδώ και καιρό η Goldman Sachs, καθώς εκτίμησε μια αποτίμηση από 1,6 έως 2,3 τρισ. δολάρια με βάση την τιμή πετρελαίου στα 64,50 το βαρέλι για το 2019 και στα 60 δολ/βαρέλι το διάστημα 2020 -2023.
Παρόλο που η IPO της Aramco λοιπόν είχε αποφασιστεί ήδη από το 2016, δεν θέλει και πολύ φαντασία να κατανοήσουμε γιατί έγινε εν έτη 2019, ειδικά μέσα από το πρίσμα ότι η συγκεκριμένη IPO δεν είναι τίποτε άλλο από την έναρξη της εφαρμογής του Vision 2030.
Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, πώς θα μπορούσε να πετύχει ένα τέτοιο σχέδιο όταν το 2016 το πετρέλαιο είχε πέσει ακόμα και στα 26 δολάρια/βαρέλι;
Θα είχε καταφέρει η Aramco να αποτιμηθεί πέριξ του 1,6-1,8 τρισ. εκείνη την περίοδο;
Προφανώς και όχι.
Θα μπορούσε να δελεάσει τους υποψήφιους επενδυτές με την υπόσχεση να αυξήσει τις μερισματικές της αποδόσεις, οι οποίες εξαρτώνται απόλυτα από τις τιμές του πετρελαίου;
Και πάλι όχι.
Μήπως μέσα από αυτήν την οπτική γωνία, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι το χτύπημα στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Aramco στα μέσα Σεπτεμβρίου ήταν εξαιρετικά «βολικό», καθώς εκτίναξε τις τιμές του πετρελαίου μέσα σε μια ημέρα κατά 19%;
Είτε ευθύνονται οι Σιίτες Χούτι της Υεμένης -που υποστηρίζονται από τους επίσης Σιίτες του Ιράν καθώς και από μερίδα Σιιτών που διαβιούν εντός της Σ. Αραβίας- είτε όντως ευθύνεται το Ιράν, το οποίο έχει αναπτύξει σε συνεργασία με τη Ν. Κορέα βαλλιστικούς πυραύλους ικανούς για ένα τέτοιο χτύπημα, ο βομβαρδισμός αυτός:
-Σταμάτησε αυτομάτως την παραγωγή 5.1 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου ημερησίως.
-Προκάλεσε το μεγαλύτερο ενδοσυνεδριακό άλμα των τιμών του πετρελαίου τα τελευταία σχεδόν 30 χρόνια.
-Όμως πάνω από όλα, διατήρησε υψηλά τα επίπεδα άγχους για αποσταθεροποίηση της περιοχής, προσφέροντας ένα ισχυρό μαξιλάρι στις τιμές του πετρελαίου απέναντι στους φόβους για μείωση της ζήτησης λόγω της παγκόσμιας επιβράδυνσης.
Το αποτέλεσμα;
Οι τιμές του πετρελαίου μπορεί να μην κράτησαν τα 70 δολάρια/βαρέλι, αλλά εδώ και δύο μήνες σταθεροποιήθηκαν πάνω από τα 60 δολάρια, δημιουργώντας μια νέα ισχυρή βάση/αφετηρία.
Γιατί χρησιμοποιούμε τον όρο αφετηρία;
Όσοι είναι ιδιαίτερα παρατηρητικοί, έχουν συνειδητοποιήσει ότι η επιτυχία του Vision 2030 προϋποθέτει τιμές του πετρελαίου πέριξ των 85 δολαρίων /βαρέλι.
Ανεξαρτήτως αν θα το επιτύχει ή όχι, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου του κόσμου έχει τη θέληση και τη δύναμη να το επιχειρήσει.
Αποποίηση Ευθύνης: Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
