Του Γιάννη Μανιάτη*
Επτά ολόκληρα δισεκατομμύρια ευρώ έχει κοστίσει μέχρι σήμερα η πολιτική της κυβέρνησης στη ΔΕΗ. Τόσα είναι τα χρήματα που έχουν στοιχίσει τα μέχρι σήμερα λάθη και οι εμμονές της κυβέρνησης στην επιχείρηση.
Το γνωρίζουν καλά όσοι παρακολουθούν τα ενεργειακά, και αυτός είναι ο λόγος για τη καταρρέουσα χρηματιστηριακή της αξία, που από 2,5 δισ το 2014 βρίσκεται σήμερα στα 300 εκατ ευρώ, δεν φταίνε ούτε τα δήθεν επιχειρηματικά συμφέροντα, ούτε η δήθεν σπέκουλα της αντιπολίτευσης.
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Τα πρώτα 2 δισ της ζημιάς, είναι όσα υπολόγιζε να βάλει στα ταμεία της η επιχείρηση από το νόμο για τη "Μικρή ΔΕΗ" του 2014, που είχα τότε τη τιμή ως υπουργός Ενέργειας να φέρω στη Βουλή. Τώρα θα χάσει άλλα τόσα από την υποχρεωτική μείωση του μεριδίου της στο 50% το 2020 έναντι 90% το 2015, δίχως να πάρει ούτε σεντ ως αντάλλαγμα. Είναι η περίφημη ισοδύναμη λύση που περηφανεύεται ότι πέτυχε η κυβέρνηση για το καλό της ΔΕΗ το καλοκαίρι του 2015 στο 3ο Μνημόνιο, επιδεινώνοντας στην ουσία το ούτως ή άλλως σοβαρό ταμειακό της πρόβλημα.
Είχαμε δηλαδή, με το "καλημέρα" σχεδόν της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, μια διπλή απώλεια εσόδων για τη ΔΕΗ, ύψους 4 δισ ευρώ: Δύο δισ που θα εισέπραττε από τη πώληση της "Μικρής ΔΕΗ", και 2 δισ ετήσιου κύκλου εργασιών, που η κυβέρνηση την υποχρεώνει να χάσει έναντι σχεδόν μηδενικού τιμήματος.
Τρίτη μεγάλη ζημιά είναι το 1 δισ ευρώ που ο ίδιος ο πρόεδρος της ΔΕΗ, Μ. Παναγιωτάκης είχε δηλώσει τον Οκτώβριο σε συνέντευξη του στην ΕΦΣΥΝ, ότι στοίχησαν στην επιχείρηση οι νομοθετικές πρωτοβουλίες των υπουργών Ενέργειας και Περιβάλλοντος Π. Σκουρλέτη και Γ. Σταθάκη την περίοδο 2015-2018. Αναφέρονταν κυρίως στη κάλυψη του ελλείμματος ΑΠΕ (574 εκατ. ευρώ, με απόφαση του νυν υπουργού ενέργειας Γ. Σταθάκη), καθώς και στις υποχρεωτικές πώλησης ρεύματος σε χαμηλές τιμές προς τον ανταγωνισμό, μέσω των δημοπρασιών ΝΟΜΕ, προκειμένου να μειωθεί το μερίδιό της, (315 εκατ. ευρώ, απόφαση του Π. Σκουρλέτη).
Αισίως έχουμε φτάσει στα 5 δισ ευρώ. Παρ'' ότι μάλιστα τη διετία 2015-2016, παρουσίασε σύμφωνα με τους ίδιους τους ισολογισμούς της, εξοικονόμηση δαπανών ύψους 800 εκατ ευρώ, λόγω χαμηλής τιμής του πετρελαίου, εντούτοις δεν πέρασε κάποιο από αυτό το όφελος στα τιμολόγια λιανικής. Ένα μεγάλο μέρος από αυτά που θα έβλεπαν οι πολίτες στις τσέπες τους, μέσω μείωσης τω τιμολογίων, δεν πέρασε ποτέ.
Ερχόμαστε τώρα στα δίκτυα, και τα μεγάλα έργα ηλεκτρικών διασυνδέσεων των νησιών, των οποίων τον έλεγχο έχει ο "κρατικοποιημένος" πλέον ΑΔΜΗΕ (άλλο μεγάλο λάθος της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) με κινέζικο μάνατζμεντ, και ο οποίος κάποτε ανήκε κατά 49% στη ΔΕΗ. Επειδή ο χρόνος είναι χρήμα, ο σχεδιασμός 2014-2023 που παρέλαβε η παρούσα κυβέρνηση από τη προηγούμενη, προέβλεπε την ολοκλήρωση της μεγάλης ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτη- Αττική, το 2020. Τώρα η κυβέρνηση μιλά για το 2022.
Κάθε χρόνο όμως οι Έλληνες καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, πληρώνουν στους λογαριασμούς τους μέσω της χρέωσης που αφορά τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), ένα ποσό 400 εκατ ευρώ, προκειμένου οι κάτοικοι της Κρήτης να απολαμβάνουν τις ίδιες τιμές ρεύματος με την ηπειρωτική Ελλάδα, όπως άλλωστε συμβαίνει με όλους τους νησιώτες. Διαφορετικά, και επειδή το νησί καλύπτει τις ανάγκες του με τις πανάκριβες πετρελαϊκές μονάδες της ΔΕΗ, το ρεύμα θα κόστιζε πολλαπλάσια. Επομένως τα δύο χρόνια καθυστέρησης για την ολοκλήρωση του έργου, μεταφράζονται σε κόστος 800 εκατ ευρώ για τους Έλληνες καταναλωτές.
Κάπως έτσι, ο λογαριασμός έχει ανέβει στα 6,6 δισ ευρώ. Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσει κανείς δύο ακόμη μικρότερα κονδύλια. Το ένα αφορά στη σύγκρουση κυβέρνησης-Βρυξελλών σχετικά με το φορέα υλοποίησης του καλωδίου Κρήτης-Αττικής, με την ελληνική πλευρά να προκρίνει τον με κινεζικό μάνατζμεντ ΑΔΜΗΕ αντί για την Euroasia.
Δίχως τη τελευταία όμως, το έργο της διασύνδεσης δεν θα είχε χαρακτηρισθεί το 2013, ως κοινού ενδιαφέροντος (PCI) και άρα δεν θα δικαιούνταν να συγχρηματοδοτηθεί έως και πάνω από 50%. Τα κοινοτικά αυτά κονδύλια που κινδυνεύουμε να χάσουμε εφόσον συνεχιστεί η διένεξη, και το έργο γίνει με εθνικούς πόρους, ανέρχονται σε 250 εκατ ευρώ. Ποιος άραγε θα τα πληρώσει;
Στον μέχρι τώρα λογαριασμό που έχει φτάσει πλέον στα 6,85 δισ, προσθέστε ακόμη 150 εκατ ευρώ, όσο δηλαδή στοίχισε η καθυστερημένη κατά 2 χρόνια παραλαβή του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων, που εμείς προκηρύξαμε και αναθέσαμε από το 2014, και αντί να παραδοθεί το 2016 σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, αυτό συνέβη μόλις το 2018.
Τελικός απολογισμός: Εμμονές, αστοχίες, και καθυστερήσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ σε θέματα που άπτονται άμεσα ή έμμεσα της ΔΕΗ έχουν στοιχίσει στην ελληνική οικονομία, και κατά συνέπεια σε όλους τους πολίτες, ένα ποσό της τάξης των 7 δισ ευρώ. Τα χρήματα αυτά δεν χάθηκαν απλά, αλλά οι ίδιοι οι πολίτες θα κληθούν κάποια στιγμή στο μέλλον να τα πληρώσουν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ίδιους αλλά και τις επόμενες κυβερνήσεις, στις οποίες η σημερινή, κληροδοτεί μια ενεργειακή ωρολογιακή βόμβα, όπως τόσες άλλες.
*Ο κ. Γιάννης Μανιάτης είναι καθηγητής και βουλευτής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης
