Θα μπορούσε να είναι σκηνή από ταινία του Mr Bean. Η πραγματικότητα όμως ξεπερνά με δυσάρεστο τρόπο και τον πιο ευφάνταστο νου. Πώς στ’ αλήθεια να περιγράψει κανείς το αποτέλεσμα ενός συντηρητή έργων τέχνης, αν όχι για γέλια και για κλάματα; Η Ισπανία αναδεικνύεται τον τελευταίο καιρό στην πιο διάσημη χώρα παραγωγής αποτυχημένων αποκαταστάσεων σε έργα τέχνης. Τη φορά αυτή «δράστης» χτύπησε στην Παλένθια, βορειοδυτικά της Ιβηρικής στην αυτόνομη κοινότητα της Καστίλης και της Λεόν.
Παρά το μικρό της μέγεθος, η πόλη εντάσσεται στη λίστα των Ισπανικών Δήμων με ιστορικά κτίρια υψηλής καλλιτεχνικής αξίας, που έχουν κριθεί διατηρητέα. Σε ένα από αυτά, στον αριθμό 9 της Calle Mayor, ο ζωγράφος Antonio Capel που είναι κάτοικος της περιοχής, ανέβασε στο λογαριασμό του στο Facebook μια εικόνα από την πρόσφατη «αναστύλωση», την οποία υπέστη η πρόσοψη του κτίσματος.
Η φωτογραφία πήρε αμέσως διάσταση στον τοπικό Τύπο, καθώς το σημείο είναι κεντρικό και η εργασία που πραγματοποιήθηκε στο δύσμοιρο ανάγλυφο προκάλεσε ποικίλα σχόλια. Τίποτε δε θυμίζει αυτό που κάποτε δέσποζε ως χαμογελαστή κοριτσίστικη φιγούρα. Το γυναικείο κεφάλι, με ελαφρά κλίση προς τα κάτω, είναι τώρα ένα χοντροκομμένο σχήμα αυγού, με κολλημένο το σχήμα των ματιών που δεν έχουν καν αντιστοιχία μεταξύ τους. Η μύτη της φιγούρας είναι ένα άτεχνο συμπλήρωμα και το στόμα σχηματίζεται από δύο λεπτά, ελαφρώς ανορθωμένα χείλη. Βεβαίως, τα μάγουλα και το πηγούνι είναι ψιλά γράμματα που δεν απασχόλησαν τον «καλλιτέχνη».
«Είναι σχεδόν σαν ένα παιδί να έχει αναλάβει τη δουλειά» αναφέρει η ABC. Αλλά πραγματικά, ποιο παιδί θα μπορούσε να βγάλει έναν τέτοιο εφιάλτη; Κάποιος άλλος στο Twitter βλέπει στο σούφρωμα των χειλιών και στο ανορθόδοξο χτένισμα που κάποτε ήταν μαντήλι, τον τέως πρόεδρο των Η.Π.Α. Ντόναλντ Τραμπ. Πολύ σωστά ο Capel σημειώνει ότι, ενώ ο συντηρητής αναμφίβολα έκανε κακή δουλειά, ο πραγματικός εγκληματίας εδώ είναι σίγουρα αυτός που ανέθεσε τη δουλειά και δεν έκανε τίποτα για να διορθώσει το φρικώδες αποτέλεσμα.
Δεν πάει πολύ καιρός από τότε που ένας συλλέκτης στη Βαλένθια πλήρωσε 1.200 € σε συντηρητή επίπλων – ναι, συντηρητή επίπλων κι όχι έργων τέχνης - για να καθαρίσει ένα αντίγραφο του έργου «Άμωμος Σύλληψη» του σπουδαίου ζωγράφου του μπαρόκ Μουρίγιο. Το αποτέλεσμα εξέπληξε, όχι βεβαίως ευχάριστα, τον παραγγελιοδότη καθώς το πρόσωπο της Παναγίας παραμορφώθηκε σε βαθμό που έγινε viral.
Από τότε μέχρι σήμερα οι ειδικοί στον τομέα της διατήρησης και αποκατάστασης έργων τέχνης στην Ισπανία ζητούν το αυτονόητο: να γίνουν πιο αυστηροί οι νόμοι που διέπουν τις εργασίες αποκατάστασης έργων τέχνης για να μην αναλαμβάνει κάθε τυχαίος μια εργασία που μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή του ζωγραφικού ή γλυπτού έργου.
