Ο προηγούμενος αιώνας έμεινε όπως ακριβώς ο Έρικ Χομπσμπάουμ τον περιέγραψε: ο συντομότερος αιώνας στην Ιστορία της ανθρωπότητας. Άρχισε με καθυστέρηση δεκατεσσάρων ολόκληρων χρόνων όταν ξέσπασε ένας πόλεμος που κανείς δεν είχε προβλέψει, όλοι πίστευαν ότι θα ήταν πολύ γρήγορος, κανένας δεν περίμενε ότι θα γινόταν παγκόσμιος και σίγουρα κανένας δεν φανταζόταν ότι θα είχε τις κοσμογονικές επιπτώσεις που είχε ο Μεγάλος Πόλεμος του 1914-1918.
Τελείωσε δέκα ολόκληρα χρόνια νωρίτερα από το προβλεπόμενο ημερολογιακό του τέλος όταν με την κατάρρευση του "υπαρκτού σοσιαλισμού" έληξε η "εποχή των άκρων" κάνοντας πολλούς να πιστέψουν μαζί με τον Φράνσις Φουκουγιάμα ότι είχε σημάνει και το "τέλος της Ιστορίας".
Ο 21ος αιώνας κανείς δεν μπορεί να μαντέψει πότε και πώς θα τελειώσει. Άρχισε, όμως, και αυτός με καθυστέρηση, και μάλιστα κατά έξη χρόνια μεγαλύτερη από αυτήν με την οποία άρχισε ο 20ος αιώνας, αν θεωρήσουμε ότι η εμφάνιση του Covid 19 υπήρξε για αυτόν ένα ορόσημο αντίστοιχο με αυτό που υπήρξε για τον 20ο η έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Όχι μόνον γιατί η πανδημία έχει πράγματι όλα τα χαρακτηριστικά ενός κυριολεκτικά πλανητικού πολέμου. Αλλά κυρίως γιατί, έναν και πλέον χρόνο μετά την εμφάνισή της, επιβεβαιώνεται καθημερινά αυτό που εξαρχής είχαν πολλοί προαναγγείλει, αλλά ελάχιστοι είχαν πάρει στα σοβαρά: ότι, δηλαδή, τίποτα δεν θα είναι "μετά" όπως ήταν "πριν".
Έχει, βεβαίως, ειπωθεί ότι στην πραγματικότητα η πανδημία απλώς θα επιταχύνει αλλαγές που κυοφορούνταν εδώ και καιρό. Ότι, δηλαδή, θα λειτουργήσει ως μαμή στην γέννηση ενός νέου κόσμου. Ότι αυτός ο κόσμος θα ανήκει στην εποχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης της οποίας θα ηγηθεί η δύναμη που θα κερδίσει στον συναγωνισμό για τα πρωτεία στην τεχνητή νοημοσύνη.
Και ότι τελικά το παιχνίδι της παγκόσμιας ηγεμονίας θα κριθεί από την έκβαση της μάχης ανάμεσα στο ιδιωτικό-ακαδημαϊκό τομέα των ΗΠΑ και στον κρατικό-επιχειρηματικό τομέα της Κίνας αφού, εκτός των άλλων, από την έκβαση αυτής της μάχης θα κριθεί και το ποιος, εφόσον χρειαστεί, θα έχει στην διάθεσή του τα "εξυπνότερα" και άρα αποτελεσματικότερα όπλα των πολέμων του μέλλοντος οι μορφές οποίων δεν θα έχουν καμιά σχέση με αυτές που στο παρελθόν προσδιόριζαν τους συσχετισμούς ισχύος.
Το παράδοξο, όμως, είναι ότι, ενώ το τέλος της πανδημίας δεν έχει φανεί ακόμα στον ορίζοντα και το τι θα το ακολουθήσει αποτελεί απλώς αντικείμενο αναγκαστικά υποθετικών σεναρίων, από την διαχείριση της υγειονομικής κρίσης κρίνονται εν τω μεταξύ κυβερνήσεις και πολιτικά συστήματα διαμορφώνοντας νέες πολιτικές και γεωπολιτικές πραγματικότητες.
Λες και ο "πανδημισμός" έχει αναγορευθεί σε μια νέα κυρίαρχη ιδεολογία ικανή να παράξει γενικότερης αποδοχής απόλυτα κριτήρια αξιολόγησης των δημοσίων πραγμάτων. Λες και η έλευση της πανδημίας αποτέλεσε το νέο "τέλος της Ιστορίας" που ήρθε για να αναιρέσει το προηγούμενο.
Σύμφωνα με τον Φουκουγιάμα η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού θα οδηγούσε τον κόσμο στο συμπέρασμα ότι δεν θα υπήρχε πια τίποτα καλύτερο να αναζητήσει από τον φιλελευθερισμό της Δύσης.
Τριάντα δυο χρόνια αργότερα, και ενώ ένας νέος ψυχρός πόλεμος βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, νέοι απόστολοι εμφανίζονται προδικάζοντας αυτή την φορά ότι η ιστορία τελειώνει με την πανδημία και τον επ' αυτής θρίαμβο του αυταρχισμού της Ανατολής.
Ξεχνούν, βέβαια, κάτι που έλεγε ο Μάρσαλ Μακ Λούαν και είναι καλόν να θυμάται το "παγκόσμιο χωριό" που ο ίδιος ανήγγειλε και στο οποίο εμείς όλοι ζούμε: "Τίποτα απολύτως δεν είναι αναπόφευκτο, όσο είσαι διατεθειμένος να στοχαστείς αυτό που συμβαίνει"
