Του Δημήτρη Καμπουράκη
Μην βιαστείτε να απαντήσετε στο ερώτημα, διότι θα λαθέψετε. Και κυρίως μην απαντήσετε με βάση τα στερεότυπα της κρίσης που θεωρούσαν δράκουλες τους δανειστές και αρχιβαμπίρ το ΔΝΤ, διότι έχουμε μπροστά μας πολύ καιρό για να χτυπάμε το κεφάλι μας μέσα σε συνθήκες εξωμνημονιακής ελευθερίας. Καθότι, αγαπητοί μου, οι αγορές είναι πολύ κυνικότερες και σκληρότερες κι από τις τρόικες κι απ' τους θεσμούς κι απ' τους Δανούς ή τις Ρουμάνες του ΔΝΤ.
Θα το διαπιστώσουμε μετά τον Αύγουστο, όταν μετά το πάρτι στο οποίο θα γιορτάσουμε την ελευθερία μας, θα ξανοιχτούμε μονάχοι στο πέλαγος της διεθνούς οικονομίας. Πρόκειται για πέλαγος αχαρτογράφητο για τους άφρονες και τους ιδεοληπτικούς, αλλά και πέλαγος ευκαιριών για τους τολμηρούς και τους σώφρονες. Διότι στο πέλαγος αυτό, δεν σου ρυμουλκεί κάποιος με το ζόρι το σκαρί σου προς όποια κατεύθυνση θέλει -όπως έκαναν επί οκταετία οι δανειστές- αλλά σ' αφήνουν ελεύθερο να διαλέξεις μόνος σου την κατεύθυνση σου. Απλώς, αν επιλέξεις λάθος ρότα, το σκαρί βουλιάζει ξάφνου, δίχως προειδοποίηση.
Ενοχλητικό και προσβλητικό ασφαλώς το να σε ρυμουλκούν, ενοχλητικότερο όμως και πιο βάρβαρο να σε βουλιάζουν εκεί που αρμενίζεις αμέριμνος, σα να σε χτύπησε τορπίλη από υποβρύχιο. Οι δανειστές σε χρηματοδοτούν και απαιτούν ενέργειες που θα εξασφαλίσουν την επιστροφή των χρημάτων τους. Δεν το λένε έτσι κυνικά, απλώς υποστηρίζουν ότι –για λόγους αλληλεγγύης- σε βάζουν αργά-αργά και βασανιστικά στον σωστό δρόμο για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας σου. Όταν βλέπουν ότι δεν τηρείς αυτά που σε υποχρέωσαν να υπογράψεις, σε προειδοποιούν ότι δεν θα λάβεις την χρηματοδότηση που χρειάζεσαι. Θεωρητικώς έχεις ένα κάποιο περιθώριο να διορθώσεις τις κινήσεις σου, ακόμα κι αυτή η διόρθωση είναι με το πιστόλι στον κρόταφο. Επίσης σου προσφέρουν μια επίφαση διαλόγου περί των μέτρων, έστω κι αν τελικά εννιά απ' τα δέκα είναι εκείνα που επιθυμούσαν ευθύς εξ' αρχής αυτοί.
Οι αγορές δεν κάνουν καμία απολύτως προειδοποίηση. Ή μάλλον για να 'μια ακριβοδίκαιος, οι αξιολογήσεις των διεθνών οίκων και οι εκθέσεις του ΔΝΤ αποτελούν προειδοποιήσεις, δεν διαθέτουν όμως την ισχύ των κλιμακίων που ήταν εγκατεστημένα στο Χίλτον. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που τελικά συμβαίνει είναι ότι βγαίνεις ένα πρωί στην πιάτσα για δανεικά και αυτοί αρνούνται να σου δώσουν. Σου γυρίζουν την πλάτη όπως ο Λωτ στα Σόδομα που καίγονταν. Και αν συμβεί κάτι τέτοιο στο εγγύς μέλλον μας, πραγματικά θα καιγόμαστε. Διότι αν η πρώτη κρίση το 2010 ήταν δραματική, η δευτερογενής ανακύκλωση της το 2015 ήταν καταστροφική και μια τρίτη επανάληψη της στην σειρά θα αποδειχθεί μη- αναστρέψιμη. Και το χειρότερο απ' όλα είναι πως θα έχει τον χαρακτήρα ξαφνικού θανάτου. Άρα, αυτά που ακούω ακροθιγώς από διάφορους κυβερνητικούς ότι μετά τον Αύγουστο θ' αρχίσουν τις παροχές και τις προσλήψεις, θα είναι η χειρότερη και η πιο καταστροφική επιλογή για τον ταλαιπωρημένο αυτό τόπο.
Ξέρω πως ορισμένοι, διαβάζοντας αυτά που γράφω θα πουν ''να άλλος ένας που προτιμά τα μνημόνια απ' την ελευθερία μας''. Λένε σαχλαμάρες, απαντώ εγώ. Ποτέ καμιά προειδοποίηση δεν έβλαψε ούτε τον τόπο, ούτε τους ανθρώπους του. Το χώσιμο του κεφαλιού στην άμμο έβλαψε και η υπεκφυγή από την συζήτηση ουσίας μέσα από διχαστικά συνθήματα. Και οι μεν δικές μου προειδοποιήσεις είναι άνευ αξίας, αυτές που πρέπει να ληφθούν υπ' όψη είναι οι προειδοποιήσεις των δανειστών πριν την κοπανήσουν απ' τη χώρα. Όταν λένε για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, καλά θα κάνουν οι κυβερνώντες μας να το εμπεδώσουν και να το κάνουν. Όχι να φύγουν τα μνημόνια απ' την πόρτα και να επιστρέψει ο ΣΥΡΙΖΑ του '15 απ' το παράθυρο. Διότι τότε το πέλαγος θ' αποδειχθεί πολύ φουρτουνιασμένο για το διάτρητο σκαρί μας.
Εκτός αν η πρόθεση τους είναι να βάλουν έναν δυναμίτη στην οικονομία και μετά να παραδώσουν στον Κυριάκο μια χώρα στα πρόθυρα μιας καινούριας χρεωκοπίας. Αν είναι αυτό το σχέδιο τους, τότε πάω πάσο.
