Πριν από λίγες μέρες ανακοινώθηκε η εξαγορά της ελληνικών συμφερόντων νεοφυούς InstaShop από τον γερμανικό όμιλο Delivery Hero έναντι του ποσού ρεκόρ των 360 εκατομμυρίων δολαρίων.
Εξαιρετικά νέα φυσικά για τους ιδρυτές της εταιρείας Γιάννη Τσιώρη και Ιωάννα Αγγελιδάκη. Εξαιρετικά νέα για τους επενδυτές που πίστεψαν στους ανθρώπους αυτούς, στην ιδέα και την εργατικότητά τους. Εξαιρετικά νέα για τη Delivery Hero. Εξαιρετικά νέα για τους καταναλωτές που μπορούν να απολαμβάνουν ακόμη μια υπηρεσία που προσθέτει αξία στην καθημερινότητά τους. Εξαιρετικά νέα και για τους ανθρώπους που θα βρουν δουλειά τόσο στο εγχείρημα αυτό, όσο και στο οικοσύστημα που δημιουργείται γύρω απ’ αυτό.
Εξαιρετικά νέα και για τη χώρα μας βεβαίως, καθώς η επιτυχία αυτή πάνω απ’ όλα αποδεικνύει πως κάτι τέτοιο είναι κατ’ αρχάς εφικτό παρά τα υπαρκτά και μεγάλα εμπόδια. Θυμίζω για παράδειγμα ότι ένα άλλο παράδειγμα πετυχημένης ελληνικής νεοφυούς, η Beat, δέχθηκε ανηλεή πόλεμο από ολιγοπωλιακά κατεστημένα συμφέροντα που βρήκαν κατά καιρούς ευήκοα ώτα στους φορείς της πολιτικής εξουσίας. Είναι απολύτως χαρακτηριστικό το γεγονός ότι η Beat λειτουργεί σε χώρες του εξωτερικού όπου δραστηριοποιείται ως εφαρμογή συνεπιβατισμού, ενώ στην Ελλάδα, τη χώρα απ’ όπου ξεκίνησε, αναγκάζεται λόγω της προσοδοθηρικής ισχύος συγκεκριμένων ομάδων να λειτουργεί μόνο με ταξί και με πετσοκομμένα και άλλα χαρακτηριστικά της εφαρμογής που δημιουργούν προστιθέμενη αξία για τους καταναλωτές, όπως για παράδειγμα την επιλογή αυτοκινήτου και οδηγού.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι για να έχουμε κι άλλες επιτυχίες όπως η InstaShop, για να καταστήσουμε τη χώρα μας φιλική σε νεοφυείς επιχειρήσεις, χρειάζεται περισσότερος και αποτελεσματικότερος κεντρικός σχεδιασμός - ένα κράτος που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα χαράσσει στρατηγικές, θα δίνει κίνητρα, θα συντονίζει τις δυνάμεις της αγοράς προκειμένου να επιτευχθεί ο επιθυμητός στόχος.
Οι φιλελεύθεροι πιστεύουμε ότι το πρώτο και το αποτελεσματικότερο πράγμα που μπορεί να κάνει το κράτος είναι να βγει από τη μέση της δημιουργικής επιχειρηματικής διαδικασίας, σταματώντας να βάζει εμπόδια στις Ελληνίδες και τους Έλληνες που διαβλέπουν μια ευκαιρία για να παράγουν προστιθέμενη αξία για τους συνανθρώπους τους.
Βεβαίως, η διασύνδεση πανεπιστημίων και αγοράς, η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου ιδίως στους άξονες που καταγράφουν με σαφήνεια δείκτες όπως ο Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, η υιοθέτηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων στο φορολογικό και το ασφαλιστικό είναι ζητήματα που προϋποθέτουν πολιτική δράση, βούληση και αποφασιστικότητα.
Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι θα πάψει ποτέ η βασική κινητήρια δύναμη της οικονομίας να είναι η ίδια η αγορά, ο τόπος όπου οι ανάγκες και οι επιθυμίες μας συναντιούνται με ιδέες για την καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων σπάνιων πόρων σ’ αυτή την κατεύθυνση. Και κυρίως, αυτό δεν σημαίνει ότι η οικονομία, όπως και η επιστήμη, μπορούν να σχεδιαστούν κεντρικά από κάποιους σοφούς με καλές προθέσεις. Ακόμη κι αν αυτοί οι σοφοί δεχθούμε ότι υπάρχουν, οι Θύμιοι Λυμπερόπουλοι του κόσμου μας - τους οποίους την ύπαρξη δεν αμφισβητεί κανείς - θα έχουν πάντα ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα: ψήφους στο τσεπάκι τους.
Καλό είναι λοιπόν να χαιρόμαστε με την επιτυχία των ανθρώπων της InstaShop, ακόμη καλύτερο όμως είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό που πάνω απ’ όλα καταδεικνύει αυτή η επιτυχία είναι πως ο δρόμος για να γίνουν τέτοιες επιτυχίες μια συχνή είδηση για τη χώρα μας περνά πρώτα και πάνω απ’ όλα μέσα από την απελευθέρωση των δημιουργικών δυνάμεων των Ελληνίδων και των Ελλήνων.
