Εξαιτίας της πανδημίας του κορονοϊού, πέραν όλων των άλλων που αγγίζουν —και θα αγγίξουν πολύ περισσότερο τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες— τη ζωή μας, κάθε επαγγελματικός κλάδος θα πληγεί οικονομικά. Άλλος πολύ, άλλος πολύ περισσότερο. Για να μην πούμε ότι κάποιοι επαγγελματίες δεν θα ξανασηκώσουν κεφάλι, ας αρκεστούμε σε αυτό: μηδενός εξαιρουμένου, όλοι θα υποστούμε απώλειες στα εισοδήματά μας, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Πρόκειται για μία αρχικά ανεξέλεγκτη κατάσταση, φύσει απρόβλεπτη και μοιραία, που θα αντισταθεί σθεναρά στις κοινές προσπάθειές μας να καταβληθεί. Προσπάθειες τιτάνιες, και διεθνείς.
Θα νικήσουμε ασφαλώς, αυτό είναι το μόνο σίγουρο, αλλά όχι χωρίς να πληγωθούμε κι εμείς.
Ο κλάδος του βιβλίου, φύσει ευαίσθητος, θα βρεθεί για άλλη μία φορά στην πρώτη γραμμή των απωλειών. Ενώ έχουν βέβαια αναβληθεί για προσφορότερους καιρούς, η μία μετά την άλλη, όλες οι μεγάλες εκδηλώσεις για το βιβλίο σε όλη την Ευρώπη —διεθνείς εκθέσεις, φεστιβάλ, μετακλήσεις συγγραφέων, τα πάντα—, ήδη έχουν ματαιωθεί, προφανώς, και όλες οι παρουσιάσεις των νέων εκδόσεων στην Ελλάδα, παρουσιάσεις που για τους εκδοτικούς οίκους και τους συγγραφείς συνιστούν μία από τις πιο άμεσες και πιο θερμές προωθητικές ενέργειες, και αυτήν που αγαπά περισσότερο το κοινό. Τι σημαίνει αυτό; Το εξής: η απώλεια των παρουσιάσεων θα σημάνει για τα περισσότερα βιβλία —πλην ελαχίστων, από «ευπώλητους» συγγραφείς— μεγάλη, ανυπολόγιστη ζημία — και ακολούθως για τους εκδότες τους.
Από την άλλη, η ίδια η καθημερινότητά μας άλλαξε· και θα αλλάξει ακόμη περισσότερο, όταν συνηθίσουμε τους νέους μας ρυθμούς ή όταν με το καλό επιβληθούν ακόμη πιο αυστηρά μέτρα — καθώς μόνο έτσι μπορούμε, όλοι μαζί, να τιθασεύσουμε τον μεγάλο αντίπαλο. [Σημ.: Την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, κηρύχθηκε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης στη χώρα όπου μένουμε. Είμαι παραπάνω από βέβαιος ότι θα ακολουθήσει και η Ελλάδα, μεταξύ άλλων κρατών]. Ακολουθώντας τις νέες συνήθειες, οι επισκέψεις στα βιβλιοπωλεία έχουν μειωθεί και θα εξακολουθήσουν να μειώνονται δραματικά, γεγονός που θα επιφέρει ακόμη μεγαλύτερο, συνολικά, πλήγμα στην —το ξαναλέμε, γιατί έχει σημασία— ήδη ευαίσθητη αγορά του βιβλίου.
Κλεισμένοι στα σπίτια τους, οι περισσότεροι άνθρωποι απλώς θα καταναλώνουν τον χρόνο τους προσπαθώντας να ενημερωθούν για τις νέες εξελίξεις. Τα social media, για μία ακόμη φορά, θα μονοπωλήσουν τα κέρδη από αυτές τις πέρα για πέρα παθητικές, κοστοβόρες, συχνότατα θλιβερές δραστηριότητές μας. Θα ακολουθήσει η ενημέρωση (εντός και εκτός εισαγωγικών). Τρίτη, θα έρθει οπωσδήποτε η ψυχαγωγική τηλεόραση. Και στη συνέχεια, σε μια γωνιά, θα καταλήξουν όλα τα άλλα — ανάμεσά τους, και τα βιβλία. Είναι λογικό: σε καιρό «πολέμου», δεν κάθεσαι να διαβάζεις μυθιστορήματα.
Ή μήπως όχι;
Ναι, ΕΙΝΑΙ έτσι. Και είναι λογικό —και «ανθρώπινο»—, αλλά μπορούμε να το αλλάξουμε. Κυρίως όμως: ΠΡΕΠΕΙ να το αλλάξουμε. Για να μη χάσουμε την ψυχή μας. Που, έτσι και τρωθεί ακόμη περισσότερο η αγορά βιβλίου, να είστε σίγουροι ότι θα τη χάσουμε.
Ξεκινώντας από σήμερα (που ούτως ή άλλως είναι Ημέρα Βιβλίου, καθότι Παρασκευή) αλλά και όλη την υπόλοιπη εβδομάδα, εμείς από τη μεριά μας θα σας προτείνουμε, μέσω των εκδοτών στους οποίους απευθυνθήκαμε, βιβλία πρόσφατης κυκλοφορίας που μπορείτε να προμηθευτείτε: είτε επισκεπτόμενοι το αγαπημένο σας βιβλιοπωλείο (όποιος άνθρωπος δεν έχει αγαπημένο βιβλιοπωλείο μοιάζει λιγάκι με πλοίο που δεν έχει λιμάνι προορισμού), είτε από το ίντερνετ, είτε τηλεφωνικά — τρόποι υπάρχουν πολλοί. Θα σας παρακαλούσα, μάλιστα, να κοινοποιείτε αυτά τα κείμενα. Δεν κοστίζει τίποτε, αλλά μπορεί να βοηθήσει.
Σας ευχαριστούμε πολύ.
* * *
Σήμερα μας μιλούν ο Χάρης Νικολακάκης, από τις Εκδόσεις Bell, και ο Κώστας Δαρδανός από τις Εκδόσεις Gutenberg:
- ΕΚΔΟΣΕΙΣ BELL
- Τι επιπτώσεις έχει στην επιχείρησή σας η εξελισσόμενη επιδημία του κορονοϊού;
Η μοναδική επίπτωση, μέχρι στιγμής, είναι ότι αναγκαστήκαμε να αναβάλουμε όλες τις παρουσιάσεις βιβλίων που ήταν προγραμματισμένες να γίνουν το δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου. Από τη στιγμή που υπήρξε σύσταση από την κυβέρνηση να αποφεύγονται οι συγκεντρώσεις, νομίζω πως η απόφαση αυτή, όσο δυσάρεστη κι αν ήταν για όλους μας, ήταν η σωστή. Το συζητήσαμε με όλους τους συγγραφείς μας που επηρεάζονται, και όλοι συμφώνησαν, χωρίς δεύτερη σκέψη, πως η αναβολή ήταν μονόδρομος. Ας ελπίσουμε ότι όλα θα εξελιχθούν ομαλά και πως θα αποφύγουμε την πανδημία μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
- Μιλήστε μας για τις τελευταίες σας εκδόσεις. Τι μας προτείνετε να διαβάσουμε; Καθώς, με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, η τάση της εποχής είναι να καθόμαστε σπίτι, γιατί να μην το εκμεταλλευτούμε για να διαβάσουμε και (έστω και) ένα βιβλίο παραπάνω;
Αν ψάχνετε ένα βιβλίο που θα σας κάνει να νιώσετε καλά και να χαμογελάσετε, μια ιστορία που θα σας μάθει το κόλπο της ευτυχίας και τον τρόπο να τη βρίσκετε στα απλά, καθημερινά πράγματα, τότε πρέπει να διαβάσετε το νέο μυθιστόρημα της βασίλισσας των διασκεδαστικών, ρομαντικών, feel good μυθιστορημάτων Carole Matthews, «Μαθήματα Ευτυχίας». Το νέο της βιβλίο διαδραματίζεται σε μια φάρμα στην αγγλική εξοχή και, γραμμένο με το χαρακτηριστικό καυστικό χιούμορ της Matthews, είναι βέβαιο ότι θα χαρίσει μια νότα αισιοδοξίας στη μέρα σας.
Αν είστε λάτρεις του Φανταστικού και θέλετε να ανακαλύπτετε νέους Έλληνες συγγραφείς του είδους, τότε έχουμε δύο προτάσεις για εσάς. Η πρώτη πρόταση λέγεται «Κάπου Αλλού» και πρόκειται για το ντεμπούτο της Νατάσας Παυλίτσεβιτς. Στο μυθιστόρημα αυτό, δύο κοπέλες βρίσκονται εγκλωβισμένες στο σπίτι τους, καθώς ανακαλύπτουν ότι όλος ο υπόλοιπος κόσμος… απομακρύνεται. Τα δέντρα, τα χωράφια, τα διπλανά χωριά… Μια πρωτότυπη ιστορία φαντασίας, που θίγει πολλά κοινωνικά –και όχι μόνο– ζητήματα.
Από την άλλη πλευρά, στις «Φωνές από την άβυσσο» του Μάριου Δημητριάδη ένας άντρας βασανίζεται από το ίδιο, επαναλαμβανόμενο όνειρο σχεδόν ολόκληρη τη ζωή του. Όταν όμως, ξαφνικά, ο αινιγματικός αυτός εφιάλτης αρχίσει να εισβάλει στην καθημερινότητά του, ο ήρωας του βιβλίου θα αναγκαστεί να φτάσει μέχρι ένα μακρινό χωριό της Ηπείρου για να ανακαλύψει τι συμβαίνει. Μετά τους «Μακάριους», ο Δημητριάδης επιστρέφει με μια ιστορία τρόμου για το σκοτάδι που κρύβουμε μέσα μας.
Μέχρι πού θα έφτανες για να σώσεις την κόρη σου; Στο ερώτημα αυτό απαντάει –με τον πιο συναρπαστικό τρόπο– ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς θρίλερ του κόσμου, ο μοναδικός Harlan Coben, στο ολοκαίνουργιο μυθιστόρημά του, «Φυγή». Τα βιβλία του Κόμπεν, όπως και οι σειρές του στο Netflix, είναι ιδανικά για εκείνους που απολαμβάνουν την καθηλωτική πλοκή, την ασταμάτητη δράση και τις ανατροπές.
Και τελειώνω τις προτάσεις μου με δύο αστυνομικά μυθιστορήματα – που είναι και η «ειδικότητά» μας στα BELL. Η «Πύρινη Κόλαση» είναι το δεύτερο βιβλίο της Τριλογίας της Στέλλας Άνταμς, που διαβάζεται με κομμένη την ανάσα. Με φόντο μια Αθήνα που φλέγεται κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο, η ξεχωριστή ηρωίδα της Κικής Τσιλιγγερίδου έρχεται αντιμέτωπη με έναν πανέξυπνο σίριαλ κίλερ, ενώ την ίδια στιγμή έχει να αναμετρηθεί και με τον ίδιο της τον σκοτεινό εαυτό.
Τέλος, το «Κυνηγώντας τους Νεκρούς» είναι το πρώτο βιβλίο της ολοκαίνουργιας σειράς των BELL Best Seller με πρωταγωνιστή τον ερευνητή εξαφανισμένων προσώπων Ντέιβιντ Ράικερ. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες άνθρωποι στον κόσμο το σκάνε από το σπίτι τους ή απλώς… εξαφανίζονται. Πίσω από κάθε εξαφάνιση υπάρχει μια ιστορία. Αυτές τις ιστορίες, τις σκοτεινές, επικίνδυνες, μας καλεί να ανακαλύψουμε μέσα από τα μυθιστορήματά του ο Tim Weaver, τα βιβλία του οποίου έχουν κατακτήσει μερικές από τις σημαντικότερες λίστες bestseller στον κόσμο.
- ΕΚΔΟΣΕΙΣ GUTENBERG
- Τι επιπτώσεις έχει στην επιχείρησή σας η εξελισσόμενη επιδημία του κορονοϊού;
Εκτός από μια-δύο εκδηλώσεις που ακυρώθηκαν από τον χώρο διοργάνωσης, δεν υπάρχει άλλη επίπτωση στην επιχείρησή μας. Αναμένουμε, όπως όλοι, τις επίσημες οδηγίες για το θέμα.
- Μιλήστε μας για τις τελευταίες σας εκδόσεις. Τι μας προτείνετε να διαβάσουμε;
Νομίζω ότι τώρα με τον κορονοϊό αξίζει να διαβάσει κανείς ένα μεγάλο κλασικό μυθιστόρημα, που προσφέρει τα πάντα: συγκλονιστική πλοκή, προβληματισμό πάνω σε ζητήματα ηθικά, αρχετυπικούς χαρακτήρες, ιστορικές γνώσεις, πρωτοποριακές ψυχολογικές και πολιτικές παρατηρήσεις, συγκλονιστικές περιγραφές, χιούμορ, σάτιρα, περιπέτεια. Ένα τέτοιο έργο είναι ο «Κόμης Μοντεχρίστος» του Αλέξανδρου Δουμά, που το γνωρίζουμε σε ολόκληρη την έκτασή του σε μια ολοζώντανη μετάφραση. Μοναδική απόλαυση. Η καλύτερη συντροφιά για αυτές τις μέρες (στη σειρά Orbis Literae).
Αν πάλι κάποιος προτιμά κάτι πιο εσωτερικό και στοχαστικό, ας διαβάσει το εξαιρετικό «Ταξιδεύοντας σε ξένη γη» του David Park, που έχει για θέμα το ταξίδι ενός πατέρα για να φέρει, παραμονές Χριστουγέννων όπου τα πάντα έχουν καλυφθεί από χιόνι, πίσω στο σπίτι τον γιο του που σπουδάζει μακριά. Στη διάρκεια αυτής της μοναχικής διαδρομής με το αυτοκίνητο, ο ήρωας της ιστορίας, ένας μεσήλικας «άνθρωπος της διπλανής πόρτας», θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει περισπασμούς και κινδύνους, κυρίως όμως θα έρθει αντιμέτωπος με τους εσωτερικούς δαίμονές του, και ειδικά με τις τύψεις και τις αμφιβολίες που συνοδεύουν τον ρόλο του ως πατέρα. Το μυθιστόρημα διαθέτει υποδειγματικό ρυθμό, ισορροπώντας με μαεστρία ανάμεσα στον εσωτερικό μονόλογο και την περιγραφή του εξωτερικού χώρου που είναι σκεπασμένος από το λευκό στρώμα του παγετού, αντικατοπτρίζοντας έτσι τη θλίψη του ήρωα.
Μια εντελώς διαφορετική πρόταση είναι το βιβλίο του Μία Κότου, «Το τελευταίο πέταγμα του φλαμίνγκο». Σε ένα στρατόπεδο του ΟΗΕ στη Μοζαμβίκη, συμβαίνει μια αναπάντεχη τραγωδία: ξαφνικά, διάφοροι κυανόκρανοι εκρήγνυνται. Ο υπολοχαγός Ρίζι αδυνατεί να αναγνωρίσει τους νεκρούς. Ένα πέος που βρίσκεται στην Εθνική Οδό αποτελεί σοβαρό τεκμήριο. Για την ταυτοποίηση καλείται η γνωστότερη πόρνη και διαβόητη μάγισσα της περιοχής, μια και γνωρίζει καλά τα σώματα των στρατιωτών. Ίσως το πιο παράξενο βιβλίο που έχουμε εκδώσει. Ένα μυθιστόρημα πνευματώδες, βαθιά πολιτικό, με στοιχεία μαγικού ρεαλισμού.
