Του Αλέξανδρου Σκούρα
Η είδηση για τις προληπτικές προσαγωγές των 16 πολιτών στα Γιαννιτσά προκειμένου να μην δημιουργήσουν «προβλήματα» στην ομιλία του Φώτη Κουβέλη μπορεί να εκπλήσσει δυσάρεστα τους δημοκρατικά ευαίσθητους πολίτες. Όμως, όσοι από εμάς έχουμε αντιληφθεί τη σημασία της στήριξης που δείχνει το κυβερνών κόμμα στον δικτάτορα Μαδούρο, βρήκαμε την κίνηση αναμενόμενη. Ένα από βασικά θεμέλια του δυτικού πολιτισμού, από την εποχή της Μάγκνα Κάρτα (1215 μ.Χ.) μέχρι και σήμερα είναι ότι το κράτος δεν μπορεί να συλλαμβάνει όποιον θέλει και όποτε θέλει αλλά οφείλει να τηρεί τις πρέπουσες νομικές διαδικασίες προκειμένου να στερήσει την ελευθερία ενός πολίτη.
Για να γίνει αντιληπτό πόσο σημαντικό είναι το θέμα της κρατικής αυθαιρεσίας σε ό,τι αφορά τις προσαγωγές και τις συλλήψεις των πολιτών, αρκεί να θυμηθούμε το άρθρο 39 της Μεγάλης Χάρτας: Κανείς ελεύθερος άνθρωπος δεν θα συλληφθεί, ούτε θα φυλακιστεί, ούτε θα του αφαιρεθούν τα δικαιώματα ή η περιουσία του, ούτε θα κηρυχθεί παράνομος, ούτε θα εξοριστεί, ούτε θα στερηθεί με οποιονδήποτε τρόπο τη θέση του, ούτε θα κινηθούμε εναντίον του, ούτε θα στείλουμε άλλους για αυτό το σκοπό, παρά μόνο με βάση τη νόμιμη κρίση των ίσων του ή σύμφωνα με το νόμο της χώρας. Αυτές οι ευαισθησίες, φυσικά, δεν αποτελούν μέρος της ιδεολογικής παράδοσης της αριστεράς αλλά των φιλελευθέρων. Αν τα παραπάνω είχαν γραφτεί πιο πρόσφατα, ίσως τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να τα αποκαλούσαν νεοφιλελεύθερα και ακροδεξιά. Όμως, η ουσία παραμένει: Η στέρηση της ατομικής ελευθερίας για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα χωρίς να τηρείται η πρέπουσα νομική διαδικασία αποτελεί παράφορη παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων του πολίτη και ως τακτική αρμόζει περισσότερο σε φασιστικά ή απολυταρχικά καθεστώτα.
Υποψιάζομαι ότι αρκετοί υπέρμαχοι της κυβέρνησης θα σπεύσουν να πουν ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, στην περίπτωση των Δανών χούλιγκανς, αποφάσισε ότι υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις η προληπτική προσαγωγή και κράτηση πολιτών είναι νόμιμη. Ως μη ειδικός θα αποφύγω να σχολιάσω την απόφαση από νομικής πλευράς, όμως μπορώ μετά βεβαιότητος να σχολιάσω πως τέτοιου είδους αποφάσεις έρχονται σε σύγκρουση με την πλούσια φιλελεύθερη νομική παράδοση. Η προληπτική προσαγωγή ως μέτρο είναι κατάφωρα άδικη διότι επιτρέπει να προσωρινή στέρηση της ελευθερίας των πολιτών χωρίς εκείνοι να έχουν διαπράξει κάποιο έγκλημα. Ορισμένοι θα σπεύσουν να πουν ότι μπορεί να σχεδιάζουν να διαπράξουν κάποιο έγκλημα, επομένως ορθώς προσάγονται. Στην περίπτωση αυτή ο νόμος ήδη ορίζει, με διάφορους τρόπους, πότε κάτι τέτοιο είναι παράνομο. Όταν κάποιος σχεδιάζει να διαπράξει κάποιο έγκλημα, διαπράττει έγκλημα!
Το κύριο πρόβλημα με τις προληπτικές προσαγωγές και συλλήψεις είναι ότι αποτελούν εργαλεία στα χέρια του κράτους των οποίων η χρήση, σε βάθος χρόνου, θα γίνεται όλο και πιο αυθαίρετη. Μία απόφαση που ξεκινά με το σκεπτικό να αποτρέψει μεθυσμένους χούλιγκανς από το να διαλύσουν μία πολή, καταλήγει στο να αποτρέπει πολιτικούς αντιπάλους της συμφωνίας των Πρεσπών από το να εκφράσουν τη διαφωνία τους ενώπιον υπουργού της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με άρθρα που κυκλοφορούν από χθες, αρκετοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι προληπτικές προσαγωγές δεν αποτελούν μέρος του νομικού πολιτισμού της χώρας μας και ενδεχομένως να είναι παράνομες. Για το καλό όλων μας, εύχομαι οι 16 πολίτες που βίωσαν μία εμπειρία που περισσότερο θυμίζει φασισμό παρά δημοκρατία του 21ου αιώνα να βρουν το δίκιο τους είτε σε εθνικό είτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο
