Της Βίβιαν Ευθυμιοπούλου
Είναι βέβαιο ότι στους εορτασμούς της επετείου των 200 ετών από την έναρξη του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, μεγάλο μέρος της συζήτησης θα αφορά τη φιλελεύθερη ιδεολογία που διέτρεχε τα περίφημα Συντάγματα του Αγώνα και τα λοιπά κείμενα της Επανάστασης. Η ίδια η Επανάσταση είχε ως σημείο αναφοράς το κείμενο της Αμερικανικής Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας (αναφέρεται σε αυτό μέχρι και ο Διονύσιος Σολωμός στον “Ύμνο εις την Ελευθερίαν” ενώ το έργο του Αδαμάντιου Κοραή ήταν καθοριστικό για τη διαμόρφωση των ιδεών της εποχής).
Ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης, Ομότιμος Καθηγητής της Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας έχει αφιερώσει κυριολεκτικά τη ζωή του στη μελέτη του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και την ανάδειξη του ρόλου Ελλήνων Διανοούμενων, όπως ο Κοραής στο ευρύτερο κίνημα του Διαφωτισμού.
Η έκδοση ενός τόμου, λοιπόν με συνεντεύξεις και δικά του κείμενα είναι ένα σημαντικό γεγονός στην παρούσα συγκυρία. Κι όταν αναφερόμαστε στη συγκυρία δεν περιοριζόμαστε απλώς στην επέτειο των 200 χρόνων αλλά την νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές.
Ποτέ στη μεταπολιτευτική ιστορία τόσοι πολλοί δεν σπεύδουν να αυτοπροσδιοριστούν ως φιλελεύθεροι. Είναι μόδα; Είναι μια εκ του πονηρού προσαρμογή στα “ιδεολογικά γούστα” του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας; Υπάρχουν όλοι αυτοί οι φιλελευθερισμοί; Υπάρχει ο κοινωνικός φιλελευθερισμός; Υπάρχει όντως ο συντηρητικός φιλελευθερισμός; Υπάρχει ο εθνοφιλελευθερισμός που επικαλείται ο Μάκης Βορίδης (εντάξει αυτά τα έλεγε στο ΛΑΟΣ αλλά τα έλεγε όμως); Μήπως όλα αυτά είναι μια πρόφαση, ένας “φερεντζές” για να καλύψει την ιδεολογία που θέλει την άναρχη κυριαρχία των αγορών; Ποιος είναι τελικά ο φιλελευθερισμός και μάλιστα στο πλαίσιο της ελληνικής ιστορίας και πολιτικής παράδοσης.
Το βιβλίο αυτό είναι ένα φρέσκο ανάγνωσμα. Εύκολο αλλά όχι ρηχό, εξαιρετικά προσιτό στον αναγνώστη που δεν έχει ποτέ του καταπιαστεί με όλα αυτά τα ζητήματα και θα θελε να μάθει τι είναι τέλος πάντων αυτός ο φιλελευθερισμός και πόσο ταιριαστός είναι με την πολιτική μας παράδοση. Ποια είναι η σχέση του με την Ορθοδοξία; Μπορούμε οι Έλληνες να είμαστε φιλελεύθεροι;
Ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης απαντά σε όλα αυτά μ΄ένα τρόπο πολύ προσιτό. Το βιβλίο θα το ευχαριστηθείτε σίγουρα όσοι αποφασίσετε να το διαβάσετε.
Πασχάλη Κιτρομηλίδη, Στο Όνομα της Ελευθερίας. Επιμέλεια-Πρόλογος Πέτρος Παπασαραντόπουλος, Εκδόσεις Επίκεντρο
