«Από αυτό που με προσβάλλει, το μόνο που στ' αλήθεια με προσβάλλει είναι το ν' αμύνομαι». Ο αφορισμός αυτός ανήκει στον Αργεντίνο ποιητή Αντόνιο Πόρτσια* και ως ιδέα είναι αρκετά παλιά.
Οι παππούδες μας, οι «αρχαίοι ημών», θεωρούσαν την έννοια της αξιοπρέπειας που εξασφαλίζει η ιδιότητα του ελεύθερου πολίτη (κατ' αντιδιαστολή προς τον δούλο) τόσο σημαντικό κατόρθωμα της κοινωνίας τους που την αναπαριστούσαν υπερήφανοι στη γύμνια των αγαλμάτων. Γυμνός και ακέραιος μπορεί να σταθεί μόνο ο πολίτης που μέσα στην «πόλιν» του δεν έχει να φοβηθεί και φυσικά ούτε να απολογηθεί για τίποτα.
Όλα αυτά τα θυμηθήκαμε πάλι όταν πληροφορηθήκαμε ότι η πρωθυπουργός της Φινλανδίας Σάνα Μάριν, μετά τη δημοσίευση του βίντεο που κατέγραψε με την παρέα της και την εμφανίζει να χορεύει ενώ κοιτά την κάμερα, δέχτηκε να υποβληθεί σε τεστ ανίχνευσης ναρκωτικών ουσιών και μετά πάλι, όταν με εντελώς διαφορετικό ύφος και με δάκρυα στα μάτια, «υπεραμύνθηκε της επιθυμίας της για χαρά και ζωή», σύμφωνα με το ρεπορτάζ.
Η απόπειρα αποσταθεροποίησης της κυβέρνησής της από τη Ρωσία βέβαια δεν πέτυχε για ευνόητους, πολιτικούς και πολιτισμικούς λόγους όμως, την ταπείνωση του τεστ ανίχνευσης ναρκωτικών ουσιών την υπέστη.
Δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς κι αυτό είναι βέβαια το πρόβλημα και ειλικρινά καταβάλουμε μεγάλη προσπάθεια να μην κάνουμε τον συσχετισμό με την άλλη είδηση που διαβάσαμε πριν από ένα μήνα στο BBC και αφορούσε τις νεαρές Ιρανές να υποβάλλονται σε τεστ παρθενίας προκειμένου να παντρευτούν, αφού ο λόγος μιας γυναίκας δεν ποτέ δεν είναι αρκετός αλλά πρέπει να υποβληθεί σε κάποια εξέταση, στο σώμα της για να αποδείξει τους ισχυρισμούς της.
Από τη στήλη αυτή έχουμε επιχειρηματολογήσει πολλές φορές για την ανάγκη να σταματήσει η ιδιωτική ζωή και το παρελθόν των πολιτικών και ιδιαίτερα η σεξουαλική τους ζωή, να γίνεται αντικείμενο δημόσιας συζήτησης.
Το πώς διαθέτει ο καθένας μας το σώμα του είναι βέβαια και σήμερα ένα θέμα που σκανδαλίζει ψευδο-σεμνότυφους δηλαδή ανθρώπους που αντικαθιστούν τα πολιτικά επιχειρήματα με την ηθικολογία. Είναι λάθος, όχι μόνο γιατί η διάθεση του σώματος κατά βούληση είναι θεμελιώδες ατομικό δικαίωμα. Αυτά είναι τα αυτονόητα. Απλώς, οι πολίτες, όταν η συζήτηση αφορά την οργάνωση και τη διαχείριση του κράτους, δεν έχουμε κανένα συμφέρον να αντικαθιστούμε τα πολιτικά επιχειρήματα με την ηθική.
Δεν συμφέρει την ευημερία μας, το πορτοφόλι μας η ηθικολογία.
Την ίδια στιγμή βέβαια έχουμε την αξίωση, όσοι αποφασίζουν να μπουν στην πολιτική να έχουν βάλει στο μυαλό τους για τα καλά ότι οι πράξεις τους θα είναι, μοιραία και ενίοτε και άδικα, αντικείμενο κριτικής και να μην περιμένουν ότι άμα βρεθούν στη δίνη μιας κρίσης, θα δικαιωθούν σε ενεστώτα χρόνο.
Η δημοσίευση του ιδιωτικού βίντεο της Φινλανδής πρωθυπουργού αλλά κυρίως το τεστ που υποχρεώθηκε να κάνει μας εξοργίζει. Προβληματικές όμως είναι και οι δηλώσεις περί δικαιώματος στη χαρά της ζωής γιατί έγιναν συνοδεία δακρύων.
Ζούμε μια εποχή επικίνδυνη για τους δυτικούς πολιτικούς που έχουν στοχοποιηθεί από τη Ρωσία. Ένας προς ένας οι ηγέτες των χωρών της ΕΕ που έχουν πάρει ξεκάθαρη θέση υπέρ της Ουκρανίας βρίσκονται απολογούμενοι δικαίως ή αδίκως.
Ακόμα και στις περιπτώσεις που η κριτική που δέχονται έχει βάση, είναι βέβαιο ότι συγκεκριμένοι κύκλοι έχουν ριχτεί με τα μούτρα στον επικοινωνιακό πόλεμο στον οποίο βέβαια δεν είναι μόνοι.
Εκατομμύρια Ευρωπαίων πολιτών στέκονται δίπλα σε όποιον στοχοποιείται από τους Ρώσους. Όμως καλό είναι όσοι ασχολούνται με την πολιτική ή θέλουν να μπουν σε αυτή να θυμούνται τούτο: Σε επικίνδυνους καιρούς απαιτείται υπερπολλαπλάσια προσοχή και βέβαια ταπεινοφροσύνη. Γιατί οι εκ των υστέρων κλάψες δεν έχουν κανένα νόημα.
*Αντόνιο Πόρτσια, «Φωνές», Ίνδικτος, μτφ. Βασίλης Λαλιώτης.
