Είναι κοινός τόπος πως στη χώρα μας οι μεταρρυθμίσεις χωλαίνουν στην εφαρμογή. Αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ο νόμος του 1982, που είχε εξαιρετικές προθέσεις και καινοτομίες, όμως η στρεβλή εφαρμογή του έφερε τα αποτελέσματα που βιώνουμε σήμερα: πράξεις αδιανόητες μέσα σε ακαδημαϊκούς χώρους, καταστάσεις για τις οποίες σύσσωμη η κοινωνία ζητά επιτακτικά απαντήσεις.
Είμαστε ικανοποιημένοι με τη φραστική καταδίκη της ωμής βίας και των φασιστικών πρακτικών; Κοιμόμαστε ήσυχοι όταν συνάδελφοί μας καθημερινά δέχονται απειλές και προπηλακισμούς; Διαφυλάσσουμε τις ακαδημαϊκές ελευθερίες βγάζοντας ανακοινώσεις απερίφραστης καταδίκης της βίας και αποτροπιασμού για τις εικόνες καταστροφών στα πανεπιστήμιά μας; Κι επειδή διαχρονικά όλοι συμφωνούν πως θα έπρεπε να επιδιώκεται κομματική συναίνεση στα ζητήματα της Παιδείας: Υπάρχει πραγματικά δίλημμα όταν καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τέτοιες καταστάσεις και να υπερασπιστούμε το θεμελιώδες δικαίωμα στην ασφάλεια των μελών της πανεπιστημιακής μας κοινότητας;
Προσωπική μου άποψη είναι πως το να εθελοτυφλούμε απέναντι σε γεγονότα και παγιωμένες καταστάσεις δεν είναι μία εποικοδομητική στάση. Υπάρχουν τα γεγονότα και υπάρχει και ο τρόπος που κάθε ένας από μας θεωρεί ως τον ενδεδειγμένο για να αντιδράσουμε στα γεγονότα. Νομίζω πως κανείς εδώ δεν αμφισβητεί τα γεγονότα, ούτε και χωρούν επιχειρήματα περί σκόπιμης ανάδειξης ή υποβάθμισης γεγονότων. Όταν έχουμε εικόνες όπως ενός πρύτανη αιχμαλώτου στα χέρια καταληψιών…
Βασικό συστατικό της ακαδημαϊκής ζωής είναι η επιβράβευση της προσπάθειας. Υπάρχει πραγματικό δίλημμα και στο σημείο αυτό; Επιχειρηματολογεί κανείς υπέρ της διαιώνισης μιας κατάστασης, όπου μαθητές αποκτούν την ιδιότητα του φοιτητή με «εισιτήριο» μία λευκή κόλλα χαρτί; Επομένως οι όροι εισαγωγής πρέπει να στηρίζονται και σε ακαδημαϊκά κριτήρια που θεσπίζονται από κάθε Ανώτατο ίδρυμα, με βάση τον προσανατολισμό του, τους στόχους και την ακαδημαϊκή του ταυτότητα.
Πεποίθησή μου είναι πως οι όποιες ιδεολογικοπολιτικές αναφορές καθενός, οι διαφορετικές προσεγγίσεις και αντιλήψεις δεν συνιστούν και δεν πρέπει να αποτελούν πεδίο αντιπαράθεσης και πολιτικής εκμετάλλευσης από οποιονδήποτε πολιτικό χώρο. Είμαστε ακαδημαϊκοί δάσκαλοι. Μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι όλοι υπηρετούμε τον στόχο για καλύτερα πανεπιστήμια, πιο ελεύθερα και αυτοτελή, περισσότερο εξωστρεφή, περισσότερο διεθνοποιημένα, περισσότερο ασφαλή, πιο κοντά στην κοινωνία, πιο κοντά στις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Άρα, ζητούμενο είναι να επιδιώξουμε συγκλίσεις και συνθέσεις στα ουσιαστικά ζητήματα που αφορούν την επόμενη μέρα, να δούμε πώς όταν το νομοσχέδιο γίνει νόμος του κράτους, θα φέρει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Ας μη συμφωνούμε σε όλα, ας συμφωνήσουμε ότι όλοι θα εργαστούμε για το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο που αξίζει στα παιδιά μας. Είναι η ιστορική μας ευθύνη.
* Ο Νίκος Παπαιωάννου είναι Πρύτανης ΑΠΘ
