Ο καθηγητής Θανάσης Διαμαντόπουλος είναι συγγραφέας του μυθιστορήματος «ο δικαστής». Αλλά είναι και πολλά άλλα πράγματα. Κυρίως ένας άνθρωπος που έχει μάθει να αμφισβητεί τα πάντα. Γι αυτό, ίσως, δεν έγινε πολιτικός. Αλλά η σκέψη του είναι βαθιά πολιτική. Ο Θανάσης Διαμαντόπουλος μιλάει για τον ήρωα του μυθιστορήματός του. Αλλά και για όσα συμβαίνουν γύρω μας. Αλίμονο! Πώς αλλιώς θα βγάζαμε τον τίτλο που βγάλαμε;
Κύριε Διαμαντόπουλε, έχετε πλούσια ακαδημαϊκή διαδρομή και παρουσία στα κοινά με την αρθρογραφία σας και τη συγγραφή βιβλίων. Υπάρχει ένα χαρακτηριστικό σε όλες τις δημόσιες παρεμβάσεις σας: Μία αποστροφή στην εξουσία.
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Όχι αποστροφή. Επιστροφή από τους μύθους στην πραγματικότητα. Κάθε εναλλακτική -προς την κατευθυνόμενη από οργανωμένη και ένθεσμη εξουσία- μορφή κοινωνικής συμβίωσης προκαλεί φρίκη. Προειδοποιητική διάθεση ωστόσο, έχω, για τις ενδεχομένως φρικαλέες μεθοδεύσεις της κάθε εξουσίας και την -όχι σπάνια, για να μην πω εγγενή στη φύση του λειτουργήματός τους- ιδιοτέλεια και τάση προς κατάχρηση των εξουσιαστών.
Αν αύριο σας φώναζε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και σας έλεγε “σε κάνω υπουργό της Δικαιοσύνης”, θα πηγαίνατε; Θα πολεμούσατε την εξουσία από μέσα; Γίνεται αυτό;
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Νομίζω πως λόγω ηλικίας, άρα απουσίας φυσικών και ψυχικών αντοχών, καθαρά θεωρητικού προσανατολισμού της σκέψης μου και απουσίας τόσο πείρας όσο και διαχειριστικών ικανοτήτων θα είχα τη σωφροσύνη να αρνηθώ. Ωστόσο με περισσότερους δισταγμούς και περισσότερες τύψεις σε σχέση με κάθε άλλο υπουργείο, πχ της Παιδείας ή Εσωτερικών που θα μου ήταν ολοσχερώς αδιάφορα. Μόνο για επεξεργασία/προεργασία θεσμικών μεταρρυθμίσεων θα δεχόμουνα ευχαρίστως. Πχ συμμετοχή σε μια επιτροπή προπαρασκευής θεσμικών ρυθμίσεων για τη λειτουργία της Δικαιοσύνης
Ο δικαστής τι ακριβώς είναι; Γιατί ένα μυθιστόρημα για τον δικαστή και όχι για έναν πολιτικό όπως ο Νίκος Παππάς, για παράδειγμα.
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Πρώτον, ένας δικαστής έχει "διαχρονικότητα". Άρα μέσα από τη ζωή και τις μνήμες του, από ένα σημείο και μετά κυρίως από υποθέσεις που χειρίστηκε, μπορούν να περάσουν 70 χρόνια ιστορίας του τόπου. Επιπρόσθετα ήθελα να στοχεύσω -όχι σε ραδιουργίες πολιτικών, αλλά- σε άλλου είδους προκλήσεις για κατάχρηση μιας πιο άμεσης εξουσίας, που δεν ασκείται γενικώς αλλά επί συγκεκριμένων πλήρως εξαρτώμενων ανθρώπων.
Ο δικαστής έρχεται για να πολεμήσει τους δικούς σας δράκους ή της κοινωνίας;
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Προσωπικούς δράκους; Ευτυχώς δεν άσκησα ποτέ εξουσία. Είχα όμως πάντα ένα φόβο, ένα είδος "προληπτικών τύψεων", για το πού θα μπορούσα να κατευθυνθώ αν είχα βρεθεί με πραγματική εξουσία. Οπωσδήποτε βέβαια και τους κοινωνικούς δράκους -τους οποίους συχνά θωπεύει η οργανωμένη Δικαιοσύνη- θέλησα να αναδείξω.
Το πρόσωπο δεν είναι πραγματικό. Ή κάνω λάθος.
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Νομίζω πως συνιστά έναν ειδικό ιδεότυπο, που δανείζεται στοιχεία από πολλούς ανθρωπότυπους. καλούς και κακούς. Όπως έγραψε ο Ευ. Βενιζέλος τον πλάθω ως πολύ αντιφατική προσωπικότητα.
Τι το διαφορετικό έχει ο δικός σας δικαστής από άλλους διάσημους από τον κόσμο της μυθοπλασίας χαρακτήρες της Δικαιοσύνης;
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Δίνω καθοριστική έμφαση στην ακραία δυσμορφία του, που καθορίζει τη στάση της ζωής του, άλλοτε ως ικέτη και άλλοτε ως εκβιαστή ανθρώπινης αγάπης.
Μου έλεγε ένας φίλος στην αρχή της κρίσης ότι θεωρούσε παράλογο που ο κόσμος είχε απεριόριστη εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη, στην Εκκλησία και στον Στρατό. Υπό την έννοια ότι είναι κομμάτια του ίδιου λαού, οπότε το παραγόμενο αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι διαφορετικό.
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Νομίζω πως έχετε σοφούς φίλους. Γενικότερα, όμως, δύσκολα μπορεί κάποιος να είναι ολιγότερο σοφός από την κοινή γνώμη.
Ο δικαστής έχει τη δυνατότητα να αυτονομηθεί από αυτό που είναι στο σύνολό της η κοινωνία;
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Εξαιρετικά περιορισμένη, πιστεύω. Δείτε πως άλλαξε η στάση της Δικαιοσύνης σε σχέση με την καθαρίστρια του Βόλου, όταν κινητοποιήσαμε την κοινή γνώμη.
Πώς βλέπετε την κυβέρνηση Μητσοτάκη;
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Αν δεν υπήρχαν κατά την άποψή μου κάποια μικρά φάουλ, θα έλεγα η καλύτερη που είχε ποτέ ο τόπος. Τώρα λέω η λιγότερο κακή.
Τον ΣΥΡΙΖΑ;
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Αρκετά δεν μιλήσαμε για δράκους, φρίκες και νυχτερινούς εφιάλτες; (Εξαιρώ τις Πρέσπες).
Υπάρχουν δικαστές στην Αθήνα; Με όλα αυτά που γίνονται τις τελευταίες ημέρες δεν θα έπρεπε κάποιος να έχει επέμβει;
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Οι δικαστές θυμίζουν τους ιατροδικαστές. Συνήθως επεμβαίνουν "κατόπιν".
Πόσο αισιόδοξος είστε για τη χώρα;
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Ικανή για το καλύτερο και το χειρότερο. Όπως άλλωστε πολλές χώρες. Βλέπετε τις ΗΠΑ από Ομπάμα στο ανθρωποειδές Τράμπ. Πάντως για τα κακά που εκδήλωσε πρόσφατα η ελληνική κοινωνία εν πολλοίς ευθύνονται οι πολιτικοί που -αρχής γενομένης πρωτίστως από τον Α. Παπανδρέου- δημιούργησαν τον μύθο του άμωμου, άσπιλου, ανεπίληπτου, αναμάρτητου, καταδιωκόμενου -από Θεούς και δαίμονες κακούς και φαντάσματα- λαού. Σε βαθμό που και ο Καμμένος έγινε αρχηγός κόμματος με ...διψήφιο ποσοστό.
Το βιβλίο πάει πολύ καλά στα βιβλιοπωλεία. Αν είχα εκδοτικό οίκο θα σας ζητούσα να σας πάρω στην ομάδα μου!
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Τι να πω; Εκτός από ευχαριστώ;
Η ματαιοδοξία είναι κι αυτό ένα συστατικό της καθημερινότητάς μας. Είναι ματαιοδοξία να επιδιώκει ένας συγγραφέας την βράβευση; Και το λέω με αφορμή την διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη από τα Public, όπου ο δικαστής είναι υποψήφιος για μία διάκριση.
Θανάσης Διαμαντόπουλος: Και ματαιοδοξία (η μόνη που απομένει και επιτρέπεται πλέον)... Και λόγος ύπαρξης. Και αναζήτηση δύναμης...
Θανάσης Μαυρίδης
[email protected]
