Ο υπερβολικά μεγάλος αριθμός θανάτων ηλικιωμένων στους ευρωπαϊκούς οίκους ευγηρίας φαίνεται ότι έχει μια πτυχή πολύ πιο σκοτεινή και ύπουλη και από τον ίδιο τον κορωνοϊό. Τα στόματα έχουν ανοίξει, οι καταγγελίες για την εφαρμογή «πρωτοκόλλων» ευθανασίας με χρήση μορφίνης πληθαίνουν και τα ανακριτικά γραφεία έχουν πάρει φωτιά…
Ο κωδικός «μορφίνη» - μια αναλγητική ουσία που ανήκει στα οπιοειδή και που ανάλογα με την δοσολογία μπορεί να οδηγήσει σε καταστολή του ασθενούς που καταλήγει σε αναπνευστική καταστολή και άπνοια - εξελίσσεται σε πραγματικό εφιάλτη για την ευρωπαϊκή πολιτική τάξη και την ιατρική κοινότητα.
Θρυαλλίδα οι αποκαλύψεις του Σουηδού Τόμας Άντερσον, του οποίου ο πατέρας Γιαν, 81 χρόνων, είχε διαγνωσθεί με κορωνοϊό στον οίκο ευγηρίας όπου διέμενε, στα περίχωρα της Στοκχόλμης. Στις 7 Απριλίου και καθώς είχαν απαγορευθεί οι επισκέψεις, ο γιος τηλεφώνησε στο γηροκομείο για να ενημερωθεί για την πορεία της υγείας του πατέρα του, ζητώντας να μάθει αν του χορηγείται θεραπευτική αγωγή, αν τρέφεται και πώς αντιδρά ο οργανισμός του.
Τον ενημέρωσαν πως κάποιος γιατρός με τον οποίο συνεργαζόταν το ίδρυμα, έδωσε τηλεφωνικά εντολή να υποβληθεί ο πατέρας του σε παρηγορητική αγωγή με μορφίνη, χωρίς προηγουμένως να τον έχει επισκεφθεί και βέβαια χωρίς να έχει ενημερωθεί η οικογένειά του.
«Ελάτε να τον αποχαιρετήσετε»…
Ο Τόμας απαίτησε να δώσουν στον πατέρα του υγρά και τροφή με ορό και τότε του είπαν πως ο άνθρωπος βρισκόταν πολύ κοντά στο τέλος και πως μπορούσε να τον επισκεφθεί για να τον αποχαιρετίσει. Εκείνος έσπευσε κοντά στον γέροντα και τον βρήκε σε κώμα. Για άλλη μια φορά – και αφού είχε ενημερώσει τα μέσα ενημέρωσης – απαίτησε να δώσουν τροφή στον πατέρα του. Έμεινε κοντά του και τελικά ο πατέρας του συνήλθε και ανέρρωσε!
Το περιστατικό δημοσίευσε η εφημερίδα «Dagens Nyheter», προκλήθηκε σάλος και ο Σουηδός καθηγητής γεροντολογίας Γκούσταφσον ξέσπασε: «Η χορήγηση μορφίνης σε ηλικιωμένους με αναπνευστικά προβλήματα αναστέλλει την αναπνοή. Είναι ένα είδος ενεργητικής ευθανασίας, για να μην χρησιμοποιήσω χειρότερο όρο»!
Από την πλευρά της επίσημα αντέδρασε και η Εκκλησία της Σουηδίας, αναφέροντας ότι «βρισκόμαστε μπροστά σε ένα εθνικό τραύμα».
«Η Σουηδία χρειάζεται να ανακαλύψει τον ανθρωπισμό της αγέλης», δήλωσαν η θεολόγος Αννίκα Μποργκ και η ιερέας Γιοχάννα Άντερσον.
Σε πρώτη φάση ο πρωθυπουργός Στέφαν Λέβεν, επικεφαλής της κοκκινοπράσινης κυβέρνησης μειοψηφίας είχε αρχικά προσπαθήσει να μεταθέσει τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής για μετά το τέλος της κρίσης, αλλά υπό την πίεση της αντιπολίτευσης ανακοίνωσε ότι η επιτροπή θα συσταθεί «πριν από το καλοκαίρι».
Αν και συνεχίζει να υπερασπίζεται την τακτική του, ο Λέβεν παραδέχθηκε ότι «πέθαναν υπερβολικά πολλοί ηλικιωμένοι». Mea culpa κατόπιν καταστροφής και από τον επικεφαλής επιδημιολόγο Άντερς Τέγκνελ που δήλωσε ότι «θα μπορούσαν να είχαν γίνει περισσότερα για την αντιμετώπιση της κρίσης».
Και ξαφνικά θυμήθηκαν τον Πάλμε!
Το καταπληκτικό είναι ότι στη Σουηδία ξαφνικά ξανάνοιξαν (και ξανάκλεισαν) την υπόθεση της δολοφονίας, στις 28 Φεβρουαρίου 1986, του πρωθυπουργού Ούλοφ Πάλμε. Επί 34 χρόνια καμιά έρευνα δεν είχε οδηγήσει στον δολοφόνο και ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά εγκλήματα παρέμενε στο σκοτάδι. Γυρίστηκαν ταινίες, γράφτηκαν σενάρια και μουσικές, τουλάχιστον 130 άτομα είχαν «ομολογήσει». Ο πρώτος αξιωματικός που ανέλαβε την υπόθεση, ο ντετέκτιβ Λένναρτ Γκούσταφσον… συνταξιοδοτήθηκε μετά από τριάντα χρόνια, δηλώνοντας πως… θα μπορούσαν να θεωρηθούν ύποπτοι οι μισοί Σουηδοί! Ανέλαβε ο επόμενος, ο Κρίστερ Πέτερσον, ο οποίος, εν μέσω πανδημίας ανακοίνωσε ότι βρισκόταν πολύ κοντά στον δολοφόνο και πως αν και αυτή τη φορά δεν κατέληγε πουθενά θα έκλεινε και θα αρχειοθετούσε τον φάκελο.
Τελικά, στις 10 Ιουνίου, ο Πέτερσον ανακοίνωσε πως δολοφόνος του Πάλμε ήταν ο γραφίστας Στινγκ Έγκστρομ, παλαιός ύποπτος που αυτοκτόνησε το 2000. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Λέβεν, η αυλαία οδηγεί στην επούλωση ενός εθνικού τραύματος, αλλά πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως η επαναφορά του θέματος αυτήν την περίοδο αποσκοπούσε στον αποπροσανατολισμό από ένα άλλο εθνικό τραύμα, δηλαδή τους θανάτους των ηλικιωμένων και τις κατηγορίες για επιλογές ευθανασίας για να πεθάνουν… ήσυχα!
Πολύ περισσότερο που ο «ένοχος» είναι νεκρός και, ως γνωστόν, οι νεκροί δεν μιλούν.
Καταγγελίες για μορφίνη και στην Ισπανία
Οι θάνατοι των ηλικιωμένων βρίσκονται στο επίκεντρο των ερευνών και στην Ισπανία. Οι πρώτες επίσημες καταγγελίες έγιναν την προηγούμενη εβδομάδα ενώπιον της Επιτροπής της Γερουσίας, όταν ο Χοσέ Μανουέλ Ραμίρεζ, υπεύθυνος κοινωνικών υπηρεσιών της Ανδαλουσίας κατήγγειλε ότι οι πολιτικοί τους εγκατέλειψαν στη μοίρα τους. Μαζί του συμφώνησε και ο Ιγκνάσιο Φερνάντεζ-Σιντ, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Οίκων Ευγηρίας, που εκπροσωπεί τους μισούς από τους 5.400 ισπανικούς οίκους ευγηρίας.
Όπως είπε, «μας άφησαν χωρίς μέσα προστασίας σε όλη την Ισπανία», αποκαλύπτοντας πως η οδηγία ήταν να χορηγούν στους ηλικιωμένους με Covid-19 μορφίνη και να μην τους μεταφέρουν στα νοσοκομεία, τα οποία κατέρρεαν.
Καταγγέλθηκε επίσης ότι σε μερικές αυτόνομες επαρχίες οι οδηγίες δόθηκαν γραπτώς, ενώ σε άλλες προφορικά. «Είναι μια εθνική τραγωδία», είπαν ενώπιον της Επιτροπής.
Όπως έγινε γνωστό, στις 24 Μαρτίου η κυβέρνηση με ΦΕΚ ανέθεσε τον πλήρη έλεγχο των οίκων ευγηρίας στις αυτόνομες επαρχίες και μετά έστειλαν τις οδηγίες. Την επομένη, 25 Μαρτίου, μόνο στη Μαδρίτη πέθαναν 1.065 ηλικιωμένοι.
«Δείξτε λίγο έλεος», άρχισαν να φωνάζουν οι συγγενείς και ο πρόεδρος της Εταιρίας Γεροντολογίας είχε τότε στείλει επιστολή, σχεδόν απειλητική, οπότε και ανατέθηκε στην Εταιρία να αξιολογεί της περιπτώσεις – κάτι που έγινε ασυντόνιστα και δεν λειτούργησε.
Ιγκλέσιας ο εξαφανισμένος
Στο μεταξύ, η πρόεδρος της Αυτονομίας της Μαδρίτης Ιζαμπέλ Ντιαζ Αγιούσο απείλησε με νομική δράση κατά του β΄ αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού κοινωνικών υποθέσεων Πάμπλο Ιγκλέσιας, αντιδρώντας έτσι στη δήλωσή του ότι «αυτό που έκαναν οι πρόεδροι της Μαδρίτης και της Καστίλλης και Λεόν στα γηροκομεία είναι πραγματικό σκάνδαλο, αν όχι έγκλημα»!
«Είναι υπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων», είπε η Αγιούσο. «Πού ήταν ο Πάμπλο Ιγκλέσιας τις δύσκολες στιγμές; Ποιο γηροκομείο επισκέφθηκε; Σε ποιο νοσοκομείο πήγε; Πότε μας πρόσφερε την βοήθειά του; Το δικό του υπουργείο μαζί με το υπουργείο Yγείας είχαν την αποκλειστική ευθύνη και δεν βρήκε την ανθρωπιά να βγει από τον θαυμαστό του κόσμο και να επισκεφθεί ένα ίδρυμα».
Με σχεδόν 20.000 ηλικιωμένους να έχουν πεθάνει στα γηροκομεία (προφανώς χωρίς διάγνωση, ώστε να γνωρίζει κανείς αν προσβλήθηκαν από τον ιό), οι υπεύθυνοι των δομών καταγγέλλουν ότι είχαν λάβει οδηγίες να μην τους μεταφέρουν στα νοσοκομεία.
Κι όταν ο Ιγκλέσιας το τερμάτισε λέγοντας πως αυτά που συνέβησαν είναι παράνομα και ανήθικα, η υπουργός υγείας της Καστίλλης και Λεόν, Ιζαμπέλ Μπλάνκο, απάντησε ότι «ο εξαφανισμένος από τα ιδρύματα Ιγκλέσιας» θέλει μ' αυτόν τον επιθετικό τρόπο να καλύψει τις δικές του ευθύνες. Και ότι επιτίθεται στοχευμένα στις δύο αυτές αυτόνομες επαρχίες για πολιτικούς λόγους, επειδή δηλαδή διοικούνται από αντίπαλες στο κόμμα του πολιτικές παρατάξεις.
Για όλα αυτά – και για όλα όσα συνέβησαν κατά την κρίση του κορωνοϊού – η Ισπανική Ένωση Συγγενών και Θυμάτων Covid-19, έχει προσφύγει στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης κατά του Πρωθυπουργού Σάντσεθ – κάτι ανάλογο με ό,τι συνέβη στην περίπτωση του Μπολσονάρου της Βραζιλίας.
Η ισπανική Δικαιοσύνη από την πλευρά της, ερευνά και τα ηλεκτρονικά μηνύματα του Συμβούλου Κοινωνικής Πολιτικής της Μαδρίτης Αλμπέρτο Ρεγιέρο, ο οποίος προειδοποιούσε ότι αν δεν ληφθούν μέτρα στους οίκους ευγηρίας και στις δομές αναπήρων, θα πέθαιναν άνθρωποι με τρόπο που απάδει της ηθικής.
Ο Ρεγιέρο είχε εκφράσει την διαφωνία του με το πρωτόκολλο για την μη μεταφορά στα νοσοκομεία ατόμων άνω των 80 και ατόμων με νοητική υστέρηση. Το συγκεκριμένο έγγραφο είχε διαρρεύσει και είχαν ξεσηκωθεί οι αναπηρικές οργανώσεις, ενώ μπροστά στη θύελλα διαμαρτυριών ο υπουργός Υγείας της Μαδρίτης δήλωσε πως το πρωτόκολλο είχε διανεμηθεί… κατά λάθος!
Ωστόσο, κάποιοι μιλούν για ένα είδος τελικής λύσης…
Ιταλία: Πήραν φωτιά τα ανακριτικά γραφεία
Στην Ιταλία πάλι, στις 10 Ιουνίου, οι πρώτοι 50 συγγενείς ηλικιωμένων που πέθαναν σε οίκους ευγηρίας, στάθηκαν στην ουρά στην Πλατεία Δάντη του Μπέργκαμο για να καταθέσουν τις μηνύσεις τους.
Όλοι τους είναι μέλη μιας κίνησης 55.000 Ιταλών, που φέρει την ονομασία «Εμείς θα καταγγέλλουμε – Αλήθεια και Δικαιοσύνη για τα θύματα» και με κάποιον τρόπο συνδέονται με τους νεκρούς ηλικιωμένους.
Η δικαστική έρευνα αναζητεί τους υπευθύνους για τον θάνατο χιλιάδων ηλικιωμένων, είτε επειδή δεν έτυχαν φροντίδας στους οίκους ευγηρίας, είτε επειδή δεν μεταφέρθηκαν στα νοσοκομεία, είτε επειδή τους υπέδειξαν να μείνουν στο σπίτι χωρίς να τους χορηγηθεί κάποια θεραπευτική αγωγή.
«Το χρωστάμε στους παππούδες και στις γιαγιάδες μας, στους πατεράδες και στις μανάδες μας», λένε οι μηνυτές. Από τη Μπρέσια ως το Μπέργκαμο και από το Μιλάνο ως τη Μόντσα τα ανακριτικά γραφεία έχουν πάρει φωτιά ήδη από τις 10 Απριλίου. Έχουν υποβληθεί τουλάχιστον 200 μηνύσεις, ενώ οι καραμπινιέροι πραγματοποιούν συνεχώς, με εντολή των εισαγγελέων, εφόδους σε οίκους ευγηρίας και προχωρούν σε κατάσχεση φορολογικών στοιχείων και ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Ήδη ερευνώνται 300 θάνατοι σε 13 ιδρύματα που συνέβησαν μεταξύ 1ης Μαρτίου και 23ης Απριλίου. Συγκεντρώνονται οργανογράμματα, πρωτόκολλα, έγγραφα, λαμβάνονται καταθέσεις από τους εργαζόμενους. Μόνο η εισαγγελία του Μιλάνου διεξάγει είκοσι έρευνες.
Μπέρδευαν τις τεφροδόχους!
Και όλοι εκείνοι που ανέλαβαν να υπερασπιστούν την μνήμη των ανθρώπων τους, περιγράφουν δραματικές στιγμές, που έρχονται να προστεθούν στις μαρτυρίες της Ισπανικής Εθνοφρουράς και των Ιταλών καραμπινιέρων, που βρήκαν τους ηλικιωμένους νεκρούς από μέρες στα κρεβάτια τους!
«Δεν ξέρουμε καν αν η τέφρα μου μας έδωσαν ανήκει στο αγαπημένο μας πρόσωπο», λένε πολλοί. «Υπήρξαν περιπτώσεις που μας παρέδιδαν τις τεφροδόχους και μετά μας έλεγαν πως έκαναν λάθος, τις έπαιρναν πίσω και μας έφερναν άλλες»!
Υ.Γ. Στη φωτογραφία, ο πίνακας του Ισπανού ζωγράφου Χουάν Λουθένα όπου με συγκλονιστικό τρόπο παρουσιάζει τους ηλικιωμένους που έφυγαν για το μεγάλο ταξίδι χωρίς καν να αποχαιρετίσουν τα αγαπημένα τους εγγόνια. Τα παιδάκια τους αποχαιρετούν πίσω από το πλεξιγκλάς, με τους παππούδες και τις γιαγιάδες να τους στέλνουν ένα τελευταίο λυπημένο βλέμμα. Αντίτυπα του έργου πωλούνται προς 150 ευρώ και τα χρήματα θα διατεθούν για την έρευνα και το εμβόλιο.
* H Σοφία Βούλτεψη είναι βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, Ν.Δ., πρώην υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητική εκπρόσωπος, δημοσιογράφος
