Toυ Δημήτρη Κουρέτα*
Τι ορίζει ο νόμος 4485/2017 στο άρθρο 3 § 2 για το πανεπιστημιακό άσυλο: Επέμβαση δημόσιας δύναμης σε χώρους των ΑΕΙ επιτρέπεται αυτεπαγγέλτως σε περιπτώσεις κακουργημάτων, καθώς και εγκλημάτων κατά της ζωής και ύστερα από απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι η αστυνομία μπορεί να επεμβαίνει στον πανεπιστημιακό χώρο χωρίς προειδοποίηση σε περίπτωση τέλεσης εγκλήματος κατά της ζωής ή κακουργήματος.
Αυτό όμως δεν ισχύει για ένα πλημμέλημα, δηλαδή ενός ελαφρότερου εγκλήματος και αυτό συμβαίνει, διότι τότε η αστυνομία θα μπορούσε πάντοτε να επεμβαίνει αυτεπάγγελτα (χωρίς άδεια δηλαδή των πρυτανικών αρχών), οπότε ο θεσμός του ασύλου δεν θα υπήρχε.
Ακούστε τώρα ένα πραγματικό γεγονός. Πριν 2 χρόνια Σάββατο πρωί, μπήκε κάποιος στον διάδρομο του ισογείου, άγνωστο άτομο. Τον είδα και τον ρώτησα τι θέλει. Δεν μου μίλησε. Τόσα χρόνια δεν είχε συμβεί το παραμικρό στη σχολή μας. Μετά από λίγη ώρα ήρθε ένας μεταπτυχιακός φοιτητής του άλλου ορόφου και μου είπε ότι του έκλεψαν την τσάντα με διάφορα πράγματα. Πράγματι η τσάντα του ήταν στα χέρια του αγνώστου, ο οποίος έφυγε ανενόχλητος. Σύμφωνα με τον νόμο, έπρεπε να ειδοποιηθεί ο πρύτανης και αυτός αφού ψάξει τι γίνεται, να ειδοποιήσει την αστυνομία. Κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει ποτέ. Άρα το πρόβλημα είναι με τα πλημμελήματα. Τι γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις;
To άρθρο 16 του Συντάγματος (παράγραφος 1) γράφει: «Η τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες. Η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους. Η ακαδημαϊκή ελευθερία και η ελευθερία της διδασκαλίας δεν απαλλάσσουν από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα»! Αλλά αυτές οι τελευταίες τρεις γραμμές της Συνταγματικής πρόνοιας για την ακαδημαϊκή Ελευθερία δεν είχαν προσεχθεί ποτέ – κι από κανένα: Ότι δηλαδή η ακαδημαϊκή Ελευθερία δεν απαλλάσσει «από το καθήκον υπακοής στο Σύνταγμα». Δεν μπορεί να γίνει πρόσχημα ανοχής στην ανομία! Το Σύνταγμα το έλεγε σαφώς και όλοι… «αγρόν αγόραζαν»!
Το πανεπιστημιακό άσυλο είναι η κατοχύρωση της ελεύθερης διακίνησης ιδεών και της ελεύθερης αναζήτησης ιδεών. Αν όλοι αυτοί που δήθεν κόπτονται για την κατάργηση του ασύλου, έδιναν μάχες για να είναι τα πανεπιστήμια χώροι ανταλλαγής ιδεών, χωρίς ναρκωτικά, γκράφιτι, μολότοφ, γραφεία μπαχαλακηδων, ορμητήρια παράνομου εμπορίου κλπ, σήμερα, κουβέντες για κατάργηση ασύλου θα έκαναν να φαίνεται ενδεχομένως γραφικός αυτός που θα το έφερνε στη συζήτηση. Οπότε, αν κάποιος έχει ευθύνη για την κατάργηση του ασύλου, δεν θα είναι ο νέος νόμος, αλλά όλοι αυτοί που δεν έκαναν τίποτα για να το προστατέψουν στην ουσία του. Όπου δεν μπορεί να μπαίνει η αστυνομία, δημιουργούνται εστίες «ακαταδίωκτου», όπου φωλιάζουν συμμορίες κλεφτών, ληστών, κλεπταποδόχων, διακινητών, λαθρεμπόρων και τρομοκρατών!
Όλοι αυτοί «συνεργάζονται» μεταξύ τους μια χαρά, και υπερασπίζονται το «ακαταδίωκτο» -δηλαδή το «άσυλο»- που κρατάει την αστυνομία μακριά και τις παράνομες δραστηριότητές τους «ασφαλείς».Στις σύγχρονες δημοκρατίες, καμία ιδέα δεν διώκεται πουθενά. Οπότε κανένας χώρος δεν χρειάζεται ιδιαίτερη… «ασυλία ιδεών»! Όπως γίνεται σε όλα τα κράτη σήμερα. Εκτός της Ελλάδας. Ελπίζω όχι για πολύ.
* Ο Δημήτρης Κουρέτας είναι καθηγητής και πρώην Αναπληρωτής Πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
