Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου
Τι να μάθουν τα παιδιά σήμερα; Να μάθουν πολλές ξένες γλώσσες; Να εκπαιδευτούν σε νέους κώδικες και γλώσσες προγραμματισμού; Να μυηθούν σε νέες δεξιότητες και να αναδείξουν το ταλέντο τους; Πως να προετοιμαστούν και να προσαρμοστούν σε ένα κόσμο, που διαρκώς αλλάζει; Σε ένα κόσμο, που μεταβάλει διαρκώς τις απαιτήσεις του.
Πριν από αρκετά χρόνια ένα από τα κλασσικά ερωτήματα και μια από τις βασικές προτεραιότητες των γονέων και των μαθητών, αφορούσε στην εκμάθηση ξένων γλωσσών. Ποιες ξένες γλώσσες ζητούνται από την αγορά; Για ποιες ξένες γλώσσες θα υπάρχουν προοπτικές τα επόμενα χρόνια; Να μάθει το παιδί μου, Κινέζικα ή Αραβικά;
Πιο πρόσφατα, οι μαθητές και γενικότερα οι νέοι, αντελήφθησαν πως τα εξαιρετικά αγγλικά που οφείλουν υποχρεωτικά να γνωρίζουν, θα πρέπει να συνοδεύονται από την γνώση άλλων γλωσσών. Των κωδίκων ψηφιακού περιβάλλοντος και των γλωσσών προγραμματισμού. Γλώσσες όπως είναι η SQL, η R, η Python, η STATA, η SAS, η SPSS, η MatLab, η C++, η Bash, η C#, η Jawa και πολλές άλλες, έχουν πάρει ήδη τις θέσεις τους στα νέα βιογραφικά, όσων έχουν τελειώσει με τις σπουδές τους και αναζητούν εργασία. Όλο και περισσότεροι νέοι σήμερα, αντιλαμβάνονται την ανάγκη της εξοικείωσης και της ευχερούς χρήσης των εργαλείων του ψηφιακού κόσμου.
Τα μηνύματα που έρχονται από τον πραγματικό κόσμο και εννοώ από το εξωτερικό, διότι εδώ ζούμε ακόμα μέσα σε έναν εκπαιδευτικό μεσαίωνα, δείχνουν πως οι σημερινές γνώσεις, τα πτυχία και οι πιστοποιήσεις που προσφέρουν τα εκπαιδευτικά συστήματα διεθνώς, σύντομα θα ξεπεραστούν. Οι γνώσεις που συγκεντρώνει ο σημερινός μαθητής στο εξωτερικό ήδη θεωρούνται οριακά ξεπερασμένες, διότι οι προκλήσεις που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν, θα έχουν πιθανότατα άλλη μορφή και άλλη υφή. Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης σε πρόσφατη έρευνα του, δημοσιοποίησε την εκτίμηση ότι το 47% του αντικειμένου των σημερινών θέσεων εργασίας, θα έχει εξαφανιστεί μέσα στην επόμενη 20ετία.
Τα επόμενα χρόνια, τα περισσότερα από τα σημερινά δεδομένα που γνωρίζουμε για τον κόσμο θα έχουν ανατραπεί. Ακόμα και οι γλώσσες προγραμματισμού, θα έχουν χάσει σε κάποιο βαθμό την σπουδαιότητα τους, αφού οι ίδιες οι μηχανές θα έχουν την ικανότητα να μαθαίνουν και να αυτοπρογραμματίζονται. Θέσεις εργασίας που σήμερα θεωρούνται σημαντικές και αμείβονται ικανοποιητικά, θα έχουν αυτοματοποιηθεί ή θα έχει υποχωρήσει η σημαντικότητα τους. Είναι οπωσδήποτε αναγκαίο, να επανεξεταστεί και να επαναπροσδιοριστεί η προετοιμασία των παιδιών και οι προτεραιότητες του εκπαιδευτικού συστήματος, για τον κόσμο που έρχεται.
Κάνοντας αναφορά, στον δικό μας επαγγελματικό χώρο των κεφαλαιαγορών, διαπιστώνουμε ότι τα μικρορομποτάκια, τα αυτόματα συστήματα συναλλαγών, οι επιλογές των μετοχών και η διαχείριση κεφαλαίων που πραγματοποιούνται μέσα από ψηφιακά μοντέλα και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, ήδη εισβάλουν στην επαγγελματική μας καθημερινότητα. Πως να το πεις αυτό, στους νέους που σπουδάζουν χρηματοοικονομικά και επιθυμούν να ακολουθήσουν χρηματιστηριακή καριέρα; Φαντάζομαι πως οι περισσότεροι αναγνώστες, θα έχουν παρόμοια παραδείγματα να αναφέρουν από το δικό τους επαγγελματικό περιβάλλον.
Το σημαντικότερο στοιχείο που θα πρέπει να μαθαίνουν οι νέοι είναι να μην παραμένουν στατικοί, αλλά να αναπτύσσουν την ικανότητα τους για συνεχή μάθηση και προσαρμογή στα νέα δεδομένα, που παράγονται με υπερβολική ταχύτητα και σε υπερβολικό όγκο. Οι υψηλές ταχύτητες επεξεργασίας των data, το τεράστιο μέγεθος των αποθηκευμένων data και οι πρωτοφανείς δυνατότητες συλλογής αυτών των data, αποτελούν την εισαγωγή σε έναν νέο κόσμο. Στον κόσμο της κβαντομηχανικής, της γενετικής και της δύναμης της λογικής. Το να γνωρίζεις ένα αντικείμενο πολύ καλά σήμερα, δεν επαρκεί. Είναι όμως απαραίτητο, το να μπορείς να καταλάβεις αυτό που έρχεται, να το μάθεις και να το εκμεταλλευτείς.
Είναι γνωστή η εισβολή της τεχνολογίας και του ψηφιακού κόσμου, σε απόρθητα φρούρια, όπως ήταν μέχρι πρότινος η ιατρική και η δικηγορία. Όμως παρ' όλο που μεγάλο τμήμα των σχετικών διαδικασιών, έχει περάσει στα ψηφιακά κυκλώματα των μηχανών, η ιατρική ανάλυση και η νομική έρευνα, παραμένουν στα χέρια των επιστημόνων. Ο σχεδιασμός όλων αυτών των συστημάτων, παραμένει στην δικαιοδοσία του ανθρώπινου νου και του ανθρώπινου ταλέντου. Άνθρωποι σχεδιάζουν τις μεθόδους επεξεργασίας, άνθρωποι σχεδιάζουν τον τρόπο επικοινωνίας των μηχανών με τους πελάτες και τους εμπειρογνώμονες.
Ακόμα και οι απόφοιτοι των περίφημων σχολών STEM (science, technology, engineering, math), αντιμετωπίζουν σήμερα δυσκολία στην εξεύρεση εργασίας. Οι εταιρίες ακολουθούν άλλους δρόμους επιλογής στελεχών. Αναζητούν ταλέντα που να μπορούν να επικοινωνήσουν. Ταλέντα που να μπορούν να παρουσιάσουν. Ταλέντα που να μπορούν να παρακινήσουν. Ταλέντα που θα μπορούν να παράγουν το καλύτερο αποτέλεσμα μέσα από την κοινότητα των σχεδιαστών, των μηχανικών, των υπευθύνων για την εταιρική ανάπτυξη, των πωλητών και μέσα από την συνεργασία όλων αυτών μεταξύ τους. Έτσι παρατηρούμε πως εκτός από τις υψηλές γνώσεις μαθηματικών και επιστήμης, οι εταιρίες αναζητούν πλέον στελέχη που να έχουν σπουδάσει ιστορία, φιλοσοφία ή λογοτεχνία, διότι αυτοί έχουν ένα κατ' εξοχήν προβάδισμα στην επικοινωνία.
Και το κυριότερο. Το κυριότερο είναι να μάθουν οι νέοι να συνεργάζονται μεταξύ τους. Να μάθουν να συνεργάζονται με διαφορετικό κόσμο, που έχει διαφορετικές αφετηρίες, που έχει διαφορετικούς στόχους. Διότι με αυτούς τους διαφορετικούς ανθρώπους, ως συνάδελφους, ως πελάτες, ως υφιστάμενους ή ως προϊστάμενους, θα κληθούν να αναζητήσουν λύσεις. Και αυτές οι λύσεις, επιτυγχάνονται μόνο μέσω της αποτελεσματικής συνεργασίας.
Δυστυχώς, αυτά τα γράφουμε την ίδια στιγμή που στην Αθήνα βιώνουμε τον απόλυτο παραλογισμό στον χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που θα έπρεπε να αποτελεί την αιχμή του δόρατος. Αντί να μετράμε τις καινοτομίες που παράγουν τα Πολυτεχνεία, τα διδακτορικά που παράγουν τα Πανεπιστήμια και τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που κατοχυρώνουν οι τεχνολογικές σχολές, μετράμε τα ρόπαλα, τις μολότοφ, τις δηλώσεις των φοιτητοπατέρων και τα θλιβερά σχόλια των ταγών της Αριστεράς. Μιας Αριστεράς που γαντζώνεται πάνω σε ό τι πιο οπισθοδρομικό και σκοταδιστικό υπάρχει στην κοινωνία.
*Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών. Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
