Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Προχτές συνελήφθησαν στο Βέλγιο τρομοκράτες που σχεδίαζαν να χτυπήσουν με βομβιστικές ενέργειες κεντρικά σημεία της βελγικής πρωτεύουσας, σπέρνοντας το μίσος, τον πανικό και κυρίως το ανθρώπινο αίμα στην πιο λαμπρή, μη θρησκευτική, γιορτή των πολιτισμένων ανθρώπων της Δύσης, εκείνη της Πρωτοχρονιάς.
Η είδηση ξύπνησε μνήμες τόσο από το πρόσφατο άνανδρο μακελειό του Μπατακλάν, στο Παρίσι, όσο και από τους δίδυμους πύργους στις ΗΠΑ.
Το ποιοι είναι οι ισλαμιστές τρομοκράτες, των οποίων ηγετικά στελέχη κατά καιρούς φωτογραφίζονται με εναγκαλισμούς μέχρι και με τον πρώην Αμερικανό γερουσιαστή και υποψήφιο Πρόεδρο ΜακΚέιν, και πώς εξασφαλίζουν χρήματα όταν τα βυτιοφόρα τους με πετρέλαια βρέθηκαν να χρηματοδοτούνται από την οικογένεια του Τούρκου πρωθυπουργού, Ερντογάν, αν και ενδιαφέρον, δεν είναι το αντικείμενο της παρούσας συζήτησης. Το ποιο, όμως, είναι το αποτέλεσμα ενδεχόμενης βάρβαρης επίθεσης τους στην καρδιά της Ευρώπης είναι κάτι που μας ενδιαφέρει άμεσα, αν αυτό μπορεί να επηρεάσει άμεσα τις επενδύσεις και την οικονομία.
Καταρχήν, να σημειώσουμε ότι οι αγορές από τις 18 Δεκεμβρίου, δηλαδή λίγο μετά τις ανακοινώσεις για άνοδο επιτοκίων στις ΗΠΑ, άρχισαν να ανακάμπτουν, αφού προηγουμένως πλησίασαν επίπεδα τιμών που δοκίμαζαν μεσοχρόνιες στηρίξεις τιμών. Μία, επομένως, νέα είδηση-σοκ, με αρνητική επίπτωση πέραν πτώσης της τάξης του 6% θα οδηγούσε πιθανότατα σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα, δοκιμάζοντας χαμηλότερες στηρίξεις τιμών, σε επίπεδα τιμών 12% ως 14% χαμηλότερα των υπαρχόντων, για τις ΗΠΑ, ενώ η ελληνική αγορά θα οδηγούνταν σε νέα χαμηλά, οδεύοντας προς νέα χαμηλά επίπεδα, με ορατές, αν και αδύναμες, στηρίξεις κάπου μεταξύ 20% και 24% χαμηλότερα από την τελευταία τιμή κλεισίματος του Γενικού Δείκτη. Εν ολίγοις, ενδεχόμενη πτώση πέραν του 6% θα έχει τρομακτικές συνέπειες στην αγορά, με το καλό σενάριο να οδηγεί σε επιστροφή τιμών στα προηγούμενα επίπεδα τιμών σε 1 μήνα, το μέσο σενάριο σε 3 μήνες, και το άσχημο σε νέα χαμηλά για μεγάλο διάστημα, αλλά με πολύ μικρές πιθανότητες.
Επομένως, το κρίσιμο ερώτημα, σε ο,τι αφορά τις αγορές είναι ποια είναι η πιθανότητα ένα νέο χτύπημα να οδηγήσει σε πέραν του 6% αρχική πτώση των βασικών αγορών.
Εξετάζοντας το ιστορικό των τρομοκρατικών χτυπημάτων με αιματηρή εξέλιξη, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι σημαντικές επιπτώσεις συγκεντρώνονται σε περιπτώσεις χτυπημάτων με πάνω από 100 νεκρούς, με πιθανότητα περίπου 30%. Άρα, οι επιπτώσεις στις αγορές από ένα τέτοιο, απευκταίο, ενδεχόμενο χτύπημα είναι περιορισμένες, εκτός αν μιλάμε για συντονισμένα χτυπήματα σε πολλές μεγάλες πόλεις. Οι οικονομικές επιπτώσεις, τέλος, των τρομοκρατικών χτυπημάτων είναι σχετικά διαχειρίσιμες και περιορίζονται στη χρηματιστηριακές ζημίες και τους περιορισμούς στις μετακινήσεις που είναι συνολικά μικρότερα του 0,5% στο ΑΕΠ.
Επομένως, η υπόθεση των τρομοκρατών ότι οι παγκόσμιες οικονομίες θα γκρεμιστούν σαν χάρτινος πύργος από τράπουλα χαρτιά βασίζονται σε υπερφίαλες εκτιμήσεις και όχι σε πραγματικά δεδομένα, τουλάχιστον ως τώρα.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.
