Βρισκόμαστε στο σημείο, όπου οι τρεις από τους τέσσερις προπονητές του Big-4 έχουν αποτύχει, βάσει αποτελεσμάτων. Είναι μια ιστορία που επαναλαμβάνεται ως φάρσα τα τελευταία 20 χρόνια, καθώς οι περισσότεροι απ' όσους έρχονται αποδεικνύονται ακατάλληλοι και αργά ή γρήγορα αναχωρούν, για να συνεχίσουν συνήθως κάπου χαμηλότερα.
Τις τελευταίες μέρες η κουβέντα φούντωσε ξανά. Ο πολύς Λάζλο Μπόλονι αποδείχθηκε «λίγος» για τον Παναθηναϊκό και δεν αποκλείεται να αποχαιρετήσει. Ο Μανόλο Χιμένεθ περιμένει τη σειρά του στην τέταρτη (!) θητεία του στην ΑΕΚ. Κι ο Πάμπλο Γκαρσία φανερώνει εβδομάδα με την εβδομάδα την ανεπάρκειά του, έχοντας διχάσει τη Θεσσαλονίκη γύρω από το αν πρέπει να του δοθεί χρόνος στον πάγκο του ΠΑΟΚ ή να αποχωρήσει. Ολους αυτούς τους άμεσους ανταγωνιστές του, ο Πέδρο Μαρτίνς τούς κοιτάζει αφ' υψηλού. Είχε άτιτλη παρθενική χρονιά στον Ολυμπιακό, αλλά πλέον κέρδισε τον σεβασμό φίλων και αντιπάλων.
Με αφορμή το σημερινό προπονητικό τοπίο είναι μια καλή ευκαιρία να ξεσκονίσουμε τους ξένους που πέρασαν από τους ελληνικούς πάγκους, κυρίως των μεγάλων ομάδων μας τις τελευταίες δύο δεκαετίες Μια πρώτη γενική παρατήρηση ότι δεν ήρθαν εδώ τα μεγάλα ονόματα του παρελθόντος. Μας προτίμησαν ορισμένοι από πρωταθλήματα «ελληνικού» επιπέδου, κάποια καλά ονόματα σε παρακμή και μπόλικα «λαχεία», που άλλα βγήκαν και άλλα όχι.
Το τελικό πρόσημο είναι μάλλον αρνητικό και αυτό κάτι λέει για την πορεία του ποδοσφαίρου μας. Ας τους χωρίσουμε σε γκρουπ...
ΟΙ ΠΕΤΥΧΗΜΕΝΟΙ
Ηρθαν στην Ελλάδα κουβαλώντας καλή θητεία πίσω τους. Ο Φερνάντο Σάντος ήρθε στην ΑΕΚ το 2001 από τον Μάκη Ψωμιάδη, έχοντας ήδη πρωτάθλημα με την πορτογαλική Πόρτο και πορεία στους «8» του Champions League. Μέσα σε εννέα χρόνια σε «Ενωση», Παναθηναϊκό, ΠΑΟΚ, Σπόρτινγκ Λισαβόνας και Μπενφίκα έγινε «Ελληνας» χωρίς να πάρει τίτλους. Το 2010 αντικατέστησε τον Οτο Ρεχάγκελ στην Εθνική Ελλάδας. Την οδήγησε στα προημιτελικά του EURO 2012 και στους «16» του Μουντιάλ της Βραζιλίας. Τα τελευταία επτά χρόνια βρίσκεται στην Εθνική Πορτογαλίας, με την οποία κατέκτησε το EURO 2016.
Ως νέος φιλόδοξος, εξελίξιμος και ήδη φιναλίστ του Κυπέλλου UEFA με την Εσπανιόλ ανέλαβε τον Ολυμπιακό ο Ερνέστο Βαλβέρδε. Είχε δύο θητείες γεμάτες τίτλους, αλλά όχι ευρωπαϊκές επιτυχίες. Φεύγοντας, ακολούθησε η καλή καλή παρουσία στη Μπιλμπάο και το μεγάλο άλμα για τη Μπαρτσελόνα. Εκεί κατέκτησε δύο ισπανικά πρωταθλήματα, ένα κύπελλο, αλλά φορτώθηκε δύο αναπάντεχους αποκλεισμούς από τη Ρόμα και τη Λίβερπουλ στο Champions League.
Ο Ολυμπιακός έφερε άλλους τρεις προπονητές με καλό παλμαρέ και τίτλους. Τον Τροντ Σόλιντ της βελγικής Μπριζ, τον Περέιρα της Πόρτο και τον Πάουλο Μπέντο της Σπόρτινγκ Λ. που είχε φτάσει στα ημιτελικά του EURO του 2012 με την Πορτογαλία. Οι δύο πρώτοι κατέκτησαν νταμπλ. Ο τρίτος... δεν πρόλαβε γιατί απολύθηκε. Δεν έκαναν σπουδαία καριέρα στη συνέχεια. Ο Σόλιντ γενικά το έχει κόψει το σπορ εδώ και χρόνια, ο Περέιρα -που πήρε τίτλο στην Κίνα- αντιμετωπίστηκε κι εδώ και αλλού σαν ανέκδοτο, ενώ ο Μπέντο είναι από το 2018 προπονητής της εθνικής Νότιας Κορέας.
Δύο καλά ονόματα έφερε κι ο Παναθηναϊκός. Ο Μαλεζάνι πέρασε μια τριετία στην Πάρμα κατακτώντας κύπελλο UEFA και κύπελλο Ιταλίας, καθώς διέθετε μια dream team με Μπουφόν, Τιράμ, Καναβάρο, Κρέσπο κλπ. Αυτό θάμπωσε τους τότε ανθρώπους του Παναθηναϊκού και δεν είδαν ότι λίγο αργότερα είχε υποβιβάσει την Βερόνα και τη Μόντενα. Δεν πήρε τίποτα και έφυγε ως αποτυχημένος.
Ο Ζεσουάλδο Φερέιρα έκανε ένα μπαμ μετά τα πρώτα 20 αδιάφορα προπονητικά του χρόνια, ανεβάζοντας επίπεδο την πορτογαλική Μπράγκα και παίρνοντας τρία σερί πρωταθλήματα με την Πόρτο. Ηρθε στον νταμπλούχο Παναθηναϊκό μετά τον Νιόπλια, αλλά δεν πρόσθεσε κάτι. Ακόμη και σήμερα οι φίλοι της ομάδας διαφωνούν γύρω από το αν ο Πορτογάλος είναι «καθηγητής» ή ποδοσφαιρικός απατεώνας.
ΟΙ ΔΙΑΣΗΜΟΙ
Οι πλέον «επώνυμοι». Ο Σέρα Φερέρ είχε θητεία στη Μπαρτσελόνα, αλλά και καλό έργο σε Μπέτις, Μαγιόρκα. Στην ΑΕΚ του Ντέμη Νικολαΐδη δεν τα πήγε τόσο καλά. Αποδείχθηκε, όμως, καλύτερος σαν παράγοντας. Εχει περάσει σε διοικητικά πόστα στη Μπάρτσα, την Μπέτις και την Μαγιόρκα.
Ο Χουμπ Στέφενς αναδείχθηκε ο πιο πετυχημένος προπονητής του 20ού αιώνα για τη Σάλκε, την οποία οδήγησε σε ένα UEFA και σε δύο κύπελλα Γερμανίας. Ομως, από το 2001 ως και σήμερα μετρά αδιάφορες και αποτυχημένες πορείες σε ένα σωρό ομάδες, όπως η Αϊντχόφεν, η Χέρτα Βερολίνου και η Στουτγάρδη, συν άλλες τρεις θητείες στη Σάλκε. Ηρθε στον ΠΑΟΚ επί Σαββίδη και έφυγε στο εξάμηνο.
Κακή ιδέα ήταν για τον Αρη η πρόσληψη του Ανρί Μισέλ το 2001. Ο Γάλλος κόουτς είχε να παρουσιάσει την 3η θέση στο Μουντιάλ του 1986 με τη Γαλλία, θητεία στην Παρί Σεν Ζερμέν, αλλά και 20 χρόνια καριέρας σε αφρικανικές ομάδες. Αποτυχημένοι οι λίγοι μήνες του στον Αρη.
Σπουδαίο όνομα, αλλά και… καταραμένο, ο Εκτορ Ραούλ Κούπερ. Ο προπονητής των χαμένων τελικών, αφού έφυγε με σκυμμένο το κεφάλι από έναν τελικό Κυπελλούχων με την Μαγιόρκα, δύο Champions League με την Βαλένθια, ένα Κύπελλο Εθνών Αφρικής με την Αίγυπτο και ένα κύπελλο Ελλάδος με τον Αρη. Ο Αργεντινός πιστώνεται το αξέχαστο «διπλό» της ομάδας της Θεσσαλονίκης επί της Ατλέτικο Μαδρίτης και την πρόκριση στους «32» του Europa League.
Ο Λάζλο Μπόλονι θεωρείται κι αυτός μεγάλο όνομα. Με νταμπλ στη Σπόρτινγκ Λ., πρωτάθλημα με τη Σταντάρ Λιέγης, μα κυρίως γνωστός επειδή ανακάλυψε παίκτες όπως ο Κριστιάνο Ρονάλντο, ο Ρικάρντο Κουαρέσμα και ο Ραφαέλ Βαράν. Ο ιδιόρρυθμος χαρακτήρας του τον κράτησε μόνο για μία σεζόν στον ΠΑΟΚ το 2011, ενώ στον Παναθηναϊκό μάλλον δεν θα καταφέρει να βγάλει τη σεζόν.
ΤΑ ΛΑΧΕΙΑ
Μπόλικη Πορτογαλία συναντάμε σε αυτή την κατηγορία, με κόουτς που είχαν κάποια καλά δείγματα και ήρθαν εδώ για το παραπάνω. Πρώτος και καλύτερος ο Πέδρο Μαρτίνς, που ξεκίνησε από Μαρίτιμο, Ρίο Αβε, Γκιμαράες που τις έβγαλε όλες Ευρώπη. Ακολούθησε ο Ολυμπιακός και όλα δείχνουν πως όταν φύγει, θα πάει σε πολύ πιο δυνατό πρωτάθλημα. Ο ίδιος προτιμά την Αγγλία.
Ο Ζαρντίμ είχε μια σεζόν στην Μπράγκα, την έβγαλε 3η και ήρθε στον Πειραιά. Επειτα από έξι μήνες ήταν 1ος στην βαθμολογία του πρωταθλήματος, μα τον έδιωξαν επειδή "η ομάδα δεν πρόσφερε θέαμα". Πήγε στην Μονακό του Ρώσου μεγιστάνα και ιδιοκτήτη του Σκορπιού Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ, όπου μεγαλούργησε με πρωτάθλημα Γαλλίας και ημιτελικά Champions League.
Λίγο πιο γνωστός, ο Μάρκο Σίλβα όταν ήρθε, μετρώντας ένα κύπελλο Πορτογαλίας με τη Σπόρτινγκ Λ. Με τον Ολυμπιακό πήρε πρωτάθλημα, αλλά παραιτήθηκε στις αρχές της δεύτερης σεζόν του. Πέρασε μια τριετία στην Premier League, όπου έριξε τη Χαλ, άφησε τελευταία τη Γουότφορντ και 18η την Εβερτον! Είναι δύο χρόνια άνεργος...
Ενδιαφέρον έχει να δούμε και τη μελλοντική πορεία του Αμπελ Φερέιρα. Από την Μπράγκα στον ΠΑΟΚ, όπου δεν μπόρεσε να μπει στο… σακάκι του προκατόχου του, του Λουτσέσκου, πήγε στην βραζιλιάνικη Παλμέιρας και πήρε με το καλημέρα το Copa Libertadores.
Αποτυχημένος ο Ιγκόρ Τούντορ, ο οποίος ήρθε στον ΠΑΟΚ από τη Χάιντουκ Σπλιτ φέροντας ένα κύπελλο Κροατίας. Αντεξε οκτώ μήνες. Μετά από κακές θητείες σε Γαλατασαράι, Καραμπούκσπορ, Ουντινέζε και ξανά Χάιντουκ, είναι τώρα βοηθός του Πίρλο στη Γιουβέντους. Τα ΜΜΕ και ο κόσμος τον κατακρίνουν για τις τακτικές του συμβουλές.
Τέλος, υπάρχει και ο «μικρός Μουρίνιο». Ο Καρβαλιάλ ήρθε στον Αστέρα Τρίπολης το 2008, αλλά δεν μακροημέρευσε. Δεν έγινε... «Special one», αλλά εξακολουθεί να βρίσκει καλές ομάδες παρότι παντού αποτυγχάνει. Εχει περάσει από Σπόρτινγκ Λισαβόνας, Μπεσικτάς, Σουόνσι και τώρα βρίσκεται στην Μπράγκα.
ΟΙ ΒΟΗΘΟΙ
Τους μάθαμε ως πολύ πετυχημένους βοηθούς, αλλά ως πρώτοι προπονητές δεν έπεισαν. Ο Χενκ Τεν Κάτε δεν είχε τόσο να επιδείξει δύο κύπελλα με τον Αγιαξ και την ουγγρική ΜΤΚ, αλλά δύο θητείες ως βοηθός. Το 2006 πίσω από τον Ράικαρντ πήρε με την Μπαρτσελόνα το Champions League, ενώ δύο χρόνια μετά έφτασε με την Τσέλσι στον τελικό ως βοηθός του Αβρααμ Γκραντ. Πολλοί έλεγαν ότι ο Ολλανδός ήταν αυτός που έκανε το τεχνικό κουμάντο και ίσως είχαν δίκιο. Στον Παναθηναϊκό, όμως, απέτυχε την εποχή της πολυμετοχικότητας, πληρώνοντας και τον κακό χαρακτήρα του. Εμεινε ανάμνηση η νίκη επί της Ιντερ του Μουρίνιο και μια πρόκριση στους «16» του Champions League.
Η ΑΕΚ του Μελισσανίδη πίστεψε πολύ σε τέτοια projects, αλλά… κάηκε. Ο Ζοσέ Μοράις έγινε γνωστός ως βοηθός του Μουρίνιο σε Ιντερ, Ρεάλ Μ., Τσέλσι. Ομως, στην Ελλάδα έμεινε με το ζόρι τρεις μήνες. Ούτε στην τουρκική Αντάλιασπορ, την αγγλική Μπάρνσλεϊ και την ουκρανική Καρπάτι Λβιβ έκανε τίποτα. Αντίθετα, στη Νότια Κορέα μετρά δύο σερί πρωταθλήματα με τη Γιεονμπούκ. Ο Οσκαρ Καρντόσο ήταν 14 χρόνια βοηθός. Το 2017 ώθησε τη πορτογαλική Ρίο Αβε στην καλύτερη σεζόν της ιστορίας της, βγάζοντάς την στο Europa. Εκεί τσίμπησε και η υπόλοιπη Ευρώπη. Ακολούθησαν τρεις μήνες στη γαλλική Ναντ, τέσσερις στη ισπανική Θέλτα και δύο στην ΑΕΚ. Εφυγε… νύχτα από παντού. Πριν από έναν μήνα γύρισε στη Ρίο Αβε.
Ο Μάσιμο Καρέρα ήταν πάντοτε βοηθός. Στην εθνική Ιταλίας, στη Γιουβέντους και και στη Σπαρτάκ Μόσχας. Πήγε σαν «υπηρεσιακός» στους Ρώσους και τελικά τους οδήγησε σε πρωτάθλημα μετά από 17 χρόνια. Στην ΑΕΚ δεν έκανε πολλά και τώρα βολοδέρνει στη Γ’ Ιταλίας, στον πάγκο της Μπάρι.
ΟΙ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΕΣ
Προπονητές που εξαργύρωσαν το καλό τους όνομα ως ποδοσφαιριστές. Πρώτος ο Ζίκο στον Ολυμπιακό. Αποδείχθηκε… ανέκδοτο, κάτι που έμαθαν καλά τόσο η ΤΣΣΚΑ Μόσχας, όσο και η Φενέρμπαχτσε. Ακολούθησε ο Μίτσελ και πήρε δύο νταμπλ με τα «ερυθρόλευκα», ενώ έκανε μερικές πολύ μεγάλες ευρωπαϊκές νίκες κόντρα σε Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Γιουβέντους και Ατλέτικο Μ. Δεν έπεισε, πάντως, για τις προπονητικές του δυνατότητες. Σε ισπανικές ομάδες και στη γαλλική Μαρσέιγ «χαντάκωσε» τις προσπάθειες αυτών που τον εμπιστεύτηκαν.
Ο Τζενάρο Γκατούζο πάλι, δεν πείθει ότι είναι καλός προπονητής. Ούτε στη γαλλική Σιόν, ούτε στην ιταλική Παλέρμο ούτε στον ΟΦΗ παλιότερα, ούτε τώρα στη Νάπολι. Πήρε το κύπελλο Ιταλίας το καλοκαίρι, αλλά πιο πολύ είναι αρεστός για τον τσαμπουκά του. Κακή και η θητεία του στη Μίλαν, με τη φανέλα της οποίας μεγαλούργησε ως παίκτης.
Ο Ιλιε Ντουμιτρέσκου πέρασε από έξι ελληνικές ομάδες: ΑΕΚ, ΠΑΟΚ, Ακράτητο, Καλλιθέα, Αιγάλεω, Πανθρακικό! Αποδείχθηκε ότι απλά έκανε... το χόμπι του. Ο παλιός σπουδαίος επιθετικός της εθνικής Ρουμανίας, έμεινε μόλις 10 χρόνια στον χώρο της προπονητικής. Τώρα έχει το πιο κυριλέ εστιατόριο στο Βουκουρέστι και είναι σχολιαστής αγώνων στην τηλεόραση.
«Εύφημος μνεία» στον Αρη για τον Μαζίνιο. Ο Βραζιλιάνος έγινε προπονητής μόλις για έξι μήνες στην καριέρα του, στους Θεσσαλονικείς. Εχει πάρει Μουντιάλ ως βασικός αμυντικός χαφ της Βραζιλίας και διετέλεσε βοηθός προπονητή, τεχνικός διευθυντής, διοικητικό στέλεχος και ατζέντης. Προπονητής, πάντως, δεν είναι. Οι γιοι του διαπρέπουν κι αυτοί στην μπάλα. Ο Τιάγκο Αλκάνταρα παίζει στη Λίβερπουλ και ο Ραφίνια στην Παρί Σεν Ζερμέν.
ΟΙ «ΕΛΛΗΝΕΣ»
Εδώ συναντάμε αυτούς που είτε ξεκίνησαν από εδώ, είτε έφτιαξαν απλά το όνομά τους στη χώρα μας. Ενας εξ αυτών και ο Μανόλο Χιμένεθ. Μπορεί να είχε μια καλή σεζόν στη Σεβίλλη, όμως στην ΑΕΚ πήρε το κύπελλο του 2011 κι ας έφυγε σαν… «παπατζής». Σήκωσε επίσης το πολυπόθητο πρωτάθλημα του 2018. Απλά οι δύο τελευταίες θητείες του μοιάζουν με παρωδία.
Οσο για τον Λουτσέσκου, είχε ήδη δέκα χρόνια στη Ρουμανία, με δύο κύπελλα στη Ραπίντ Βουκουρεστίου. Μετά από μια σεζόν στην Ξάνθη, πήρε πρωτάθλημα και δύο κύπελλα με τον ΠΑΟΚ. Μετακόμισε στην Αλ Χιλάλ και κέρδισε το Champions League Ασίας. Απολύθηκε πριν από έναν μήνα και έχει ενδιαφέρον να δούμε τι όνομα κατάφερε να φτιάξει όλα αυτά τα χρόνια και πού μπορεί να πάει στη συνέχεια.
Ο Ιβάν Γιοβάνοβιτς έπαιξε μπάλα σε Ηρακλή και ΑΠΟΕΛ κυρίως, και αυτές τις ομάδες προπόνησε για χρόνια. Στους Κύπριους πήρε τέσσερα πρωταθλήματα, όμως πάντα θα μνημονεύεται η πορεία στους «8» του Champions League τη σεζόν 2011-12 με την πρωταθλήτρια Κύπρου. Ακολούθησαν η Αλ Αχλί και η Σαουδική Αραβία, οπότε ίσως να μην μάθουμε τι παραπάνω μπορούσε να κάνει.
Ιδιαίτερη περίπτωση, ο Ισπανός Χάβι Γράθια. Ηρθε άγνωστος στον Ολυμπιακό Βόλου και στην Κέρκυρα. Εκανε καλή δουλειά και συνέχισε σε Αλμερία, Οσασούνα, Μάλαγα και Ρούμπιν Καζάν. Στην Αγγλία μπόρεσε να κρατήσει την Γουότφορντ στην Premier League και να την πάει σε τελικό Κυπέλλου. Τώρα είναι στη Βαλένθια. Με οικονομικά προβλήματα η ομάδα, αλλά παραμένει στα 5-6 κορυφαία brands του ισπανικού ποδοσφαίρου.
Σαν δεύτερη πατρίδα του έχει την Ελλάδα ο Βλάνταν Μιλόγεβιτς. Επαιξε μπάλα για χρόνια κι εδώ γεννήθηκε και ο γιος του που έχει ελληνική υπηκοότητα. Αρχισε, όμως, την καριέρα του στη Σερβία. Ανέβασε κατηγορία την Τσουκαρίτσκι και πήρε Κύπελλο. Στον Πανιώνιο έκανε καλή δουλειά σε μία σεζόν και γύρισε πίσω για τον Ερυθρό Αστέρα. Κατέκτησε δύο πρωταθλήματα, έχει δύο συμμετοχές σε ομίλους Champions League και στους «32» του Europa. Δυσκολεύεται λίγο στην Αλ Αχλί Σαουδικής Αραβίας από πέρυσι…
Ο προπονητής του ΠΑΟΚ, Πάμπλο Γκαρσία, προσπαθεί να ακολουθήσει τα βήματα του Βλάνταν Ιβιτς. Εγινε κόουτς της πρώτης ομάδας, παίρνοντας προβιβασμό από την ομάδα Νέων. Ο Ιβιτς πήρε το Κύπελλο του 2017 κοντρα στην ΑΕΚ στον Βόλο, αλλά πιο πολύ τον θυμόμαστε για το… δίχτυ κομμωτηρίου που φόρεσε σε ένα ματς κατά του Παναθηναϊκού όταν κάποιος οπαδός τού έριξε ένα κουτάκι μπύρας στο κεφάλι. Στη Μακάμπι Τελ Αβίβ πήρε δύο πρωταθλήματα, αλλά στη Γουότφορντ έμεινε φέτος ελάχιστα.
