Είναι πραγματικά δύσκολο να περιγραφεί η πάνδημη απογοήτευση που έχουν προκαλέσει οι ειδήσεις για την Κιβωτό του Κόσμου, με τις δηλώσεις του ιδρυτή της οργάνωσης μάλλον να φορτίζουν παρά να διασκεδάζουν τις εντυπώσεις.
Η οργάνωση είναι πασίγνωστη και το σημαντικό της έργο είχε βρει μοναδική απήχηση σε όλους τους Έλληνες. Πλήθη την έχουν ενισχύσει οικονομικά, άλλοι έχουν εργαστεί εθελοντικά σε αυτή ενώ η ιστορία ενός νέου, γλυκομίλητου ιερέα που αφοσιώνεται στη φροντίδα των παιδιών συγκίνησε ακόμα και ανθρώπους που αντιμετωπίζουν με καχυποψία την Εκκλησία.
Δεν είναι μόνο ότι οι καταγγελίες μας αιφνιδίασαν. Είναι ότι έρχονται να προστεθούν σε γεγονότα που μας έχουν γεμίσει φρίκη και φόβο και όλα μαζί δημιουργούν μια εικόνα πλήρους κοινωνικής διάλυσης, λες και όλοι οι κανόνες της κοινωνικής συνύπαρξης ακόμα και οι πιο «ιεροί» έχουν καταλυθεί.
Όμως, ακόμα κι αν όσα καταγγέλλονται αποδειχθούν αληθή δεν πρέπει να απογοητευτούμε και να κλειστεί ο καθένας στον εαυτό του.
Η αλήθεια ποτέ δεν μπορεί να σκοτώσει την ελπίδα για ένα καλύτερο κόσμο.
Είναι βέβαιο πως αν ως κοινωνία γνωρίζαμε πως τα ιδρύματα δεν είναι η κατάλληλη λύση για τα παιδιά η στάση μας απέναντι σε αυτά θα ήταν πιο συγκρατημένη ακόμα κι αν όλα τα ιδρύματα τα στελέχωναν άγγελοι.
Γιατί ισχύει τούτο: κάθε ίδρυμα είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί σ ένα παιδί.
Είτε πρόκειται για κρατικό ίδρυμα είτε για ιδιωτικό είτε για ίδρυμα της Εκκλησίας ή κάποιας ΜΚΟ, ο συγκεκριμένος τύπος δομής, τα ιδρύματα, είναι η λάθος απάντηση σε μια δύσκολη ερώτηση. Κι αυτό ισχύει ακόμα κι αν οι συνθήκες διαβίωσης είναι άψογες, μέσα σε καλές, σύγχρονες εγκαταστάσεις που τις λειτουργούν οι καλύτεροι άνθρωποι στον κόσμο.
Το ίδρυμα, κάθε ίδρυμα, είναι ένα λάθος.
Τον τελευταίο χρόνο, πληθαίνουν οι φωνές από τους ανθρώπους που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στα παιδιά που ζητούν αυτό που στην ορολογία λέγεται «Αποϊδρυματοποίηση». Το πρώτο, σχετικό, άρθρο εμείς το γράψαμε τον περασμένο Ιανουάριο και έχουμε επανέλθει με διάφορες αφορμές, έκτοτε.
Άλλωστε, αυτή είναι και στάση της Πολιτείας και της Κυβέρνησης που έχει δεσμευτεί για την πλήρη αποϊδρυματοποίηση.
Να παραδεχθούμε την αλήθεια: ένα καλό ίδρυμα δείχνει βολικό. Ως κοινωνία αισθανόμαστε ήσυχοι αν τα παιδιά που είχαν την ατυχία να βρεθούν χωρίς οικογένεια μένουν κάπου ασφαλή και απολαμβάνουν της αναγκαίας φροντίδας.
Μόνο που κάθε λάθος λύση δεν μπορεί να είναι και βολική.
Η ανάπτυξη της πρακτικής της επαγγελματικής αναδοχής, δηλαδή ατόμων και οικογενειών που αναλαμβάνουν ένα παιδί χωρίς οικογένεια, χωρίς να το υιοθετήσουν, χωρίς να γίνει δικό τους ακούγεται, για την ώρα, πολύ περίεργη.
Κι όμως, χώρες που δεν βρίσκονται στο δικό μας βιοτικό επίπεδο, όπως για παράδειγμα η Ρουμανία, έχουν προχωρήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την αποϊδρυματοποίηση αναπτύσσοντας προγράμματα επαγγελματικής αναδοχής.
Στην Ελλάδα συνεχίζουν να λειτουργούν 82 ιδρύματα παιδικής προστασίας, ενώ οι αναδοχές και οι υιοθεσίες, παρότι αυξημένες, παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τις ανάγκες – ενώ είναι εξαιρετικά χαμηλές, ως μηδενικές, για παιδιά άνω των 8 ετών (που αποτελούν και την πλειοψηφία) και παιδιά με αναπηρία.
Είναι πολύ ενθαρρυντικό να βλέπουμε την αρμόδια Υπουργό, Δόμνα Μιχαηλίδου αυτό να το δηλώνει καθαρά και ευθαρσώς στην τηλεόραση, πολλώ μάλλον δε όταν μπορεί και να της στοιχίσει εκλογικά.
Η παραδοχή από την κυβέρνηση ότι πρέπει να προχωρήσει η αποϊδρυματοποίηση είναι η σημαντικότερη είδηση των τελευταίων ετών στο ζήτημα της παιδικής προστασίας.
Η αποϊδρυματοποίηση και ο θεσμός της επαγγελματικής αναδοχής πρέπει να προχωρήσουν. Ευθύνη όλων, ανεξαιρέτως, να στηρίξουμε την προσπάθεια της κυβέρνησης και της Κοινωνίας των Πολιτών.
