Ένα από τα πιο πετυχημένα και μάλιστα αυθόρμητα σχόλια που έχω ακούσει για τις Αμερικάνικες εκλογές, ήταν η ατάκα ενός γνωστού μου με τον οποίον έτυχε να βλέπουμε ειδήσεις στον Σκάι την Δευτέρα το βράδυ. Μιλούσε ο Παπαχελάς από την Ουάσιγκτον και έλεγε ότι του κάνει τεράστια εντύπωση η τοξικότητα του εκλογικού κλίματος και ο απόλυτος –μέχρι μίσους– διχασμός της αμερικανικής κοινωνίας. Κι εκεί επάνω, ο φίλος μου ρώτησε αυθόρμητα: «Ρε λες να πέρασε από κει ο Τσίπρας, δίχως να το μάθαμε; Αλλιώς δεν εξηγείται πως το ελληνικό 2015 μεταφέρθηκε αυτούσιο στην Αμερική».
Για να σοβαρευτούμε, ο Τσίπρας φταίει για πολλά αλλά όχι και για τον εσωτερικό διχασμό της Αμερικής. Εκεί δούλεψε το ταλέντο του Τράμπ, που μπαίνοντας σαν καταστροφικός σίφουνας μέσα στο Αμερικάνικο πολιτικό σκηνικό κατάφερε να το κάνει σαν τα μούτρα του. Θα μου πείτε, είναι δυνατόν ένας μόνο άνθρωπος να φταίει για την εικόνα που έχει η πιο πλούσια και ισχυρή χώρα του πλανήτη σήμερα; Ναι είναι. Προφανώς, υπήρχαν οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες για να εμφανιστούν αυτά τα φαινόμενα πόλωσης και αδυσώπητης σύγκρουσης, πλην χρειάζεται και κείνος που θα τους ξεκλειδώσει την πόρτα για να μπουκάρουν μέσα στο σαλόνι.
Ποτέ να μην υποτιμούμε την αξία και τη σημασία των προσώπων στις ιστορικές εξελίξεις. Τα πρωταγωνιστικά πρόσωπα και οι ομάδες που φτιάχνουν γύρω τους φταίνε που η ανθρώπινη ιστορία δεν είναι μονοδρομημένη, που δεν κινείται με βάση νομοτέλειες όπως διατείνεται ο μαρξισμός ή μάλλον –για να ακριβολογούμε– ο σταλινικός ιστορικός υλισμός. Θαρρείτε πως η παγκόσμια ιστορία θα ήταν η ίδια αν από τα σπλάχνα της δεν ξεπεταγόταν μια φάτσα σαν αυτή του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Ή ότι η ευρωπαϊκή ιστορία θα ήταν ίδια αν δεν είχε υπάρξει η τρελαμένη μορφή του Ναπολέοντα; Εκτός κι αν πιστεύετε ότι η ιστορία «γεννά» και τα πρόσωπα που χρειάζονται οι νομοτέλειές της.
Το ίδιο συμβαίνει λοιπόν και με τον Τραμπ, το ίδιο έγινε κι εδώ με τον Τσίπρα τον καιρό της χρεωκοπίας μας. Από εκατομμύρια επιλογές που είχε η υπερδύναμη να πορευτεί τον 21ο αιώνα, επικράτησε μια από τις χειρότερες δυνατές επειδή βρέθηκε ένας Τραμπ. Κι από τους εκατοντάδες δρόμους που θα μπορούσαμε να διαλέξουμε εμείς οι Έλληνες όταν βρεθήκαμε στο φάσμα της χρεωκοπίας, προτιμήσαμε την χειρότερη δυνατή διότι έσκασε μύτη ένας Τσίπρας και δίπλα του ένας Καμένος που είπαν κι έκαναν ακριβώς αυτά που δεν θα 'πρεπε.
Το κείμενο αυτό γράφτηκε πριν μαθευτούν τα αποτελέσματα της Αμερικάνικης κάλπης, δεν αλλάζει όμως η ουσία του από το αποτέλεσμα που θα βγει. Οι ευθύνες των προσώπων στην ιστορική εξέλιξη είναι καθοριστικές. Τα ανθρώπινα κοπάδια, ευτυχώς ή δυστυχώς, έχουν ηγέτες. Τουλάχιστον εμείς ζούμε στο κομμάτι του κόσμου που μας δίνεται η δυνατότητα να τους διαλέξουμε. Αν όμως από τους διαθέσιμους διαλέξουμε τους χειρότερους, τότε μόνο το κεφάλι μας φταίει.
