Από τους πρώτους μήνες του πολέμου στην Ουκρανία, πριν από τρία χρόνια, η πρώτη γραμμή του μετώπου δεν έχει σχεδόν καθόλου μετακινηθεί. Ωστόσο, στο Οβάλ Γραφείο την 28η Φεβρουαρίου, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Τζ. Ντ. Βανς επιτέθηκαν στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, οι άμυνες της Ουκρανίας κατέρρευσαν σε λίγα καταστροφικά λεπτά.
Ενώ ο κόσμος παρακολουθούσε, πρώτα ο αντιπρόεδρος και στη συνέχεια ο πρόεδρος κατακρεούργησαν έναν άνθρωπο που είχε σταθεί δίπλα στην Αμερική σε έναν αγώνα κατά ενός επιθετικού δικτάτορα, ενωμένοι από τις κοινές αξίες της δημοκρατίας και της ελευθερίας, αναφέρει ο Economist. Όμως ο κ. Τραμπ και ο κ. Βανς δεν έδιναν σημασία σε αυτό. «Ο Ζελένσκι δεν είχε δείξει σεβασμό στην Αμερική, έλεγαν, δεν ήταν ευγνώμων» Καμία από αυτές τις κατηγορίες δεν είναι αληθής, όπως αποδεικνύεται από τα δεδομένα των χρόνων του πολέμου. Αλλά ούτε ο κ. Τραμπ, ούτε ο κ. Βανς ενδιαφέρθηκαν για αυτό.
Ήταν οδυνηρό να βλέπεις τον Ζελένσκι να προσπαθεί να πείσει τον Τραμπ ότι η συμφωνία τους πρέπει να περιλαμβάνει δικλείδες ασφάλειας - και να παρακολουθείς την ανόητη και άκομψη απώλεια αυτοελέγχου του. Αλλά το χειρότερο ήταν η ζωντανή, σε πραγματικό χρόνο, επίδειξη του πώς αυτή η κυβέρνηση έχει απομακρυνθεί από δεκαετίες αμερικανικής ηγεσίας. Στην παρούσα κυβέρνηση, αυτό που μετράει είναι οι παροδικές και ατελείς αντιλήψεις του κ. Τραμπ για το τι είναι προς όφελός του και η υπερβολική του πίστη ότι, υπό την ηγεσία του, η χώρα του έχει τη δύναμη να τα εξασφαλίσει, μια αντίληψη που δεν διαφέρει πολύ από αυτή του εχθρού του Ζελένσκι, του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Η καταστροφή στο Οβάλ Γραφείο περιέχει μια προειδοποίηση για την Αμερική, την Ουκρανία και, κυρίως, την Ευρώπη. Για την Αμερική, η προειδοποίηση θα έπρεπε να είναι ότι τα σχέδια του Τραμπ, που στηρίζονται στην αρχή «η δύναμη είναι το σωστό», συχνά λειτουργούν εις βάρος της χώρας του. Ο πρόεδρος και η βάση του βλέπουν τη διαμάχη της Παρασκευής ως ένδειξη ότι η Αμερική είναι ισχυρή. Στην πραγματικότητα, έχει ανασυγκροτήσει και ενδυναμώσει τον Πούτιν, έχει προδώσει την Ουκρανία και έχει αποδυναμώσει την ενότητα του ΝΑΤΟ. Παρόλα αυτά, εκτός και αν γίνει κάποιο θαύμα, ο θρυλικός διαπραγματευτής δεν θα έχει τίποτα να δείξει ως προς την ειρήνη.
Ο πρόεδρος υποστήριξε ότι για να σταματήσει ο πόλεμος, απλά έπρεπε να τοποθετήσει τον εαυτό του στη μέση μεταξύ του Πούτιν και του Ζελένσκι. Η ιδέα του ήταν ότι η ειρήνη της Αμερικής με τον Πούτιν ήταν πιο σημαντική από οτιδήποτε άλλο. Όμως παρερμηνεύει τις συνεχείς παραβιάσεις των συμφωνιών και των συνθηκών από τον Πούτιν - κάτι που ο Ζελένσκι προσπάθησε να υποδείξει την Παρασκευή, χωρίς αποτέλεσμα. Και υποτιμά τη διάθεση των Ουκρανών να κάνουν θυσίες για έναν σκοπό που είναι μεγαλύτερος από αυτούς. Στο παρελθόν υπέφεραν από αμέτρητα βάσανα υπό την κυριαρχία της Μόσχας. Δεν θέλουν να το ξαναζήσουν.
Η προειδοποίηση για τους Ουκρανούς θα έπρεπε να είναι ότι η κακή διάθεση του Τραμπ έχει ανοίξει έναν πιθανό δρόμο προς μια καταστροφική ήττα. Χωρίς εκεχειρία, η Αμερική θα μπορούσε να αποσύρει τη στρατιωτική βοήθεια, τις πληροφορίες και τις επικοινωνίες στο πεδίο της μάχης. Το ηθικό των Ουκρανών θα μπορούσε να καταρρεύσει. Ενδεχομένως υποκινούμενη από τον Πούτιν, η πολιτική στο Κίεβο θα μπορούσε να σαπίσει. Η χώρα θα μπορούσε να υποκύψει σε μια αφήγηση προδοσίας που θα δηλητηρίαζε τις σχέσεις με τους υπόλοιπους συμμάχους της στην Ευρώπη. Αυτό θα ήταν μια τραγωδία για την Ουκρανία - και μια απειλή για την Ευρώπη και την Αμερική.
Όταν οι ηγέτες της Ευρώπης, μαζί με τον απερχόμενο πρωθυπουργό του Καναδά, Τζάστιν Τριντό, συναντήσουν τον Ζελένσκι στο Λονδίνο στις 2 Μαρτίου, ο πειρασμός θα είναι να περάσουν τον χρόνο τους προσπαθώντας να ξαναχτίσουν τις σχέσεις μεταξύ Ουκρανίας και Αμερικής. Μια καλύτερη κατανόηση θα είχε φυσικά αξία. Αλλά μετά τη διαμάχη της Παρασκευής, το να εμπιστευτείς την αμετακίνητη στήριξη του Τραμπ θα ήταν ένα τραγικό λάθος.
Και αυτό οδηγεί στην τρίτη προειδοποίηση, για την Ευρώπη. Ο Ζελένσκι έτυχε να είναι ο αποδέκτης της επίθεσης στο Οβάλ Γραφείο, αλλά θα μπορούσε να ήταν εξίσου και ο ηγέτης μιας από τις βαλτικές χώρες, που παρακαλά για υποστήριξη καθώς οι ρώσοι σαμποτέρ αποδυναμώνουν τη χώρα του. Ή η Ευρωπαϊκή Ένωση που ζητά αμερικανική υποστήριξη μετά τη ρωσική διείσδυση σε ένα ακροδεξιό πολιτικό κόμμα που απολάμβανε την υποστήριξη του Βανς. Εάν ζητηθεί από τον Τραμπ να σταθεί στο πλευρό της Ευρώπης κατά της Ρωσίας, η πρώτη του ερώτηση θα είναι: "Τι κερδίζω εγώ;"
Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα και στον νέο κίνδυνο για την Ουκρανία, η σύνοδος του Λονδίνου έχει αποκτήσει μια επείγουσα και σημαντική διάσταση που κανείς δεν μπορούσε να έχει προβλέψει. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία.
Πρώτον, οι Ευρωπαίοι πρέπει να είναι ξεκάθαροι ότι η Ουκρανία θα απολαύσει την άμεση υποστήριξή τους. Αυτό σημαίνει την υπόσχεση περισσότερων χρημάτων και την επίδειξη ότι αυτά πραγματικά θα φτάσουν, δεσμεύοντας περίπου τα 300 δισ. δολάρια ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων που έχουν κατασχεθεί, τα περισσότερα από τα οποία υπόκεινται στη δικαιοδοσία της Ευρώπης. Μέχρι στιγμής έχει μιλήσει γι’ αυτό, αλλά αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, έχουν διστάσει.
Το ίδιο ισχύει και για τις υποσχέσεις αύξησης των αμυντικών δαπανών. Θα χρειαστεί τουλάχιστον μια δεκαετία για να καταφέρει η Ευρώπη να είναι έτοιμη να σταθεί μόνη της. Ηγέτες όπως ο Φρίντριχ Μερτς, ο πιθανός επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, κα ο Σερ Κιρ Στάρμερ, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, έχουν υποσχεθεί ότι κατανοούν το μέγεθος του έργου.
Ωστόσο, οι πολιτικές τους διαψεύδουν τα λόγια τους. Ο Μερτς απέφυγε να αφαιρέσει τον συνταγματικό περιορισμό στον δανεισμό - κάτι που υποτάσσει την υπόσχεσή του για αύξηση των αμυντικών δαπανών σε ετήσιες ψηφοφορίες. Ο Σερ Κιρ, πράγματι, αύξησε τις δαπάνες, αλλά μόνο κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, φτάνοντας το 2,5% έως τον Απρίλιο του 2027.
Η απόσταση μεταξύ λόγων και πράξεων μεταδίδει αδυναμία στο Κρεμλίνο. Αντίθετα, το ΝΑΤΟ στο σύνολό του πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Πολωνίας, η οποία δαπανά το 4,7% του ΑΕΠ της για άμυνα. Η αυριανή συνάντηση είναι η στιγμή που πρέπει να στείλουν το σήμα ότι έχουν κατανοήσει την απειλή. Ακόμα και το 3% θα έκανε τη διαφορά.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να εκμεταλλευτούν την τηλεοπτική διαμάχη στο Οβάλ Γραφείο προς όφελός τους. Οι ψηφοφόροι τους μόλις παρακολούθησαν ένα εξαιρετικό και απεχθές επεισόδιο δημόσιου προεδρικού εκφοβισμού. Αν υπήρχε ποτέ στιγμή για την Ευρώπη να σηκωθεί και να σταθεί ενωμένη, είναι τώρα. Αν υπήρχε ποτέ οποιαδήποτε αμφιβολία, ο κ. Τραμπ μόλις έδειξε στους ψηφοφόρους γιατί η δράση είναι επείγουσα.
