Να σταματήσει άμεσα τις εχθροπραξίες στην Ουκρανία διέταξε τη Ρωσία το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, την Τετάρτη, μετά από προσφυγή του Κιέβου, το οποίο καλούσε το ανώτατο δικαστήριο να παρέμβει, υποστηρίζοντας ότι η Μόσχα παραβίασε τη Σύμβαση Γενοκτονίας του 1948, κατηγορώντας την ψευδώς πως διέπραξε γενοκτονία και χρησιμοποιώντας το ως πρόσχημα για να εισβάλει στη χώρα.
Η πρόεδρος του δικαστηρίου Τζοάνα Ντόνοχιου απαίτησε από τη «Ρωσική Ομοσπονδία να αναστείλει αμέσως τις στρατιωτικές επιχειρήσεις που ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου», όπως ανέφερε η ετυμηγορία που εγκρίθηκε με ψήφους 13 υπέρ έναντι 2 κατά.
PRESS RELEASE: the #ICJ indicates provisional measures in the case concerning Allegations of Genocide under the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide (#Ukraine v. #Russia) https://t.co/oaQss1QCpA pic.twitter.com/cw6LXYuXvT
— CIJ_ICJ (@CIJ_ICJ) March 16, 2022
Κατά την ανάγνωση της σημερινής απόφασης, η πρόεδρος του δικαστηρίου Τζοάνα Ντόνοχιου δήλωσε πως το δικαστήριο «ανησυχεί βαθιά για τη χρήση βίας από τη Ρωσική Ομοσπονδία στην Ουκρανία, η οποία εγείρει πολύ σοβαρά ζητήματα διεθνούς δικαίου». «Το δικαστήριο έχει πλήρη επίγνωση του εύρους της ανθρωπιστικής τραγωδίας στην Ουκρανία», είπε λίγο νωρίτερα.
Οι δικαστές πρόσθεσαν πως η Ρωσία πρέπει να διασφαλίσει ότι άλλες δυνάμεις υπό τον έλεγχό της ή που στηρίζονται από τη Μόσχα δεν θα πρέπει να συνεχίσουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Η απόφαση του δικαστηρίου είναι η πρώτη τέτοια ετυμηγορία που εκδόθηκε από διεθνές δικαστήριο από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου.
Μετά την γνωστοποίηση της απόφασης ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι έγραψε στο Twitter: «Η Ουκρανία κατήγαγε μια ολοκληρωτική νίκη στην υπόθεσή της εναντίον της Ρωσίας στο Διεθνές Δικαστήριο. Το Διεθνές Δικαστήριο διέταξε να σταματήσει αμέσως η εισβολή. Η εντολή είναι δεσμευτική βάσει του διεθνούς δικαίου. Η Ρωσία πρέπει να συμμορφωθεί αμέσως. Αγνοώντας την εντολή η Ρωσία θα απομονωθεί ακόμη περισσότερο».
Ukraine gained a complete victory in its case against Russia at the International Court of Justice. The ICJ ordered to immediately stop the invasion. The order is binding under international law. Russia must comply immediately. Ignoring the order will isolate Russia even further
— Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) March 16, 2022
Στις 27 Φεβρουαρίου, η Ουκρανία έστειλε επίσημα αγωγή κατά της Ρωσίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Η Ρωσία κατηγόρησε την Ουκρανία για γενοκτονία στο Ντονμπάς, γι' αυτό φέρεται να αναγκάστηκε να επιτεθεί στην Ουκρανία. Ως αποτέλεσμα, η Ουκρανία υπέβαλε ένσταση για τους ισχυρισμούς περί γενοκτονίας. Στις 7 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε η πρώτη ακρόαση, αλλά η Ρωσία αγνόησε την ακρόαση, έτσι στις 7 Μαρτίου μόνο η ουκρανική πλευρά μίλησε στο δικαστήριο.
«Με οδηγίες του Ουκρανού Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στις 7 Μαρτίου, η ουκρανική αντιπροσωπεία παρουσιάζει τη νομική της θέση στην υπόθεση κατά της Ρωσίας σύμφωνα με τη Σύμβαση του 1948 για την Πρόληψη και Τιμωρία του Εγκλήματος της Γενοκτονίας στο Διεθνές Δικαστήριο», είχε ανακοινώσει τότε το ουκρανικό υπουργείο Εξωτερικών.
Η Ρωσία μποϊκόταρε τις ακροάσεις του ICJ νωρίτερα αυτό το μήνα. Με γραπτή κατάθεση, η Μόσχα υποστήριξε ότι το δικαστήριο «δεν είχε δικαιοδοσία» επειδή το αίτημα της Ουκρανίας δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης του ΟΗΕ για τη Γενοκτονία του 1948 στην οποία βασίστηκε η υπόθεσή της. Υποστήριξε μάλιστα ότι «ενήργησε σε αυτοάμυνα» για να δικαιολογήσει την εισβολή της στην Ουκρανία.
Αντίθετα, η Ουκρανία είπε ότι η Σύμβαση Γενοκτονίας, την οποία έχουν υπογράψει και οι δύο χώρες, δεν επιτρέπει εισβολή για να αποτρέψει μια γενοκτονία. Δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η Ουκρανία διαπράττει ή σχεδιάζει επιθέσεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Το δικαστήριο έκρινε ότι το αίτημα της Ουκρανίας εμπίπτει στη δικαιοδοσία του δικαστηρίου.
Να σημειωθεί ότι οι αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης είναι δεσμευτικές, αλλά δεν διαθέτει εκτελεστικά μέσα για να τις επιβάλει σε χώρες.