Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ολοκλήρωσαν τη Δευτέρα τη συζήτηση για το ποιος θα αναλάβει τις κορυφαίες θέσεις της ΕΕ για τα επόμενα πέντε χρόνια χωρίς συμφωνία, με στόχο πλέον να ληφθεί απόφαση στην τακτική Σύνοδο Κορυφής (27-28/06) την επόμενη εβδομάδα.
Ήταν η πρώτη συνάντηση των ηγετών μετά τις ευρωεκλογές, που κατέγραψε κέρδη για τους κεντροδεξιούς και δεξιούς εθνικιστές, αλλά ταπεινωτικές ήττες για τον Εμανουέλ Μακρόν και τον Όλαφ Σολτς.
Κατά τη διάρκεια του δείπνου στις Βρυξέλλες, οι 27 ηγέτες της ΕΕ συζήτησαν για το ποιος πρέπει να διευθύνει την Κομισιόν, ποιος πρέπει να αναλάβει πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τους και ποιος πρέπει να αναλάβει τη θέση του επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής.
Οι ηγέτες φέρεται να κατέληξαν στην Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν για δεύτερη θητεία ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στον Πορτογάλο πρώην πρωθυπουργό Αντόνιο Κόστα ως πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και την πρωθυπουργό της Εσθονίας Κάγια Κάλλας ως διάδοχο του Ζοζέπ Μπορέλ.
Πάντως, ο τωρινός πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, είπε ότι χρειάζονταν περισσότερο χρόνο.
«Ήταν μια καλή συνομιλία, πηγαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση, νομίζω. Αλλά δεν υπάρχει συμφωνία απόψε (σ.σ. χθες), είπε στους δημοσιογράφους μετά το δείπνο.
Ο Μισέλ είπε ότι οι ευρωομάδεες είχαν κάνει προτάσεις σχετικά με τις θέσεις και θα χρειαστεί περισσότερη δουλειά για να επιτευχθεί συμφωνία, όμως δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες για τις προτάσεις.
Τα φαβορί
Η Φον ντερ Λάιεν παραμένει στην «πολ ποζίσιον» για να παραμείνει ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ενισχυμένη από το καλό αποτέλεσμα του ΕΛΚ στις πρόσφατες ευρωεκλογές.
Οι 13 από τους 27 ηγέτες της ΕΕ είναι από κόμματα που ανήκουν στο ΕΛΚ και με τη γαλλική και τη γερμανική υποστήριξη επίσης, θα έχει την ειδική πλειοψηφία που χρειάζεται.
Η Γαλλία είχε προηγουμένως εξετάσει εναλλακτικές λύσεις αντί της Φον ντερ Λάιεν, αλλά με τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές, η κυβέρνηση προτιμά τώρα τη σταθερότητα στην ΕΕ.
Η Γερμανία κατέστησε σαφές ότι υποστηρίζει τη φον ντερ Λάιεν για άλλη μια θητεία.
Η τριάδα της Φον ντερ Λάιεν, του βετεράνου σοσιαλιστή Αντόνιο Κόστα και της φιλελεύθερης Κάγια Κάλας εξασφαλίζει μια πολιτική και γεωγραφική ισορροπία, εφόσον επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις.
Οι ηγέτες πρόκειται να λάβουν επίσημη απόφαση στη σύνοδο κορυφής στις 27-28 Ιουνίου, ενώ η Φον ντερ Λάιεν θα χρειαστεί ακόμα την υποστήριξη από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο ψηφίζει στην πρώτη του σύνοδο από τις 16 Ιουλίου.
Η πλήρης 27μελής Κομισιόν, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής, χρειάζεται επίσης κοινοβουλευτική υποστήριξη.
Οι ηγέτες συζήτησαν επίσης τον επόμενο πενταετή νομοθετικό κύκλο, με έμφαση στις κοινές αξίες, την άμυνα και την οικονομική ανταγωνιστικότητα.
Οι ηγέτες θα πρέπει να έχουν σύντομα μια έκθεση του Μάριο Ντράγκι, πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας και προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σχετικά με την ενίσχυση των οικονομικών προοπτικών της ΕΕ. Σε ομιλία του την Παρασκευή, είπε ότι η ΕΕ χρειάζεται φθηνότερη ενέργεια και μια ένωση κεφαλαιαγορών για να κατευθύνει τις ιδιωτικές αποταμιεύσεις προς τις επενδύσεις.
Οι «παγίδες» και οι αντιρρησίες
Όπως αναφέρει ο Guardian, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, ζήτησε «δημόσια διευκρίνιση» σχετικά με ένα σκάνδαλο διαφθοράς που ανάγκασε τον Κόστα να παραιτηθεί πέρυσι. Ο Κόστα, ο οποίος κέρδισε τρεις εκλογές, δεν έχει κατηγορηθεί για κανένα έγκλημα, αλλά η έρευνα για φερόμενη επιρροή από τη σοσιαλιστική κυβέρνησή του βρίσκεται σε εξέλιξη.
Ο Πέτερ Πελεγκρίνι, πρόεδρος της Σλοβακίας, που εκπροσωπεί τον πρωθυπουργό Ρόμπερτ Φίτσο, ο οποίος νοσηλεύτηκε εξαιτίας μιας απόπειρας δολοφονίας του, είπε ότι οι ηγέτες έπρεπε να είναι «πολύ προσεκτικοί» σχετικά με το ποιος θα εκπροσωπήσει την ΕΕ σε διεθνές επίπεδο.
«Πρέπει να έχουμε ένα άτομο που θα είναι σε θέση να ηρεμήσει την κατάσταση, η οποία βρίσκεται τώρα σε εξαιρετικά μεγάλη ένταση», είπε.
Ο Πελεγκρίνι δεν κατονόμασε κανέναν, αλλά η άποψή του ίσως να είναι μια συγκαλυμμένη κριτική προς την Κάλας, γνωστή για τις αντι-ρωσικές της θέσεις, από μια κυβέρνηση, όπως της Μπρατισλάβα, που είναι λιγότερο εχθρική προς τη Ρωσία.
Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, το κόμμα του οποίου αποβλήθηκε από το ΕΛΚ το 2022 λόγω ανησυχιών για επιδείνωση των δημοκρατικών προτύπων, έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν θα στηρίξει τη Φον ντερ Λάιεν.
Σε ένα τυπικά επιθετικό μήνυμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά τη σύνοδο κορυφής, κατηγόρησε το ΕΛΚ ότι έκανε συμφωνία με τους Σοσιαλιστές και τους φιλελεύθερους για να μοιράσουν τις κορυφαίες θέσεις μεταξύ τους. «Θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν τη μετανάστευση και να στέλνουν ακόμη περισσότερα χρήματα και όπλα στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας», είπε.
Στο μεταξύ, η πρόεδρος της Κομισιόν κατηγορήθηκε ότι καθυστέρησε μια επικριτική έκθεση για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης στην Ιταλία για να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Τζόρτζια Μελόνι.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, η οποία είναι επίσης ηγέτης των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν έχει ακόμη πει εάν υποστηρίζει τη φον ντερ Λάιεν.
Η απερχόμενη Ολλανδή φιλελεύθερη ευρωβουλευτής, γνωστή και στην Ελλάδα, Σοφί Ιν΄τ Βελντ, ισχυρίστηκε ότι η Φον ντερ Λάιεν έκανε κατάχρηση της εξουσία της με αντάλλαγμα την υποστήριξη.
