Εμπόδια στην υλοποίηση της ευρωπαϊκής πολιτικής μπορεί να φέρει η νίκη της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης στη Γαλλία περιορίζοντας σημαντικά την ικανότητα της ΕΕ να κάνει πράγματα και θέτοντας, επίσης, υπαρξιακό ερώτημα για τον ρόλο της Γαλλίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως αναφέρει ο βρετανικός Guardian.
«Το αποψινό μήνυμα -συμπεριλαμβανομένης της διάλυσης της εθνοσυνέλευσης- απευθύνεται επίσης στους ηγέτες στις Βρυξέλλες. Αυτή η μεγάλη νίκη των πατριωτικών κινημάτων ευθυγραμμίζεται με την κατεύθυνση της ιστορίας … Είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε την εξουσία, αν ο λαός το επιθυμεί», είχε σημειώσει η Μαρίν Λεπέν τη νύχτα των ευρωεκλογών, κάνοντας σαφές το μήνυμά της.
Σημειωτέον ότι η έξοδος της Γαλλίας από την ΕΕ δεν περιλαμβάνεται πλέον στις προεκλογικές διακηρύξεις της Λεπέν. Η τελευταία φορά που περιλαμβανόταν ήταν στις προεδρικές εκλογές του 2017, οπότε και ο Εμανουέλ Μακρόν υποχρέωσε το ακροδεξιό κόμμα σε μια ήττα εξίσου ταπεινωτική με αυτή που του επιφύλαξε αυτό το μήνα η Λεπέν.
Νέος πολιτικός χάρτης στη Γαλλία - Νέα δεδομένα στην Ευρώπη
Στην Ευρώπη, «η άφιξή μας στο αξίωμα θα σηματοδοτήσει την επιστροφή της Γαλλίας στην ευρωπαϊκή σκηνή - για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της», υποσχέθηκε στους δημοσιογράφους αυτή την εβδομάδα ο Ζορντάν Μπαρντελά, πρόεδρος του κόμματος και πιθανός πρωθυπουργός αν κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία.
Το κόμμα του είναι έτοιμο, είπε, να διαπραγματευτεί «εξαιρέσεις» σε μια σειρά από κανόνες της ΕΕ για τη Γαλλία - ιδρυτικό μέλος της ΕΕ, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της και το ήμισυ της ζωτικής (αν και προς το παρόν σταματημένης) γαλλογερμανικής μηχανής που την τροφοδοτεί από τη δημιουργία της.
Όλες οι δημοσκοπήσεις, εκτός από μία, έχουν μέχρι στιγμής δείξει ότι το ακροδεξιό κόμμα είναι απίθανο να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία τουλάχιστον 289 βουλευτών στις εκλογές δύο γύρων στις 30 Ιουνίου και στις 7 Ιουλίου, και ο Μπαρντελά έχει δηλώσει ότι θα ήταν διατεθειμένος να σχηματίσει κυβέρνηση μόνο με απόλυτη πλειοψηφία
Ωστόσο, η Εθνική Συσπείρωση βρίσκεται σε τροχιά για ποσοστό μεταξύ 32% και 35% των ψήφων, το οποίο θα το καταστήσει σχεδόν σίγουρα τη μεγαλύτερη δύναμη στη γαλλική βουλή. Με το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP) στο 28% με 30% και τον κεντρώο συνασπισμό του Μακρόν να φτάνει στο 20% περίπου, το πιθανότερο αποτέλεσμα των εκλογών είναι ένα κοινοβούλιο ακόμη πιο πικρά διασπασμένο και πολωμένο από το προηγούμενο.
Όπως είναι κατανοητό, η απόφαση του Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές έχει προκαλέσει απογοήτευση και ανησυχία σε άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ, οι οποίες θεωρούν την κίνηση είτε λάθος, είτε μεγάλο ρίσκο, ή και τα δύο μαζί. «Πρόκειται για ένα μεγάλο στοίχημα», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ, προειδοποιώντας ότι ένα τέτοιο κοινοβούλιο θα μπορούσε να επιβραδύνει τη λήψη αποφάσεων στην Ένωση που ήδη αγωνίζεται να βρει συμφωνία σε πολιτικές από την προστασία της φύσης έως τις μελλοντικές δαπάνες της ΕΕ.
Μια μεγάλη νίκη της γαλλικής ακροδεξιάς θεωρείται επίσης ότι ενδεχομένως θα ενισχύσει τις πιθανότητες άλλων ακροδεξιών, ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων στις περιφερειακές εκλογές στην ανατολική Γερμανία και στις εθνικές εκλογές στην Αυστρία αργότερα φέτος.
Η Γαλλία «αντιμετωπίζει την προοπτική μιας μακράς περιόδου χωρίς πλήρως λειτουργική κυβέρνηση - με ανυπολόγιστες συνέπειες για την ικανότητά της να συμμετέχει εποικοδομητικά στην ΕΕ», δήλωσε ο Mujtaba Rahman της συμβουλευτικής εταιρείας Eurasia Group. Οι εκτεταμένες εξουσίες των Γάλλων προέδρων εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την κοινοβουλευτική τους υποστήριξη. «Το αποτέλεσμα θα ήταν η πλήρης απουσία οποιασδήποτε ευρωπαϊκής λήψης αποφάσεων», δήλωσε ο François Heisbourg, του thinktank του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών.
Η ΕΕ θα χάσει το πιο δυνατό της χαρτί
Οι σύνοδοι κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών θα είχαν επίσης να αντιμετωπίσουν έναν κρίσιμα αποδυναμωμένο Γάλλο πρόεδρο, ο οποίος, παρά τα αναμφισβήτητα λάθη του, ήταν ένας από τους ελάχιστους μεταξύ τους που πίεζε με συνέπεια για μια ισχυρότερη, πιο ενωμένη και πιο «κυρίαρχη» ΕΕ.
Από τότε που ανέβηκε στην εξουσία με μια εκστρατεία υπέρ της ΕΕ, ο Μακρόν αποτελεί σημαντική πηγή ιδεών για την ΕΕ, όπως η πρότασή του για μια Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα ή για κοινό δανεισμό για να βγουν οι οικονομίες της Ευρώπης από την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία.
Ακόμη και χωρίς απόλυτη πλειοψηφία, η ακροδεξιά στο γαλλικό κοινοβούλιο θα προσπαθήσει να προωθήσει το ευρωπαϊκό της όραμα: μια «Ευρώπη των εθνών», με περισσότερη εξουσία να επιστρέφει στις πρωτεύουσες. Ο Μπαρντελά έχει δηλώσει ότι θέλει να παρακρατήσει μέρος της οικονομικής συνεισφοράς της Γαλλίας στην ΕΕ.
Στόχος της είναι να προωθήσει μια ατζέντα «εθνικής προτίμησης» για τις γαλλικές επιχειρήσεις και τη γεωργία, κατά παράβαση των κανόνων της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, να επανεξετάσει τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου της ΕΕ που δεν «σέβονται» τη Γαλλία και να αποτρέψει κάθε περαιτέρω διεύρυνση της ΕΕ.
Η αντιευρωπαϊκή ατζέντα του κόμματος θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τις προσωρινές ελπίδες για περισσότερο κοινό δανεισμό της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της άμυνας ή της πράσινης μετάβασης. «Η ΕΕ μπορεί, αν και με δυσκολία, να καταπιεί μια κάπως ευρωσκεπτικιστική Ιταλία», δήλωσε ο Μάρκο Μπούτι, πρώην γενικός διευθυντής οικονομικών και δημοσιονομικών υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Ευρώπη δεν θα αντέξει μια ευρωσκεπτικιστική Γαλλία
«Δεν νομίζω ότι μπορεί να καταπιεί μια ευρωσκεπτικιστική Γαλλία», σημείωσε. Η Εθνική Συσπείρωση θα μπορούσε να υιοθετήσει «ένα είδος τακτικής, συνετής στάσης» βραχυπρόθεσμα, «αλλά όχι μεσοπρόθεσμα: οι αξίες τους είναι πολύ ανταγωνιστικές προς εκείνες που αποτελούν τη βάση του ευρωπαϊκού σχεδίου».
Οι πολιτικές επιπτώσεις της απομάκρυνσης της Γαλλίας από το ευρωπαϊκό εγχείρημα «θα είναι αντικειμενικά πολύ πιο σημαντικές από … άλλες χώρες», είπε.
Το κόμμα έχει ήδη υποχωρήσει σε ορισμένες πολιτικές που ενδέχεται να το φέρουν σε άμεση σύγκρουση με τις Βρυξέλλες, συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου αμφισβήτησης της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, και ο Μπαρντελά προσπάθησε αυτή την εβδομάδα να καθησυχάσει τους Ευρωπαίους εταίρους της Γαλλίας.
Οποιαδήποτε κυβέρνηση της οποίας θα ηγείτο θα ακολουθούσε «ρεαλιστικές, αξιόπιστες» οικονομικές πολιτικές και δεν θα αποδυνάμωνε τη φωνή της χώρας στο εξωτερικό, δήλωσε ο 28χρονος. Αλλά υποσχέθηκε επίσης να «υπερασπιστεί την αγοραστική δύναμη» των Γάλλων μειώνοντας τους φόρους στα καύσιμα, το φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια.
Μαζί με τις υποσχόμενες φοροελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις, εάν αυξήσουν τους μισθούς των χαμηλόμισθων και μεσαία αμειβόμενων υπαλλήλων, και την υπόσχεση να μειώσει την ηλικία συνταξιοδότησης στα 60 έτη, τα σχέδια δαπανών της γαλλικής ακροδεξιάς θα τη θέσουν σε πορεία σύγκρουσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ένας πρόεδρος με τα χέρια δεμένα
Ενώ ο Μακρόν ως πρόεδρος θα παραμείνει υπεύθυνος για την εξωτερική πολιτική, στην πράξη, οι υπουργοί της κυβέρνησης διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην κατάρτιση των νόμων της ΕΕ, είτε πρόκειται για πράσινες πολιτικές είτε για τη μετανάστευση.
Η γαλλική εθνοσυνέλευση με πλειοψηφία της ακροδεξιάς θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη μελλοντική βοήθεια της Γαλλίας προς την Ουκρανία. Ο Μπαρντελά υποσχέθηκε την περασμένη εβδομάδα να μην «θέσει υπό αμφισβήτηση» τις αμυντικές δαπάνες της Γαλλίας, αλλά αντιτίθεται στην αποστολή στρατευμάτων ή όπλων μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία.
Η Σόυζι Ντένισον, ανώτερη συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), δήλωσε ότι ενώ ο Μακρόν ήταν έντονα φιλοευρωπαϊκός, το γαλλικό κοινό ήταν πολύ πιο επιφυλακτικό απέναντι στο ευρωπαϊκό σχέδιο.
Μια έρευνα του ECFR το 2019 έδειξε ότι το 69% των Γάλλων ψηφοφόρων θεωρούσε ότι το πολιτικό σύστημα της ΕΕ και το εγχώριο πολιτικό σύστημα ήταν διαλυμένο, έναντι 38% του μέσου όρου της ΕΕ. Τον Ιανουάριο του 2024, το 56% των Γάλλων πίστευε ότι η γαλλική και η ευρωπαϊκή πολιτική είχαν διαλυθεί.
«Ήταν πάντα ένα κάπως περίεργο φαινόμενο στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, ότι σε πολιτικό επίπεδο, σε επίπεδο χάραξης πολιτικής, η Γαλλία οδηγεί το εγχείρημα, αλλά σε δημόσιο επίπεδο ήταν πάντα αρκετά επιφυλακτική», δήλωσε η Ντένισον
Αναγκασμένος σε μια επώδυνη «συγκατοίκηση» με ένα κοινοβούλιο αντίθετων πεποιθήσεων, ο Μακρόν θα μπορούσε να έχει πολύ λιγότερα περιθώρια ελιγμών στη σκηνή της ΕΕ.
