Η νέα πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί στο πεδίο της μάχης οδηγεί ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, και ίσως προσεχώς και τις Ηνωμένες Πολιτείες, να υπερβούν την «κόκκινη γραμμή» που είχαν θέσει από την έναρξη του πολέμου και να επιτρέψουν στην Ουκρανία να αμυνθεί στρέφοντας τα δυτικά όπλα εναντίον στρατιωτικών στόχων στο ρωσικό έδαφος.
Η Ρωσία σφυροκοπά συστηματικά το Χάρκοβο και δείχνει να ζεσταίνει τις πολεμικές μηχανές της για μία νέα χερσαία επίθεση, έχοντας συγκεντρώσει δέκα χιλιάδες στρατιώτες απέναντι από το Σούμι στα βορειοανατολικά σύνορα της Ουκρανίας. Ένα νέο απρόβλεπτο κεφάλαιο του πολέμου ίσως βρίσκεται προ των πυλών, εξ ου και πληθαίνουν οι φωνές προς άρση των περιορισμών στη χρήση δυτικών όπλων για να μπορέσει το Κίεβο να αμυνθεί αποτελεσματικά χτυπώντας στόχους στην απέναντι πλευρά των συνόρων.
Η στιγμή έχει φτάσει, δηλώνει ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, και στην ίδια γραμμή κινείται ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ. Αμφότεροι οι Εμανουέλ Μακρόν και Όλαφ Σολτς αναφέρουν πως πρέπει να επιτραπεί στην Ουκρανία να εξουδετερώσει εγκαταστάσεις εκτόξευσης πυραύλων από όπου δέχεται επίθεση, αλλά κανέναν άλλο στόχο, καμία άλλη πολιτική ή στρατιωτική τοποθεσία εντός της Ρωσίας.
Το νέο μέτωπο που άνοιξε αιφνιδιαστικά ο Βλαντιμίρ Πούτιν στο Χάρκοβο και η συνειδητοποίηση της υπαρξιακής απειλής που συνιστά η Ρωσία για ολόκληρη την Ευρώπη έρχονται να καθοδηγήσουν τα επόμενα βήματα της Δύσης μπροστά σε έναν πόλεμο που δεν έχει ορατή λήξη στον ορίζοντα.
Η χρήση δυτικών όπλων από την ουκρανική άμυνα για πλήγματα στο ρωσικό έδαφος αναμφισβήτητα θα αποτελέσει σημείο καμπής και αναπόφευκτα διχάζει. Οι επιφυλάξεις είναι έντονες τόσο μεταξύ πολλών ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, όσο και εντός της διακυβέρνησης Μπάιντεν. Έχει πάψει όμως να αποτελεί «ταμπού»· η συζήτηση διεξάγεται με το χαρακτήρα του κατεπείγοντος σε Βρυξέλλες και Ουάσινγκτον, και αρκετές χώρες έχουν ήδη ανάψει το πράσινο φως.
Ενώπιον των υπουργών Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, δήλωσε χθες πως «έχει έλθει η στιγμή» να άρουν τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης τους περιορισμούς προς την Ουκρανία να χτυπήσει ρωσικό έδαφος. Εναπόκειται στις εθνικές κυβερνήσεις η απόφαση εάν θα το πράξουν ανέφερε ο Στόλτενμπεργκ, επισημαίνοντας πως ο πόλεμος μαίνεται τώρα κατά μήκος των συνόρων, η Ουκρανία έχει το δικαίωμα της αυτοάμυνας και είναι νόμιμη η αντεπίθεση σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην απέναντι πλευρά της γραμμής του μετώπου.
Απαντώντας στις ανησυχίες ότι οι επιθέσεις αυτές θα μπορούσαν να εκληφθούν ως κλιμάκωση από τη Ρωσία -που ήδη «βρυχάται»-, ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας επισήμανε πως το καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν είναι εκείνο που ξεκίνησε τον πόλεμο και ότι τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ δεν αναπτύσσονται στην Ουκρανία.
Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ έχει ήδη υιοθετήσει δήλωση διά της οποίας καλεί τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας να άρουν τους περιορισμούς που αφορούν στη χρήση των δυτικών όπλων κατά στόχων στη ρωσική επικράτεια. Οι κυβερνήσεις της Πολωνίας, της Λιθουανίας, της Λετονίας και της Σουηδίας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή για να «εισπράξουν» προειδοποιήσεις εκ μέρους του Βλαντιμίρ Πούτιν ότι παίζουν με τη φωτιά.
Μικρές ευρωπαϊκές χώρες που καλούν σε απευθείας χτυπήματα κατά της Ρωσίας θα πρέπει να έχουν κατά νου ότι είναι πυκνοκατοικημένες, ήταν η ελάχιστα συγκεκαλυμμένη απειλή του Πούτιν, ενόσω ταυτόχρονα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, έλεγε πως το ΝΑΤΟ «φλερτάρει με τη φιλοπολεμική ρητορική και πέφτει σε στρατιωτική έκσταση», προειδοποιώντας με αντίποινα. «Δεν πλησιάζουν, το κάνουν ήδη» απάντησε ο Πεσκόφ σε ερωτήσεις εάν το ΝΑΤΟ πλησιάζει σε σημείο απευθείας σύγκρουσης με τη Ρωσία.
Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, κάλεσε από πλευράς του τους «27» να εξισορροπήσουν τον φόβο της κλιμάκωσης με την ανάγκη της Ουκρανίας να υπερασπιστεί τον εαυτό της, λέγοντας ότι το Κίεβο έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει τα δυτικά όπλα για να χτυπήσει τη Ρωσία. «Σύμφωνα με το δίκαιο του πολέμου, είναι απολύτως δυνατό και δεν υπάρχει καμία αντίφαση», επισήμανε προσερχόμενος στη σύνοδο των Ευρωπαίων υπουργών Άμυνας.
Και μετά το πέρας αυτής, ο Ζοζέπ Μπορέλ άφησε να εννοηθεί ότι ορισμένα κράτη-μέλη, τα οποία δεν κατονόμασε, είναι πρόθυμα να άρουν την απαγόρευση. «Τα κράτη-μέλη έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις», ανέφερε, λέγοντας πως «ορισμένοι είναι σθεναρά αντίθετοι, και άλλοι σίγουρα υπέρ».
Πέραν των προαναφερθέντων κρατών, η υπουργός Άμυνας της Ολλανδίας, Κάισα Όλονγκρεν, κατέστησε σαφές πως η Χάγη δεν είχε αποκλείσει εξ αρχής τη χρήση όπλων κατά της ρωσικής επικράτειας -«εφόσον συμμορφώνονται με το ανθρωπιστικό και το διεθνές δίκαιο είναι πολύ πιθανό να πρέπει να χτυπήσουν και εντός της Ρωσίας», ανέφερε. Στην ίδια γραμμή και ο υπουργός Άμυνας της Εσθονίας Χάνο Πέβκουρ. Αντίθετη είναι επί του παρόντος τουλάχιστον η θέση της Ιταλίας.
«Υποστηρίζουμε την Ουκρανία και δεν θέλουμε κλιμάκωση, αυτό δεν έχει αλλάξει», υπογράμμισε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε από κοινού με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς χθες στο Μέζεμπεργκ, προτού δηλώσει πως θα πρέπει να επιτραπεί στο Κίεβο να πλήξει στρατιωτικές τοποθεσίες εντός Ρωσίας από όπου εκτοξεύονται πύραυλοι στην ουκρανική επικράτεια, αλλά όχι άλλους στόχους. Στην ίδια γραμμή ο Όλαφ Σολτς, ο οποίος σε κάθε περίπτωση επιμένει να μην ικανοποιεί το αίτημα του Κιέβου για αποστολή των πυραύλων Taurus, με βεληνεκές που θα μπορούσε δυνητικά να «αγγίξει» τη Μόσχα.
Ο Εμανουέλ Μακρόν να έχει θέσει εδώ και μήνες στο προσκήνιο και το ζήτημα ενδεχόμενης ανάπτυξης δυτικών δυνάμεων στην Ουκρανία, δίχως να βρίσκει ωστόσο συναίνεση. Στα βήματα Μακρόν, ο υπουργός Εξωτερικών της Πολωνίας, Ράντοσλαβ Σικόρσκι, δήλωσε χθες ότι η Βουδαπέστη δεν μπορεί να αποκλείσει την αποστολή στρατευμάτων, χωρίς να αποσαφηνίσει ποιος θα μπορούσε να είναι ο ρόλος τους. Η Πολωνία σχεδιάζει επίσης οχυρώσεις στα σύνορα με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία για να διασφαλίσει την αμυντική θωράκισή της, και να στείλει μήνυμα αποτροπής στη Μόσχα. Κατά τη Βαρσοβία, πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόγραμμα αμυντικής ενίσχυσης στην ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το βλέμμα όσον αφορά τα δυτικά όπλα στρέφεται τώρα στην Ουάσινγκτον. Προς αποφυγή μίας ενδεχόμενης ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης, ο Τζο Μπάιντεν έχει διαθέσει από την έναρξη του πολέμου τα αμερικανικά όπλα υπό τον απαράβατο όρο ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν κατά της ρωσικής επικράτειας. Ωστόσο, η συναίνεση στου κόλπους της κυβέρνησης γύρω από αυτή την πολιτική δείχνει να φθίνει. Σύμφωνα με ρεπορτάζ αμερικανικών μέσων ενημέρωσης, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ προωθεί τώρα τη χαλάρωση της απαγόρευσης προκειμένου να επιτραπεί στους Ουκρανούς να πλήξουν θέσεις πυροβολικού και βάσεις εκτόξευσης πυραύλων ακριβώς πέρα από τα σύνορα.
Κατά την προ ημερών επίσκεψή του στο Κίεβο, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, φάνηκε να «δείχνει» προς αυτή την κατεύθυνση, λέγοντας: «Δεν έχουμε ενθαρρύνει ή επιτρέψει πλήγματα εκτός της Ουκρανίας, αλλά εν τέλει η Ουκρανία πρέπει να λάβει μόνη της αποφάσεις για το πώς θα διεξάγει αυτόν τον πόλεμο». Την αρχή είχε κάνει το Ηνωμένο Βασίλειο, με τον επικεφαλής διπλωματίας, Ντέιβιντ Κάμερον, να δηλώνει ότι πως εναπόκειται στο Κίεβο πώς θα χρησιμοποιήσει τα βρετανικά όπλα -«και φυσικά έχει το δικαίωμα να αντεπιτεθεί εντός της Ρωσίας».
Η συζήτηση σχετικά με τα ουκρανικά πλήγματα στο εσωτερικό της Ρωσίας έρχεται καθώς το Κίεβο εξακολουθεί να ζητά εναγωνίως την προμήθεια συστημάτων αεράμυνας. H Ολλανδία ανέλαβε πρωτοβουλία για την επιτάχυνση της συγκέντρωσης διαφορετικών εξαρτημάτων από διαφορετικές χώρες για τη συναρμολόγηση και παράδοση αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot στην Ουκρανία. Το Βέλγιο παράλληλα δεσμεύτηκε να εξοπλίσει την Ουκρανία με 30 μαχητικά F-16 έως το 2028, με τα πρώτα να παραδίδονται φέτος.
