Οδηγό με τα βασικά που πρέπει να ξέρει κάθε ενδιαφερόμενος για τις αμερικανικές εκλογές, εξηγώντας αρκετά σημεία που παραμένουν άγνωστα ή χρήζουν διευκρίνισης δημοσίευσε το BBC.
Ένα 24ωρο πριν από την προσέλευση των 250 εκατομμυρίων ψηφοφόρων στις ΗΠΑ για να επιλέξουν τον επόμενο πρόεδρό τους το βρετανικό δίκτυο περιγράφει πώς διεξάγονται οι εκλογές, τι πρεσβεύουν οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικάνοι, τις ιδιαιτερότητες του εκλογικού συστήματος, ποιες είναι οι «swing states», πότε θα γίνει γνωστό ο νικητής των εκλογών, κ.α.
Αναλυτικότερα:
Πότε είναι οι εκλογές στις ΗΠΑ;
Οι εκλογές του 2024 διεξάγονται στις 5 Νοεμβρίου 2024. Ενόψει των εκλογών, δεκάδες εκατομμύρια ψηφοφόροι έχουν λάβει μέρος στην ψηφοφορία σε όλες τις ΗΠΑ.
Ο νικητής θα υπηρετήσει για τέσσερα χρόνια στον Λευκό Οίκο και η θητεία του ξεκινά τον Ιανουάριο του 2025.
Στην παγκόσμια πολιτική σκηνή, ο Αμερικανός πρόεδρος εκπροσωπεί τη χώρα με μεγάλη ελευθερία.
Εντός των ΗΠΑ μπορεί να ψηφίζει μόνος του ορισμένους νόμους, αλλά ως επί το πλείστον πρέπει να συνεργάζεται με το Κογκρέσο για την έγκριση της νομοθεσίας.
Ποιοι είναι οι υποψήφιοι πρόεδροι;
Ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εκπροσωπεί το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, κερδίζοντας την υποστήριξη του κόμματος με τεράστιο προβάδισμα έναντι των αντιπάλων του. Ο Τραμπ επέλεξε τον γερουσιαστή του Οχάιο Τζέι Ντι Βανς ως υποψήφιο αντιπρόεδρο.
Η Καμάλα Χάρις, νυν αντιπρόεδρος, είναι η υποψήφια του Δημοκρατικού Κόμματος. Συμμετείχε στην κούρσα μετά την αποχώρηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν και κανένας άλλος Δημοκρατικός δεν στάθηκε απέναντί της. Υποψήφιος για τη θέση του αντιπροέδρου είναι ο κυβερνήτης της Μινεσότα Τιμ Γουόλτς.
Υπάρχουν επίσης και κάποιοι ανεξάρτητοι υποψήφιοι που θέτουν υποψηφιότητα για την προεδρία. Ένας από τους πιο γνωστούς ήταν ο Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ, αλλά ανέστειλε την εκστρατεία του τον Αύγουστο και υποστήριξε τον Τραμπ.
Τι πρεσβεύουν Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι;
Οι Δημοκρατικοί είναι το φιλελεύθερο πολιτικό κόμμα, γνωστό για την υποστήριξη των πολιτικών δικαιωμάτων, ενός δικτύου κοινωνικής ασφάλειας και μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Στις εκλογές του 2024, τα θέματα που ανέδειξε η Χάρις περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση της κρίσης του κόστους ζωής και την υποστήριξη των δικαιωμάτων στην άμβλωση.
Οι Ρεπουμπλικάνοι είναι το συντηρητικό πολιτικό κόμμα. Έχουν ταχθεί υπέρ της μείωσης των φόρων, της συρρίκνωσης του μεγέθους της κυβέρνησης και των δικαιωμάτων στην οπλοκατοχή.
Τα θέματα για τα οποία έχει κάνει προεκλογική εκστρατεία ο Τραμπ περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και τον τερματισμό του πληθωρισμού για να «ξανακάνει την Αμερική προσιτή».
Πώς διεξάγονται οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ;
Νικητής δεν είναι το πρόσωπο που λαμβάνει συνολικά τις περισσότερες ψήφους. Αντίθετα, οι δύο υποψήφιοι αγωνίζονται να κερδίσουν τις εκλογικές μάχες που διεξάγονται στις 50 πολιτείες.
Οι πολίτες δεν ψηφίζουν άμεσα για πρόεδρο. Αυτό το κάνουν οι εκλέκτορες. Οι εκπρόσωποι κάθε Πολιτείας στο Εκλεκτορικό Κολέγιο είναι όσοι και οι εκπρόσωποι που έχει στο Κογκρέσο. Συνολικά, υπάρχουν 538 έδρες προς διεκδίκηση και νικητής είναι ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει 270 ή περισσότερους ψήφους.
Οι περισσότερες πολιτείες κλίνουν σε μεγάλο βαθμό προς το ένα ή το άλλο κόμμα, οπότε το ενδιαφέρον εστιάζεται στις επτά Πολιτείες όπου θα μπορούσε να κερδίσει οποιοσδήποτε από τους δύο. Αυτές είναι γνωστές ως «swing states» (Αριζόνα, Τζόρτζια, Μίσιγκαν, Νεβάδα, Βόρεια Καρολίνα, Πενσυλβάνια και Ουισκόνσιν).
Είναι δυνατόν ένας υποψήφιος να κερδίσει τις περισσότερες ψήφους σε εθνικό επίπεδο - όπως έκανε η Χίλαρι Κλίντον το 2016 - αλλά να ηττηθεί.
Ποιοι έχουν δικαίωμα ψήφου στις εκλογές;
Δικαίωμα ψήφου έχουν οι περισσότεροι πολίτες των ΗΠΑ ηλικίας 18 ετών και άνω. Κάθε πολιτεία έχει τη δική της διαδικασία εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους και τη δική της προθεσμία.
Οι πολίτες των ΗΠΑ που ζουν στο εξωτερικό μπορούν να εγγραφούν και να ζητήσουν επιστολική ψήφο.
Ποιος άλλος εκλέγεται τον Νοέμβριο;
Όλη η προσοχή θα είναι στραμμένη στο ποιος θα κερδίσει την προεδρία, αλλά οι ψηφοφόροι θα επιλέξουν επίσης νέα μέλη του Κογκρέσου - όπου ψηφίζονται οι νόμοι - όταν συμπληρώσουν τα ψηφοδέλτιά τους.
Το Κογκρέσο αποτελείται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου και οι 435 έδρες είναι προς εκλογή, και τη Γερουσία, όπου διεκδικούν 34 έδρες.
Οι Ρεπουμπλικάνοι ελέγχουν επί του παρόντος τη Βουλή των Αντιπροσώπων, η οποία δρομολογεί τα σχέδια δαπανών. Οι Δημοκρατικοί είναι επικεφαλής της Γερουσίας, η οποία ψηφίζει για βασικούς διορισμούς στην κυβέρνηση.
Αυτά τα δύο σώματα ψηφίζουν νόμους και μπορούν να λειτουργήσουν ως έλεγχος στα σχέδια του Λευκού Οίκου, εάν το κόμμα που ελέγχει ένα από τα δύο σώματα διαφωνεί με τον πρόεδρο.
Πότε θα μάθουμε ποιος κέρδισε τις εκλογές;
Συνήθως ο νικητής ανακηρύσσεται τη νύχτα των εκλογών, αλλά το 2020 χρειάστηκαν μερικές ημέρες για να καταμετρηθούν όλες οι ψήφοι.
Η περίοδος μετά τις εκλογές είναι γνωστή ως μεταβατική περίοδος, εάν υπάρξει αλλαγή προέδρου. Αυτό δίνει χρόνο στη νέα κυβέρνηση να διορίσει υπουργούς και να κάνει σχέδια για τη νέα θητεία.
Ο πρόεδρος ορκίζεται επισήμως τον Ιανουάριο στην τελετή ορκωμοσίας, η οποία πραγματοποιείται στα σκαλιά του Καπιτωλίου στην Ουάσινγκτον.
