Του Γιώργου Παυλόπουλου
Μπορεί το ενδιαφέρον στην Ελλάδα να είναι – δικαίως – στραμμένo στην αντιπαράθεση με την Τουρκία, τις διαρκώς αυξανόμενες απειλές από την πλευρά του Ταγίπ Ερντογάν και τον κίνδυνο ενός «θερμού επεισοδίου» στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο, η αλήθεια όμως είναι ότι κάποιες εκατοντάδες χιλιόμετρα πιο μακριά, ο κίνδυνος πολεμικής ανάφλεξης είναι πιο ορατός – και συνάμα, πιο μεγάλος. Ο λόγος, φυσικά, για τον Περσικό Κόλπο, όπου το θερμόμετρο της έντασης ανάμεσα σε Ηνωμένες Πολιτείες και Ιράν, μαζί φυσικά με τους συμμάχους της κάθε πλευράς, βρίσκεται εδώ και μήνες καρφωμένο στο κόκκινο, παρά το γεγονός ότι όλες οι πλευρές δηλώνουν πως δεν επιθυμούν πόλεμο.
Θα πει, βεβαίως, κανείς πως η Ελλάδα έχει πολλά σοβαρά προβλήματα και δεν έχει λόγο να ασχολείται και με τις εξελίξεις σε αυτό το μέτωπο. Άλλωστε, σύμφωνα με την ίδια λογική, πολύ λίγο μπορεί η δική της παρέμβαση να αλλάξει τους συσχετισμούς και την κατάσταση σε εκείνη την περιοχή. Άρα, είναι το λογικό συμπέρασμα, θα ήταν καλύτερα να μην φυτρώνει εκεί που δεν την σπέρνουν, ώστε να αποφύγει ανεπιθύμητες καταστάσεις, που δεν μπορεί να ελέγξει.
Εύλογα μοιάζουν όλα τα παραπάνω επιχειρήματα, ουδείς μπορεί να πει το αντίθετο. Είναι, όμως, πέρα για πέρα λάθος! Πολύ απλά, διότι παραγνωρίζουν μερικά βασικά δεδομένα.
Τρία «αγκάθια»
Ένα από αυτά είναι ότι η Τουρκία – ο άμεσος «αντίπαλος» της Ελλάδας – έχει άμεση εμπλοκή και στο μέτωπο του Περσικού, τόσο εξαιτίας της συμμαχίας της με το Ιράν όσο και των γενικότερων γεωπολιτικών και οικονομικών της φιλοδοξιών στην ευρύτερη περιοχή. Ένα δεύτερο έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι σύμμαχοι της Αθήνας σήμερα, δηλαδή ΗΠΑ και ΕΕ, βρίσκονται ταυτόχρονα σε ρήξη με την Άγκυρα, κάτι που σημαίνει ότι δεν θα διστάσουν να της ανοίξουν και άλλες πληγές, εάν τα πράγματα οδηγηθούν στη σύγκρουση.
Τέλος, θα ήταν χρήσιμο να ρίξουμε μια ματιά στους συμμάχους που έχουν η Ουάσινγκτον και η Τεχεράνη στον ακήρυκτο μεταξύ τους πόλεμο. Η δεύτερη, εκτός από την Άγκυρα, υπολογίζει κυρίως στη στήριξη της Μόσχας (η οποία έχει στενούς δεσμούς με το Πεκίνο...), αλλά και των οργανώσεων που διαθέτουν μεγάλη επιρροή και ισχύ στη Μέση Ανατολή και σε διάφορες χώρες – Λίβανο, Ιράκ κ.λπ. Η δε πρώτη έχει στο πλευρό της τη στρατιωτική υπερδύναμη της περιοχής, το Ισραήλ, αλλά και μια σειρά αραβικές χώρες, με πρώτη και καλύτερη τη Σαουδική Αραβία.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Μα φυσικά, ότι μια σύρραξη στον Περσικό έχει μεγάλες πιθανότητες να αποκτήσει πολύ γρήγορα (ακόμη κι αν κανείς δεν το επιθυμεί) χαρακτήρα διευρυμένου πολέμου. Ενός πολέμου από τον οποίο, προφανώς, η Ελλάδα δεν θα μείνει εκτός.
Η ΕΕ ανησυχεί, αλλά...
Αυτή ακριβώς η τελευταία πλευρά είναι που ανησυχεί σφόδρα και τις ευρωπαϊκές χώρες. Τις ηγεσίες της Γαλλίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, που γνωρίζουν ότι θα βγουν με τεράστιες απώλειες, σε όλα τα επίπεδα, από μια τέτοιου είδους σύρραξη και ένα γενικό ξεκαθάρισμα λογαριασμών στη γειτονιά τους. Για τον λόγο αυτό, κάνουν ό,τι μπορούν (τουλάχιστον κατά δήλωσή τους...) προκειμένου να αποτρέψουν τα πιο άσχημα σενάρια.
Μπορούν, όμως, να αλλάξουν τους κανόνες της παρτίδας οι Ευρωπαίοι, ακόμη κι αν θεωρήσουμε ως δεδομένο ότι θέλουν; Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Χέικο Μάας, ήταν κυριολεκτικά αφοπλιστικός χθες, στη συνάντηση που είχε με τον Ιρανό ομόλογό του, Τζβάντ Ζαρίφ: Εμείς και οι Ευρωπαίοι εταίροι μας «έχουμε καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας» που απορρέουν από τη συμφωνία του 2015, όμως στο φόντο των κυρώσεων που απειλούν να επιβάλουν οι ΗΠΑ στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που συναλλάσσονται με το Ιράν, «δεν μπορούν να κάνουν θαύματα», είπε με λίγα λόγια.
Μήπως αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ σηκώνει ή νίπτει τας χείρας της – και τι συνεπάγεται αυτό για την Ελλάδα; Σχετικά σύντομα θα μάθουμε...
Mass Communication Specialist 1st Class Brian M. Wilbur/U.S. Navy via AP, File
