Επιστολή προς την Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια και άλλες «ηγετικές προσωπικότητες της Λευκορωσίας» απέστειλε η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, εκφράζοντας «τον θαυμασμό, τον σεβασμό για το κουράγιο και την δύναμη του λαού», όπως ανέφερε κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των δημοσιογράφων η Εκπρόσωπος της Κομισιόν Άνα Πισονέρο.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει στο Συμβούλιο το περίγραμμά για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο οικονομικής στήριξης σε μια μελλοντικά δημοκρατική Λευκορωσία. Το σχέδιο, ύψους έως 3 δισ. ευρώ, αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υποστηρίξει τις επιθυμίες του λαού της Λευκορωσίας για μια ειρηνική δημοκρατική μετάβαση στη χώρα μετά τις προεδρικές εκλογές του Αυγούστου 2020, οι οποίες δεν ήταν ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες.
Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν τονίζει: «Τα μηνύματά μας είναι διπλά. Για τον λαό της Λευκορωσίας: βλέπουμε και ακούμε την επιθυμία σας για αλλαγή, για δημοκρατία και για ένα λαμπρό μέλλον. Και προς τις αρχές της Λευκορωσίας: καμία καταστολή, βαρβαρότητα ή εξαναγκασμός δεν θα φέρει νομιμότητα στο αυταρχικό σας καθεστώς. Μέχρι στιγμής, έχετε αγνοήσει κατάφωρα τη δημοκρατική επιλογή του λαού της Λευκορωσίας (...) είναι καιρός να αλλάξουμε πορεία. Όταν - και όχι εάν - η Λευκορωσία ξεκινήσει την ειρηνική δημοκρατική της μετάβαση, η ΕΕ θα είναι εκεί για να τη συνοδεύσει»
Μόλις η Λευκορωσία ξεκινήσει μια δημοκρατική μετάβαση, η ΕΕ θα ενεργοποιήσει το πακέτο των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, ένα συνδυασμό επιχορηγήσεων και δανείων που θα δώσουν ώθηση στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, για να βοηθηθεί η Λευκορωσία να σταθεροποιήσει την οικονομία της, να μεταρρυθμίσει τα θεσμικά της όργανα για να τα καταστήσει πιο δημοκρατικά και να συμβάλει στην αύξηση της ανθεκτικότητα της οικονομίας, την ανάπτυξη και την δημιουργία θέσεων εργασίας, σημειώνει η ανακοίνωση της Επιτροπής.
Η πρόσφατη παρουσίαση υπογραμμίζει ενδεικτικά μέτρα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Λευκορωσίας:
Πρώτον, μέσω άμεσης χρηματοδοτικής στήριξης θα ενισχύσουμε την οικονομική ανάκαμψη της χώρας. Αυτό θα βοηθήσει στην αποκατάσταση της μακροοικονομικής σταθερότητας στη Λευκορωσία και θα ενισχύσει την επισφαλή δημοσιονομική της κατάσταση. Επιπλέον, η ΕΕ θα διοργανώσει ένα φόρουμ επενδύσεων υψηλού επιπέδου ΕΕ-Λευκορωσίας για την επέκταση των επενδυτικών και εμπορικών ευκαιριών και μια συνάντηση δωρητών υψηλού επιπέδου της ΕΕ για τη συγκέντρωση πρόσθετων πόρων επιχορήγησης της ΕΕ που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση και την κινητοποίηση εμπειρογνωμοσύνης και επενδύσεων της ΕΕ για τη στήριξη της οικονομικής μετάβασης. Με αυτές τις πρωτοβουλίες, η ΕΕ αναμένει να κινητοποιήσει έως και 5 δις ευρώ σε δάνεια της ΕΕ καθώς και δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις.
Δεύτερον, η ΕΕ θα κινητοποιήσει ένα μεταβατικό πακέτο ύψους έως 400 εκ. ευρώ σε επιχορηγήσεις στο πλαίσιο της Γειτονίας, της Ανάπτυξης και της Διεθνούς Συνεργασίας (NCIDI) - Παγκόσμιας Ευρώπης για τη στήριξη της δημοκρατικής μετάβασης και την αντιμετώπιση βασικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Αυτό θα περιλαμβάνει την ενίσχυση της ποιότητας της δικαιοσύνης, τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και τη στήριξη της ανάπτυξης των ΜΜΕ. Η χρηματοδότηση της ΕΕ θα έχει επίσης ως στόχο να συμβάλει στη μεταρρύθμιση των συστημάτων εκπαίδευσης και υγειονομικής περίθαλψης και να παράσχει βοήθεια στην ενίσχυση των δικτύων κοινωνικής ασφάλισης και στην προστασία των πιο ευάλωτων νοικοκυριών.
Σε συνεργασία με Διεθνή Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα, η ΕΕ αναμένει να κινητοποιήσει χρηματοδότηση επιχορήγησης έως και 100 εκατ. ευρώ για τη μόχλευση έως 1 δις ευρώ βασικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων που υποστηρίζουν τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό, τη συνδεσιμότητα και την πρόσβαση στη χρηματοδότηση για τις ΜΜΕ της Λευκορωσίας.
Για να επιφέρει γρήγορα απτά αποτελέσματα σε μια δημοκρατική Λευκορωσία και να εξασφαλίσει βιώσιμο αντίκτυπο, η ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα κινητοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και σε συνεργασία με τα Διεθνή Χρηματοδοτικά Ιδρύματα για να δώσει προτεραιότητα στη στήριξη σε βασικές επενδύσεις όπως:
1: Υποστήριξη μιας καινοτόμου και ανταγωνιστικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης υποστήριξης σε 20.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις
2: Βελτίωση της συνδεσιμότητας των μεταφορών και διευκόλυνση του εμπορίου στα σύνορα ΕΕ-Λευκορωσίας
3: Υποστήριξη μιας πράσινης Λευκορωσίας, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης της ενεργειακής απόδοσης, της διαχείρισης αποβλήτων και των υποδομών
4: Επένδυση σε μια δημοκρατική, διαφανή και υπεύθυνη Λευκορωσία
Επιπλέον και συμπληρωματικά προς το οικονομικό σχέδιο, η ΕΕ θα συμβάλλει στη σύναψη διμερούς συμφωνίας-πλαισίου προκειμένου να ενισχυθούν οι μακροπρόθεσμες σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και μιας δημοκρατικής Λευκορωσίας.
