Τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητά συνολικά τον τρόπο να σταθεί με κοινή στρατηγική και κοινή φωνή έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών του Ντόναλντ Τραμπ, η Δανία έχει βρεθεί στη δυσχερή θέση να πρέπει να διεξάγει τη δική της παράλληλη «εκστρατεία» επιδιώκοντας τη διαμόρφωση ενιαίας ευρωπαϊκής απάντησης έναντι των επεκτατικών βλέψεων του Αμερικανού προέδρου για τη Γροιλανδία.
Η επιχείρηση-ανάχωμα στις ορέξεις Τραμπ για τη Γροιλανδία οδήγησε την Δανή πρωθυπουργό, Μέτε Φρεντέρικσεν, σε ένα «σπριντ» συναντήσεων και επισκέψεων σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς και στην έδρα του ΝΑΤΟ, στον απόηχο της τηλεφωνικής συνομιλίας που είχε με τον Ντόναλντ Τραμπ και η οποία ήταν «θυελλώδης» όπως διέρρευσε στον Τύπο από κοινοτικές πηγές. «Η Γροιλανδία δεν είναι προς πώληση», ξεκαθάρισε η Μέτε Φρεντέρισκεν στον Τραμπ, επαναλαμβάνοντας τη δήλωση του πρωθυπουργού της νήσου Μούτε Έγκεντ. Ο Τραμπ, ωστόσο, δεν πτοείται.
«Η Δανία είναι μικρή χώρα με ισχυρούς συμμάχους. Και αποτελεί μέρος μιας ισχυρής ευρωπαϊκής κοινότητας, όπου από κοινού μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις. Με τον πόλεμο στην ήπειρο και τις αλλαγές στη γεωπολιτική πραγματικότητα, η ενότητα είναι ζωτικής σημασίας»: Με αυτό το μήνυμα ξεκίνησε χθες η περιοδεία-εξπρές της Μέτε Φρεντέρισκενσε Βερολίνο, Παρίσι και Βρυξέλλες και αφού είχε προηγηθεί η συνάντησή της με τους πρωθυπουργούς Σουηδίας και Νορβηγίας, καθώς και τον πρόεδρο της Φινλανδίας, σε μία σκανδιναβική επίδειξη ενότητας.
Ταυτόχρονα με τις κινήσεις στο ευρωπαϊκό διπλωματικό πεδίο, η Δανία σπεύδει να ενισχύσει την παρουσία της στην Αρκτική ενόσω ο Ντόναλντ Τραμπ -που έχει αρνηθεί να αποκλείσει ακόμα και στρατιωτική δράση- εξακολουθεί να απειλεί την Κοπεγχάγη με στοχευμένους δασμούς, δηλώντας βέβαιος ότι εν τέλει θα «πάρει» τη στρατηγικής σημασίας νήσο που διοικητικά ανήκει στο βασίλειο της Δανίας, αλλά και ότι οι ίδιοι οι 57.000 κάτοικοι της Γροιλανδίας «θέλουν να είναι με τις ΗΠΑ».
Δύο δισ. ευρώ διατίθενται σε αμυντικές δαπάνες για τη «ενίσχυση των δυνατοτήτων επιτήρησης και διατήρησης της κυριαρχίας στην περιοχή», στο πλαίσιο συμφωνίας με τα μεγαλύτερα πολιτικά κόμματα της Δανίας και με τη στενή συνεργασίας Γροιλανδίας και Νήσων Φερόες. Τρία νέα πλοία που μπορούν να μεταφέρουν ελικόπτερα και drones, δύο εξελιγμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη περιπολίας μεγάλου βεληνεκούς και βελτίωση των δυνατοτήτων επιτήρησης της Αρκτικής και του Βόρειου Ατλαντικού μέσω δορυφόρων περιλαμβάνονται σε πρώτη φάση στο πρόγραμμα.
Η περιοδεία Φρέντερισκεν ξεκίνησε χθες από το Βερολίνο, όπου ήλθε ενώπιος ενωπίω με τον απερχόμενο καγκελάριο Όλαφ Σολτς, ο οποίος και εξέπεμψε ένα σαφέστατο μήνυμα προς τον Ντόναλντ Τραμπ δίχως να αναφερθεί ρητά στο πρόσωπό του.
Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν από κοινού με την Μέτε Φρεντέρισκεν, ο Γερμανός καγκελάριος αφού μίλησε για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και για το πώς «το απαραβίαστο των συνόρων είναι θεμελιώδης αρχή του Διεθνούς Δικαίου», είπε: «Η αρχή αυτή πρέπει να ισχύει για όλους. Το ξεκαθάρισα και πάλι πριν από λίγες ημέρες. Τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία». Και προσέθεσε μιλώντας αυτή τη φορά στα αγγλικά πως το μήνυμα απευθύνεται «προς κάθε ενδιαφερόμενο».
Η Δανή πρωθυπουργός επισήμανε από πλευράς της πως η Ευρώπη αντιμετωπίζει σήμερα μια «πιο αβέβαιη πραγματικότητα» που απαιτεί μεγαλύτερη συνεργασία: «Χρειαζόμαστε μια ισχυρότερη και πιο αποφασιστική Ευρώπη που να στέκεται όλο και περισσότερο στα πόδια της, ικανή να υπερασπιστεί και να προωθήσει την Ευρώπη και τα ευρωπαϊκά συμφέροντα», δήλωσε. «Πρέπει να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για τη δική μας ασφάλεια» επισήμανε τη στιγμή που το βλέμμα στρέφεται στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής για την Άμυνα την προσεχή Δευτέρα.
Επόμενοι σταθμοί της Δανής πρωθυπουργού ήταν το Ελιζέ για συνομιλίες με τον Εμανουέλ Μακρόν και η έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες όπου είχε συνάντηση με τον γενικό γραμματέα της Συμμαχίας Μαρκ Ρούτε, δίχως να γίνουν κοινές δηλώσεις στον Τύπο.
«Γιατί όχι», ήταν εν τω μεταξύ η αναφορά του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, ως προς το ενδεχόμενο ευρωπαϊκών στρατευμάτων στη Γροιλανδία. «Γιατί όχι, αφού πρόκειται για θέμα ασφάλειας» είπε μιλώντας στον σταθμό Sud Radio μετά τις επαφές στο Μέγαρο των Ηλυσίων για να υπογραμμίσει, ωστόσο, πως «δεν είναι αυτή η επιθυμία που εξέφρασε η Δανία, αλλά είναι μια πιθανότητα», ενώ υποβάθμισε οποιαδήποτε ενδεχόμενο σύγκρουσης λέγοντας ότι αυτό είναι κάτι «που δεν θα συμβεί». Το ενδεχόμενο στάθμευσης Ευρωπαίων στρατιωτών στη Γροιλάνδια είχε εγείρει την περασμένη εβδομάδα προκαλώντας συζητήσεις ο ανώτατος στρατιωτικός αξιωματούχος της ΕΕ Ρόμπερτ Μπρίγκερ μιλώντας στη γερμανική Welt am Sonntag.
Η ίδια η Μέτε Φρεντέρισκεν άνοιξε και έκλεισε την περιοδεία της με το ίδιο μήνυμα: Την απόλυτη ανάγκη επίδειξης ενότητας και στενότερης συνεργασίας μπροστά στις συνολικές προκλήσεις ασφαλείας με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη η Ευρώπη. Η κατάσταση από άποψης ασφαλείας «δεν ήταν ποτέ τόσο δύσκολη», επισήμανε για να υποβαθμίσει ωστόσο ότι υφίσταται εκ μέρους Τραμπ στρατιωτική απειλή για τη Γροιλανδία ή τη Δανία και να υπερασπιστεί τη διατλαντική συνεργασία στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
«Η διατλαντική συνεργασία είναι απολύτως ζωτικής σημασίας για την κοινή μας ασφάλεια και προστασία και θα κάνω ό,τι μπορώ για να διατηρήσω τη συμμαχία που έχει προσφέρει ειρήνη και σταθερότητα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όχι μόνο στη Δανία, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο», δήλωσε. Αναγνώρισε ότι η συνεργασία επί εποχής Τραμπ «θα είναι διαφορετική» υποδεικνύοντας και τις δηλώσεις του περί δασμών, παρόλα αυτά κινήθηκε σε μία γραμμή ισορροπίας και ανέφερε πως πιστεύει εδώ και πολύ καιρό ότι «ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει στις ΗΠΑ, η Ευρώπη πρέπει να σταθεί ισχυρότερη από μόνη της».
Οι περισσότεροι ηγέτες της ΕΕ έχουν αποφύγει να σχολιάσουν άμεσα τα εμπρηστικά σχόλια του Τραμπ για τη Γροιλανδία, γεγονός που, σύμφωνα με κοινοτικές πηγές που επικαλούνται διεθνή μέσα, αποτελεί σκόπιμη στρατηγική καθώς θεωρείται ότι τη δεδομένη στιγμή θα ήταν αντιπαραγωγική μία ανοιχτή κόντρα με τον Τραμπ. Στέλνεται σαφές μήνυμα για το σεβασμό της εδαφικής κυριαρχίας, αλλά κρατούνται εσκεμμένα οι τόνοι χαμηλά σε συντονισμό της Κοπεγχάγης με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Ανίτα Χίπερ, ερωτηθείσα χθες σχετικά κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων, δήλωσε: «Η ΕΕ παραμένει σταθερά προσηλωμένη στη δέσμευσή μας στο Διεθνές Δίκαιο. Βρισκόμαστε σε στενή συνεργασία με τη Δανία, αλλά και με τη Γροιλανδία. Συνεργαζόμαστε με τους εταίρους μας, και οι ΗΠΑ είναι εταίρος. Είμαστε ισχυρότεροι όταν συνεργαζόμαστε. Δεν έχουμε άλλα σχόλια επ' αυτού. Ελπίζω να είναι σαφές για όλους».
Ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, Μούτε Έγκεντ, ο οποίος επιζητά την ανεξαρτησία από τη Δανία, έχει δηλώσει ότι η περιοχή «δεν πωλείται», αλλά είναι ανοιχτή για στενότερους δεσμούς με τις ΗΠΑ σε τομείς όπως οι εξορύξεις. «Ο Τραμπ δεν θα έχει την Γροιλανδία» τόνισε χθες από την Κοπεγχάγη, καθώς ολοκληρωνόταν η περιοδεία Φρεντέρικσεν, ο Δανός υπουργός Εξωτερικών Λόκε Ράσμουσεν, σημειώνοντας: «Η Γροιλανδία είναι η Γροιλανδία. Και ο λαός της Γροιλανδίας είναι λαός και υπό την έννοια του Διεθνούς Δικαίου. Εξ ου και έχουμε πει ξανά και ξανά πως η Γροιλανδία είναι αυτή που αποφασίζει».
