Σύνθετοι είναι οι λόγοι για τους οποίους οι αγρότες στην Ευρώπη διαμαρτύρονται. Οι εικόνες από τα περισσότερα από 1.000 τρακτέρ στους δρόμους των Βρυξελλών είναι χαρακτηριστικές του «αναβρασμού» του κλάδου του πρωτογενούς τομέα.
Τα αίτια είναι πολλά και τα αναλύουν με δηλώσεις τους στο Liberal ο Καθηγητής Π. Πετράκης, ο Γ. Οικονόμου Γενικός Διευθυντής του ΣΕΒΙΤΕΛ και ο Γ. Βαϊόπουλος πρόεδρος αγροτικού συνεταιρισμού Θεσσαλίας.
Παναγιώτης Πετράκης, Ομ. Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΕΚΠΑ
«Το φαινόμενο των διαμαρτυριών των αγροτών έχει μία πανευρωπαϊκή διάσταση, παρά το γεγονός ότι ξεκίνησε από τη Γαλλία. Είναι έντονες οι κινητοποιήσεις στην Ελλάδα και τη Ρουμανία και υπάρχουν αντίστοιχες κινήσεις στο Βέλγιο και την Ιταλία.
Η απαρχή των αιτιών θα πρέπει να αναζητηθεί σε δύο αίτια. Πρώτον, στην Κοινή Αγροτική Πολιτική και στη λεγόμενη «green deal» που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση με δεδομένο ότι το 1/3 περίπου των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων προέρχονται από τον αγροτικό τομέα. Οι πράσινοι κανόνες έχουν αρκετά επώδυνες επιπτώσεις στον αγροτικό τομέα.
Του μεταφέρει ένα σημαντικό κόστος της πράσινης μετάβασης της αγροτικής οικονομίας. Συγχρόνως μια διάσταση αυτού είναι η αύξηση του φόρου που σχετίζεται και με την «πρασινοποίηση» των οικονομιών.
Επιπρόσθετα, εδώ και δύο χρόνια περίπου υπάρχει το ζήτημα της διάθεσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση πολύ φθηνών αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία, δεδομένου ότι έχουν καταργηθεί φόροι και δασμοί από προϊόντα προέλευσης από την Ουκρανία.
Αυτό είναι ένα ζήτημα που πιέζει τους αγροτικούς φορείς στη Ρουμανία, στην Ουγγαρία, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Θα πρέπει να σημειώσουμε και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και των φυσικών καταστροφών που καταστρέφουν ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής, το οποίο συνήθως είναι ανασφάλιστο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η κακοκαιρία Daniel στη χώρα μας.
Σε πιο μακροπρόθεσμους παράγοντες πηγών αναταραχής στον τομέα αυτό θα πρέπει να προσθέσουμε την έλλειψη εργατικών χεριών και ειδικοτήτων, που η μεταβολή της τεχνολογίας τα κάνει απαραίτητα.
Δύο ακόμα παράγοντες που προσθέτουν προβλήματα είναι οι αλλαγές στη διαδικασία παραγωγής που σχετίζονται με τα παραπάνω, ενώ το ανθρώπινο δυναμικό δεν είναι έτοιμο να υποστηρίξει τις μεταβολές.
Τέλος, οι αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες ασκούν πιέσεις αλλαγής παραγωγικού μοντέλου. Οι προοπτικές μακροπρόθεσμα για τον τομέα τον αναδεικνύουν ως ένα πλέον κρίσιμο παράγοντα λειτουργίας των κοινωνιών, δεδομένου ότι οι προβλέψεις λένε ότι οι ποσότητες των διαθεσίμων τροφίμων διεθνώς, θα είναι μικρότερες των απαιτουμένων για την τροφή του πληθυσμού. Άρα κοινωνικά ο τομέας πλέον διαδραματίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο συγκριτικά με το παρελθόν».
Γιώργος Οικονόμου, Γενικός Διευθυντής ΣΕΒΙΤΕΛ
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να επιληφθεί μιας ευρύτερης στήριξης στον πρωτογενή τομέα, καθώς τα κόστη παραγωγής έχουν αυξηθεί σημαντικά και επηρεάζουν όλη την αλυσίδα της διατροφής και της παραγωγής. Αποτέλεσμα; Μη βιώσιμες αγροτικές επιχειρήσεις και αύξηση του κόστους για τον τελικό καταναλωτή.
Οι ρυθμίσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής αποτελούν τον βασικό λόγο για τις αντιδράσεις που βλέπουμε στις Βρυξέλλες, καθώς επίσης και για τις αντιδράσεις στην Ελλάδα.
Οι ρυθμίσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για την πράσινη μετάβαση δημιουργούν μεγάλα κόστη που πρέπει να επωμιστούν οι αγρότες. Αντίστοιχα προβλήματα έχουμε και στην Ελλάδα. Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει να απαντήσει με ρεαλιστικά μέτρα στήριξης του πρωτογενή τομέα. Ο οποίος διαδραματίζει πλέον έναν κρίσιμο ρόλο για την τροφή του πληθυσμού. Τα κόστη παραγωγής έχουν αυξηθεί σημαντικά και ένα μέρος των ανατιμήσεων αυτών το βλέπει ο καταναλωτής στο ράφι».
Γιώργος Βαϊόπουλος, πρόεδρος αγροτικού συνεταιρισμού Δ. Θεσσαλίας
«Με τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική για το πρασίνισμα της παραγωγής καταργούνται επιδοτήσεις που δίνονταν στον πρωτογενή τομέα, ο οποίος καλείται να επωμιστεί ένα μεγάλο κόστος.
Για παράδειγμα, αν ένας αγρότης επιδοτούνταν με 100 ευρώ για την πράσινη μετάβαση και την παραγωγή του, σήμερα θα πάρει 65 ευρώ. Την ίδια στιγμή τα κόστη παραγωγής αυξάνονται συνεχώς, ενώ μακροπρόθεσμα σύμφωνα με τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική θα πραγματοποιηθεί μια σύγκλιση ώστε όλα τα στρέμματα να επιδοτούνται με 21 ευρώ και τα βοσκοτόπια με 17 ευρώ.
Κάτι που δεν είναι βιώσιμο για όσους δραστηριοποιούνται στον εν λόγω τομέα. Τέλος, ενώ το αγροτικό πετρέλαιο είναι αφορολόγητο, θέλουν πλέον να καταργήσουν και αυτήν τη ρύθμιση».
