Μέχρι το 2019 ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ήταν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον οποίο διαδέχθηκε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Στις αλλεπάλληλες κρίσεις που ταλαιπώρησαν όλα αυτά τα χρόνια την ΕΕ ήταν πάντα εκείνος που υποστήριζε ευρωπαϊκές συναινετικές λύσεις.
Ήταν κάτι σαν τη φωνή της λογικής. Εκείνος που κατάφερνε αίφνης να συνεννοείται με τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, σε στιγμές που άλλοι έβλεπαν την οικογένεια των 28 τότε να οδεύει ολοταχώς στους 26 με την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης.
Σήμερα ο Γιούνκερ μπορεί να βρίσκεται μακριά από το πολιτικό γίγνεσθαι των Βρυξελλών, όχι όμως και χωροταξικά. Δύο φορές την εβδομάδα «κατεβαίνει» μέχρι την πρωτεύουσα των ευρωπαϊκών θεσμών. Γράφει ένα βιβλίο και χρειάζεται τα αρχεία, αλλά και την επαφή με τους Επιτρόπους και τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, όταν συνεδριάζουν στον 8ο όροφο του κτιρίου Μπερλεμόν, σύμφωνα με την DW.
«Το ίδιο Ουκρανός και Σύρος πρόσφυγας πολέμου»
Αύριο, οι 27 συνεδριάζουν και πάλι στη Γρανάδα με κυρίαρχο θέμα τη συμφωνία για το άσυλο, και ο Γιούνκερ με την εμπειρία που διαθέτει από τη μεταναστευτική κρίση του 2015 στέλνει το δικό του μήνυμα σε μια εφ' όλης της ύλης συνέντευξη στην εφημερίδα Augsburger Allgemeine.
«Εύχομαι περισσότερη ζεστασιά στην καρδιά» λέει. «Είναι μια παλιομοδίτικη έκφραση, ακούγεται σχεδόν σαν ρομαντική γερμανική λογοτεχνία του 19ου αιώνα, αλλά οι άνθρωποι είναι άνθρωποι. Δεν μπορείς να τους χωρίσεις ανάλογα με τη θρησκευτική πίστη ή τη γεωγραφία».
Έχουν περάσει 8 χρόνια από τότε που η ΕΕ βρέθηκε και πάλι αντιμέτωπη με την προσφυγική κρίση, αλλά «τα σημερινά προβλήματα δεν διαφέρουν σχεδόν καθόλου από εκείνα που αντιμετωπίσαμε το 2015» υπενθυμίζει ο Γιούνκερ.
Λεπτή και σκληρή διάκριση μεταξύ εκείνων που δικαιούνται άσυλο και των παράτυπων μεταναστών
Επίσης, σημειώνει: «Η Ευρώπη πρέπει να παραμείνει μια ανοικτή ήπειρος για τους κατατρεγμένους του κόσμου που ζητούν νόμιμα άσυλο. Αλλά πρέπει να κάνουμε μια λεπτή και μερικές φορές σκληρή διάκριση μεταξύ εκείνων που δικαιούνται άσυλο και των παράτυπων μεταναστών».
«Το γεγονός ότι δεν είμαστε σε θέση να αναλάβουμε σθεναρή δράση δεν οφείλεται στην χωρίς φαντασία Επιτροπή, αλλά στο ό,τι τα κράτη-μέλη, στο πλαίσιο των εσωτερικών πολιτικών τους εξελίξεων, λαθών και συγχύσεων, δεν μπορούν να αποφασίσουν ότι πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτή την κρίση με αλληλεγγύη».
Ο τέως πρόεδρος της Κομισιόν υποστηρίζει ότι εάν τα κράτη ακολουθούσαν αυτά που πρότεινε η Επιτροπή το 2015, η κατάσταση δεν θα ήταν τόσο δραματική σήμερα. Ένα από τα σημεία του προσφυγικού δράματος ήταν και παραμένει η εργαλειοποίησή του από τις εθνολαϊκισιτκές ακροδεξιές ευρωπαϊκές δυνάμεις.
«Η ακροδεξιά διατυπώνει απλές απαντήσεις για περίπλοκες διαδικασίες» υπογραμμίζει Γιούνκερ στέλνοντας το μήνυμα στους ανθρώπους να μην πέφτουν στην παγίδα και πιστεύουν σε αυτές τις εύκολες απαντήσεις ακόμη και σε εποχές αβεβαιότητας όπως αυτή.
«Όταν οι ακραίοι βρίσκονται στην εξουσία θα πρέπει να κρίνονται από τις πράξεις και όχι από τα λόγια τους»
Για την Τζόρτζια Μελόνι υποστηρίζει ότι όταν οι ακραίοι βρίσκονται στην εξουσία θα πρέπει να κρίνονται από τις πράξεις και όχι από τα λόγια τους. «Το να κηρύσσουμε την κυρία Μελόνι εκ των προτέρων «λεπρή», έστω και αν προσπαθεί να κινηθεί στο ευρωπαϊκό κυρίαρχο ρεύμα δεν ωφελεί και ενισχύει τους εξτρεμιστές. Πρέπει να μιλάμε και με αυτούς που δεν είναι σαν εμάς. Αλλά είμαι κατά του να συμπράξουμε με αυτούς τους μεταφασίστες. ...και επειδή είμαι ο μόνος Ευρωπαίος Χριστιανοδημοκράτης που επιτρέπεται ακόμα να αναφέρει τον Λένιν, σας λέω, πρέπει να προσπαθήσουμε να δούμε πίσω από τα πράγματα και έτσι να δώσουμε προσοχή και στα βαθύτερα δυσάρεστα αντανακλαστικά».
«Η Ουκρανία είναι διεφθαρμένη χώρα σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας»
Η στάση του απέναντι στην ένταξη της Ουκρανίας στην Ε.Ε. δεν συμπορεύεται με την κυρίαρχη στις Βρυξέλλες. «Δεν πρέπει να δίνουμε ψεύτικες υποσχέσεις στον λαό της Ουκρανίας που τόσο υποφέρει» λέει στη γερμανική εφημερίδα.
«Είμαι πολύ εκνευρισμένος με κάποιες φωνές στην Ευρώπη που προσπαθούν να πείσουν τους Ουκρανούς ότι μπορούν να γίνουν μέλη αμέσως. Αυτό δεν θα ήταν καλό ούτε για την ΕΕ ούτε για την Ουκρανία. Όποιος έχει ασχοληθεί με την Ουκρανία γνωρίζει ότι πρόκειται για μια χώρα που είναι διεφθαρμένη σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας. Παρά τις προσπάθειες, δεν είναι έτοιμη για ένταξη, χρειάζεται μεγάλες εσωτερικές μεταρρυθμιστικές διαδικασίες. Είχαμε κακές εμπειρίες με ορισμένα λεγόμενα νέα μέλη, για παράδειγμα όσον αφορά το κράτος δικαίου. Αυτό δεν πρέπει να επαναληφθεί». Την ίδια ώρα δεν το αποκλείει εντελώς αλλά υπό αυστηρές προϋποθέσεις και υπό μια ενδιάμεση μορφή.
«Η ευρωπαϊκή προοπτική για τη Μολδαβία και την Ουκρανία... δεν πρέπει να συνδεθεί με την ελπίδα ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί εν μία νυκτί απλά με το πάτημα ενός κουμπιού. Εάν σημειωθεί πρόοδος στις χώρες αυτές, είτε πρόκειται για την Ουκρανία είτε για τα Δυτικά Βαλκάνια,θα πρέπει σίγουρα να είναι δυνατή η συμμετοχή τους σε τμήματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Θα πρέπει να εργαστούμε για να καταστήσουμε δυνατή κάτι σαν μια μερική ένταξη, μια έξυπνη μορφή διεύρυνσης».
Και για να μην βουλιάξει το ευρωπαϊκό εγχείρημα ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ πιστεύει ότι πρέπει να καταργηθεί η ομοφωνία σε θέματα εξωτερικής πολιτικής και να λαμβάνονται αποφάσεις με ειδική πλειοψηφία. Και σε όσους φοβούνται ή ελπίζουν στον καταποντισμό της ενωμένης Ευρώπης υπενθυμίζει τα μέχρι τώρα επιτεύγματά της.
«Η ΕΕ επεκτάθηκε ειρηνικά στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, καταφέραμε να συμφιλιώσουμε την ευρωπαϊκή γεωγραφία και με την ιστορία. Πετύχαμε τη νομισματική ένωση, ενισχύσαμε την εσωτερική αγορά, ξεπεράσαμε τη χρηματοπιστωτική κρίση. Στην πανδημία και στον πόλεμο στην Ουκρανία, το ευρωπαϊκό μέτωπο στέκεται ενωμένο, με μικρές ταλαντεύσεις από τους Ούγγρους και άλλους. Συνολικά, η ΕΕ έχει αποδειχθεί όχι μόνο ως ένα οικοδόμημα ιδεών, αλλά και ως μια εύρυθμη πολιτική συνεργασία. Έχουμε βιώσει, ζήσει και επιβιώσει από πολλά πράγματα. Και τώρα ξαφνικά νομίζουμε ότι όλα πάνε στραβά. Πολλά πράγματα δεν πάνε στραβά».
