Ενόσω το γεωπολιτικό θερμόμετρο βρίσκεται στο «κόκκινο» εξαιτίας των δραματικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή τις οποίες και επιχειρεί να εκμεταλλευτεί ο σινο-ρωσικός άξονας, το αμερικανικό Πεντάγωνο κατηγορεί την Κίνα για κλιμάκωση ενός «μοτίβου» επικίνδυνων και προκλητικών ελιγμών της πολεμικής αεροπορίας της κατά αμερικανικών αεροσκαφών σε διεθνή εναέριο χώρο πάνω από τις θάλασσες της Ανατολικής και Νότιας Κίνας.
Προειδοποιώντας για τον κίνδυνο «ακούσιας σύγκρουσης», η κυβέρνηση Μπάιντεν κάνει λόγο για «σκόπιμη» και «συντονισμένη» εκστρατεία εκ μέρους του Πεκίνου για «εξαναγκαστική αλλαγή της νόμιμης επιχειρησιακής δραστηριότητας των Ηνωμένων Πολιτειών».
Οι Κινέζοι χειριστές επιδεικνύουν μία ολοένα και πιο προκλητική συμπεριφορά που «μπορεί να προκαλέσει ατυχήματα -και τα ατυχήματα αυτά να οδηγήσουν σε ακούσια σύγκρουση», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον ο βοηθός υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, αρμόδιος για υποθέσεις ασφαλείας στον Ινδοειρηνικό, Έλι Ράντερν, επισημαίνοντας ότι σε μία περίσταση οπλισμένο κινεζικό μαχητικό πλησίασε αμερικανικό αεροσκάφος σε απόσταση 14 μέτρων και παρέμεινε εκεί για περισσότερα από 15 λεπτά.
Οι ΗΠΑ «μετρούν» 180 περιστατικά από το φθινόπωρο του 2021 -περισσότερα από όσα έχουν σημειωθεί την τελευταία δεκαετία- και προκειμένου να καταδείξουν το κινεζικό μοτίβο συμπεριφοράς δημοσιοποίησαν αποχαρακτηρισμένα βίντεο και φωτογραφίες κινεζικών μαχητικών να πλησιάζουν αμερικανικά σε διεθνή εναέριο χώρο.
Με τις σχέσεις Ουάσινγκτον-Πεκίνου να βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο από το 1979 και τη διπλωματική αναγνώριση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας επί διακυβέρνησης Τζίμι Κάρτερ, καμία από τις δύο υπερδυνάμεις δεν δείχνει διατεθειμένη να υποχωρήσει είτε πρόκειται για ζητήματα γεωπολιτικής επιρροής και ισχύος ή τεχνολογικής υπεροχής, ενώ ο Σι Τζινπίνγκ συνεχίζει ακάθεκτος με «συνοδοιπόρο» τον Βλαντιμίρ Πούτιν την «εκστρατεία» προς αναδιάταξη της παγκόσμιας τάξης.
Για τον «παλιό» και «αγαπημένο» φίλο Πούτιν, ο Σι έστρωσε το «κόκκινο χαλί» στο Πεκίνο κατά τη διάσκεψη που διοργάνωσε για τη δέκατη επέτειο της «Πρωτοβουλίας ‘Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» (Belt and Road Initiative, BRI), το υπερ-φιλόδοξο σχέδιο που φέρει την «υπογραφή του» και στοχεύει στην επέκταση της επιρροής και του εμπορικού αποτυπώματος της Κίνας σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική μέσω μαζικών έργων υποδομών και επενδύσεων.
Ο νέος δρόμος του Μεταξιού «έφερε» τον κατηγορούμενο για εγκλήματα πολέμου Βλαντιμίρ Πούτιν στο Πεκίνο για πρώτη φορά μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στο ουκρανικό έδαφος. Η τελευταία του επίσκεψη ήταν τον Φεβρουάριο του 2022, λίγο πριν την έναρξη του πολέμου, όταν και διακήρυξαν από κοινού με τον Σι Τζινπίνγκ τα περί φιλίας δίχως όρια. Ο Πούτιν ήταν ο υψηλός προσκεκλημένος στη σύνοδο στην οποία παρέστησαν 130 ηγέτες κυρίως από τις αναδυόμενες οικονομίες. Από την Ευρώπη ήταν εκεί μόνο ο θαυμαστής του Ρώσου προέδρου, Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν.
Μαζί με τον Σι επιτέθηκαν κατά των Ηνωμένων Πολιτειών και παρουσιάστηκαν ως οι… πρωτεργάτες ενός «δικαιότερου πολυπολικού κόσμου». Ο Κινέζος πρόεδρος χρησιμοποίησε το βήμα της συνόδου για να εκθέσει εκ νέου τις φιλοδοξίες του να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια τάξη τη στιγμή που το μέτωπο στην Ουκρανία παραμένει ανοιχτό και ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς επίσης. Ο Σι πρόβαλε εκ νέου την Κίνα ως την «εναλλακτική λύση» στην ηγεσία των ΗΠΑ, και «φύλαξε» εξέχοντα ρόλο στον Βλαντιμίρ Πούτιν, υπογραμμίζοντας πόσο κεντρική είναι η σχέση τους στην εκπλήρωση του οράματός του.
Ο σκληρός, ανοιχτός ανταγωνισμός Ηνωμένων Πολιτειών-Κίνας έχει εγείρει ανησυχίες διεθνώς ότι μπορεί να καταλήξει σε σύγκρουση, κάτι το οποίο ούτε οι ίδιες δείχνουν να επιζητούν, ωστόσο τα μέτωπα αντιπαράθεσης είναι τόσα πολλά -από το εμπόριο, την Ταϊβάν έως τη Νότια Σινική Θάλασσα-, όπως και τα συμφέροντα εξίσου, που ουδείς θα μπορούσε να αποκλείσει ένα «ατύχημα».
Η ανάσχεση του στρατιωτικού εκσυγχρονισμού και της διεύρυνσης της γεωπολιτικής επιρροής της Κίνας αποτελεί κυρίαρχη προτεραιότητα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες «βλέπουν« πλέον την Κίνα ως τη μεγαλύτερη απειλή μακροπρόθεσμα για τη δική τους και την παγκόσμια ασφάλεια. Η διαρκής απειλή μίας εισβολής στην Ταϊβάν, η κινεζική επεκτακτικότητα σε Ινδοειρηνικό και Νότια Σινική Θάλασσα, η εδραίωση του σινο-ρωσικού άξονα εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, παρότι το Πεκίνο επιχειρεί να εμφανιστεί ως ουδέτερος παράγοντας, ο οικονομικός και γεωπολιτικός ανταγωνισμός, καθώς και ο τεχνολογικός «πόλεμος» με αιχμή τους ημιαγωγούς και την κούρσα υπεροχής στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, είναι μέτωπα «ορθάνοιχτα» και δύσκολα θα κλείσουν.
Στα βίντεο και τις φωτογραφίες που έδωσε στη δημοσιότητα το αμερικανικό Πεντάγωνο φαίνονται κινεζικά μαχητικά να απελευθερώνουν βλήματα και άλλα αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένων φωτοβολίδων. «Όπως έχει πει ο υπουργός Όστιν σε πολλές περιστάσεις, πρέπει να σταματήσουν αυτή τη συμπεριφορά, τελεία και παύλα», δηλώνει ο ναύαρχος Τζον Ακουιλίνο, επικεφαλής της Διοίκησης των ΗΠΑ στον Ινδοειρηνικό. Η κινεζική επιθετικότητα σε αέρα και θάλασσα έχει ήδη οδηγήσει σε παρ' ολίγον συγκρούσεις και θα μπορούσε σύντομα να κοστίσει ζωές.
Οι προσπάθειες του Πενταγώνου να αποκαταστήσει τις επικοινωνίες με την κινεζική στρατιωτική ηγεσία έχουν πέσει στο κενό και η Ουάσινγκτον δείχνει όλο και πιο ανήσυχη για την απουσία στρατιωτικού διαλόγου, αφότου οι γέφυρες «γκρεμίστηκαν» μετά την επίσκεψη της τέως προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόζι, στη δημοκρατικά διοικούμενη Ταϊβάν τον Αύγουστο του 2022.
Η σταθερή άρνηση του Πεκίνου για μία διμερή συνάντηση σε επίπεδο υπουργών Άμυνας είχε οδηγήσει τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας, Λόιντ Όστιν, να προειδοποιήσει προ μηνών -στη σκιά και δύο περιστατικών με προκλητικές αναχαιτίσεις αεροσκαφών των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας- ότι η στάση του Πεκίνου εγείρει τον κίνδυνο «ένα οποιοδήποτε συμβάν να ξεφύγει εκτός ελέγχου».
Την ίδια στιγμή που οι ΗΠΑ δημοσιοποίησαν πλάνα της κινεζικής επιθετικής συμπεριφοράς, ο Καναδάς κατήγγειλε επίσης την «απερίσκεπτη» αναχαίτιση αεροσκάφους του. Κινεζικά αεροσκάφη παρακολουθούσαν το αεροσκάφος ναυτικής περιπολίας Aurora -σε αποστολή για την επιτήρηση της εφαρμογής των κυρώσεων του ΟΗΕ κατά της Βόρειας Κορέας- επί αρκετές ώρες, σύμφωνα με καναδικό τηλεοπτικό συνεργείο που επέβαινε στην πτήση.
Το ένα αεροσκάφος πλησίασε σε απόσταση αναπνοής το καναδικό αεροπλάνο, σε μια κίνηση που ο υπουργός Άμυνας του Καναδά, Μπιλ Μπλερ, χαρακτήρισε «αντιεπαγγελματική». Περνώντας στην αντεπίθεση, το Πεκίνο υποστήριξε ότι το αεροπλάνο «εισέβαλε παράνομα στον εναέριο χώρο» της νήσου Τσιγουέι, η οποία βρίσκεται στα υπό ιαπωνική διοίκηση νησιά Σενκάκους που διεκδικεί η Κίνα. Οι σχέσεις Κίνας-Καναδάς βυθίστηκαν σε ιστορικό χαμηλό φέτος μετά τις κατηγορίες για κινεζική ανάμειξη στις καναδικές εκλογές και την απόπειρα εκφοβισμού βουλευτών, που οδήγησε στην απέλαση Κινέζου διπλωμάτη τον Μάιο.
