Του Γιώργου Παυλόπουλου
Ανάμεσα στα πολλά τραγελαφικά – και τα κάποια πολύ λογικά... – που περιέχονται στα τελευταία μηνύματα του Ντόναλντ Τραμπ μέσω Twitter, ορισμένοι ενδεχομένως να μην πρόσεξαν ένα σημείο. Εκείνο, συγκεκριμένα, στο οποίο ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, προσπαθώντας να αποδείξει πόσο πολύτιμος σύμμαχος είναι η Τουρκία για τη χώρα του, κάνει αναφορά στη συνεργασία τους για τη συμπαραγωγή του μαχητικού αεροσκάφους F-35.
Η αλήθεια, μάλιστα, είναι ότι η αναφορά αυτή γίνεται χωρίς καν να λαμβάνεται υπόψη ότι η συμμετοχή της Τουρκίας στο συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει «παγώσει», μετά από απόφαση του Κογκρέσου. Μια απόφαση η οποία, όπως θα θυμούνται οι περισσότεροι, ελήφθη σε αντίποινα για την απόφαση της Άγκυρας να προχωρήσει στην αγορά και παραλαβή του ρωσικού πυραυλικού συστήματος αεράμυνας S-400 – και συνοδευόμενη από την απειλή και για επιπλέον κυρώσεις.
«Τόσο πολλοί άνθρωποι ξεχνούν συστηματικά ότι η Τουρκία είναι ένας μεγάλος εμπορικός εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών και, για την ακρίβεια, κατασκευάζουν το ατσάλινο πλαίσιο του μαχητικού μας F-35», έγραψε χθες χαρακτηριστικά ο Τραμπ. Τι ήθελε, αλήθεια, να μας πει ο... ποιητής;
Μία εκδοχή είναι ότι του ξέφυγε, στο πλαίσιο του οίστρου του να πείσει τους Ρεπουμπλικάνους, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο ότι η Τουρκία δεν πρέπει να χαθεί επ'' ουδενί από σύμμαχος. Δεν θα είναι η πρώτη φορά, άλλωστε, που ο Τραμπ παραλείπει κάτι ουσιώδες και τα λέει μισά.
Μια άλλη εκδοχή, όμως, είναι ότι απλώς εξέφρασε τις ενδόμυχες σκέψεις και επιδιώξεις του – είτε εκουσίως είτε ακουσίως. Με άλλα λόγια, ότι του ξέφυγε αυτό που θέλει πραγματικά να γίνει και το οποίο, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έχει διατυπώσει και δημοσίως: Να ξαναδώσει τα χέρια με τον Ταγίπ Ερντογάν – αν γινόταν, ακόμη και στην επίσημη επίσκεψη του τελευταίου στις ΗΠΑ, που ορίστηκε για τις 13 Νοεμβρίου – να πουν «περασμένα, ξεχασμένα» και να συνεχίσουν τη συνεργασία ανάμεσα στους δύο στρατηγικούς συμμάχους σαν να μην συνέβη τίποτα. Business as usual, όπως θα έλεγαν κάποιοι.
Ο Τραμπ και το Κογκρέσο
Μπορεί, όμως, να συμβεί κάτι τέτοιο σήμερα; Μπορεί, με άλλα λόγια, τελικά οι κυρώσεις να μην ισχύσουν και η απόφαση του Κογκρέσου να παρακαμφθεί ή ακόμη ιαι να ακυρωθεί και η Τουρκία τελικώς να παραλάβει τα «αόρατα» μαχητικά της επόμενης γενιάς που έχει παραγγείλει;
Η αλήθεια είναι ότι ο Τραμπ μας έχει συνηθίσει σε εκπλήξεις. Μια από αυτές, άλλωστε, ήταν και η απόφασή του να αποχωρήσουν τα αμερικανικά στρατεύματα από τη βόρεια Συρία και να μείνουν στα κρύα του λουτρού οι Κούρδοι μαχητές, που βοήθησαν όσο κανείς άλλος τις ΗΠΑ στη μάχη κατά του Isis. Γιατί, λοιπόν, να διστάσει στην υπόθεση των F-35 και της Τουρκίας;
Η υπόθεση είναι, ασφαλώς, περίπλοκη. Τόσο γιατί στην Ουάσινγκτον είναι πολλοί αυτοί που έχουν τσαντιστεί με τον Ερντογάν (ανάμεσά τους και το πανίσχυρο εβραϊκό λόμπι) όσο και επειδή η παρουσία του ρωσικού συστήματος στο οπλοστάσιο μιας χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ μπορεί να «ξεγυμνώσει» τα πλεονεκτήματα και τα μυστικά της Συμμαχίας.
Παρ'' όλα αυτά, εάν ο πρόεδρος θέλει να χτυπήσει το μαχαίρι στη γροθιά, το σύνταγμα των ΗΠΑ του δίνει αυτή τη δυνατότητα. Και θα το κάνει, ειδικά εάν εκείνοι που βρίσκονται στις καίριες θέσεις του διαμηνύσουν ότι πρέπει να το κάνει, γιατί διαφορετικά η Αμερική θα βγει χαμένη – και μάλιστα, χωρίς να βγει χαμένος ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2020.
Λέτε, τελικά, η Τουρκία να παραλάβει τα F-35 και να αφήσει στα... κουτιά τους S-400 ή να τους επιστρέψει στη Μόσχα;
Kang Jong-min/Newsis via AP
