«Είναι κοινή πεποίθηση πως η αντιμετώπιση μίας τέτοιας πρόκλησης απαιτεί κοινή ευρωπαϊκή απάντηση» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για την ενεργειακή κρίση κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων των πρωθυπουργών των τεσσάρων χωρών του ευρωπαϊκού νότου (Ελλάδας, Ισπανίας, Ιταλίας και Πορτογαλίας), προειδοποιώντας παράλληλα ότι ενδέχεται να αναζωπυρωθούν φαινόμενα λαϊκισμού.
«Απαιτούνται δράσεις που θα προφυλάσσουν τις κοινωνίες μας τουλάχιστον ως το τέλος του πολέμου. Καμία χώρα δεν μπορεί μόνη της να αντιμετωπίσει μια τέτοια κρίση», υπογράμμισε και στο πλαίσιο αυτό ανέφερε ότι οι τέσσερις χώρες συμφώνησαν πως οι λύσεις δεν μπορεί να είναι μόνο εθνικές. «Η ευθύνη των πολιτικών είναι να παρεμβαίνουν στην αγορά όταν χρειάζεται», επισήμανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Σύμφωνα με τον Έλληνα πρωθυπουργό «πρέπει να υπάρξουν εναρμονισμένες ευρωπαϊκές απαντήσεις στην κερδοσκοπία» και οι όποιες αποφάσεις πρέπει να ληφθούν την επόμενη εβδομάδα, άμεσα, ώστε να επανέλθει η ισορροπία στις τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού ρεύματος.
Επανέλαβε τις προτάσεις του για τη συγκρότηση ενός ενιαίου μετώπου στην οικονομία, να δοθεί έμφαση στις διασυνδέσεις και στο LNG και στην εξοικονόμηση ενέργειας και τόνισε πως με την τετραμερή συνάντηση έγινε σημαντικό βήμα για την προσπάθεια αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης και τις ανακόλουθες ανατιμήσεις στον τομέα αυτό.
Ο ίδιος τόνισε «πρέπει να συγκροτήσουμε ένα ενιαίο μέτωπο, πρόκειται και για μία νάρκη στην ευρωπαϊκή ιδέα γιατί αυτή η κρίση μπορεί να ξαναξυπνήσει τον εφιάλτη του λαϊκισμού» και υπογράμμισε την ανάγκη αποτροπής του.
«Εμείς στην Ελλάδα πληρώσαμε βαρύ τίμημα την προηγούμενη δεκαετία. Πρέπει να δώσουμε έμφαση στις διασυνδέσεις, να επενδύσουμε στις διασυνδέσεις μας με την Αφρικανική Ήπειρο. Συμφωνήσαμε το κείμενο που θα εγκρίνουμε. Τα γεγονότα στην Ουκρανία υπογραμμίζουν την ανάγκη στρατηγικής αυτονομίας στην Ευρώπη, την αύξηση των στρατιωτικών μας δαπανών και πως αυτές θα αντιμετωπιστούν στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, καθώς είναι σαφές πως θα επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό μας», πρόσθεσε.
Τέλος, εξέφρασε τον δημόσιο αποτροπιασμό του για τα όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία και κυρίως στην Μαριούπολη, όπου - όπως σημείωσε - διαβιούν περισσότεροι από 100.000 Ουκρανοί πολίτες ελληνικής καταγωγής - και γνωστοποίησε ότι η Ελληνική κυβέρνηση θα αναλάβει μετά το τέλος των εχθροπραξιών την ανακατασκευή του μαιευτηρίου στη Μαριούπολη, που βομβαρδίστηκε, ως ελάχιστη ένδειξη στήριξης.
Η τετραμερής συνάντηση, στην οποία ο Έλληνας πρωθυπουργός συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης λόγω της ασθένειάς του με covid, φιλοξενήθηκε στην Ρώμη με οικοδεσπότη τον Μάριο Ντράγκι και την φυσική παρουσία των πρωθυπουργών της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ και Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα.
Ολόκληρη η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη
«Κάναμε πιστεύω σήμερα ένα σημαντικό βήμα προς τη διαμόρφωση μιας ενιαίας Ευρωπαϊκής απάντησης στη δραματική αύξηση των τιμών ενέργειας.
Χρειάστηκε, δυστυχώς, αγαπητέ Mario, αγαπητέ Pedro, αγαπητέ António να συμμετάσχω μέσω τηλεδιάσκεψης εξαιτίας της ασθένειάς μου από τον Covid. Ετσι στερήθηκα την εξαιρετική φιλοξενία του Mario. Όμως αυτό δεν εμπόδισε καθόλου τη συζήτηση και το συντονισμό με τους φίλους Πρωθυπουργούς σε ένα ζήτημα κορυφαίας σημασίας για την οικονομία και την κοινωνική συνοχή των χωρών μας, όπως τονίστηκε και από τους τρεις προλαλήσαντες.
Και μιλάω για τις συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και τις συνακόλουθες ανατιμήσεις σε όλα τα προϊόντα διεθνώς, κυρίως όμως τις εξωφρενικές ανατιμήσεις στο κόστος της ενέργειας. Για την απειλή, με άλλα λόγια, του πληθωρισμού σήμερα, αλλά και τις προοπτικές της υπέρβασής του και της επιστροφής στην ανάπτυξη αύριο.
Κοινή μας πεποίθηση είναι πως η αντιμετώπιση μιας τέτοιας πρόκλησης, που αφορά κυρίως τα πιο ευάλωτα στρώματα σε όλα τα κράτη-μέλη της Ένωσης αλλά και τις επιχειρήσεις μας, και κυρίως τις πιο μικρές επιχειρήσεις μας, απαιτεί και κοινή ευρωπαϊκή απάντηση. Δράσεις που θα προφυλάσσουν τις κοινωνίες μας, τουλάχιστον μέχρι τον τερματισμό του πολέμου και την ομαλοποίηση της λειτουργίας των αγορών, καθώς καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει πλήρως και αποτελεσματικά μόνη της μία τέτοια κρίση. Γιατί όταν οι τιμές του ηλεκτρισμού, της θέρμανσης, αυξάνονται πέντε-έξι φορές, κανένας εθνικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να τις καλύψει.
Συνεπώς, οι τέσσερις χώρες μας συμφωνήσαμε ότι οι λύσεις δεν μπορεί να είναι μόνο εθνικές. Όπως ανέφερε και ο Pedro και ο Mario και ο António, κάθε χώρα έχει δρομολογήσει το δικό της εθνικό πρόγραμμα στήριξης επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Χθες, εμείς ανακοινώσαμε μια πρόσθετη δέσμη ρυθμίσεων, ύψους 1,1 δισεκατομμυρίων ευρώ, ώστε αθροιστικά οι ενισχύσεις που έχουν δοθεί από το φθινόπωρο να πλησιάζουν τα 4 δισεκατομμύρια.
Θα επαναλάβω, όμως, αυτό το οποίο είπαν και οι υπόλοιποι Πρωθυπουργοί: οι εθνικές πρωτοβουλίες δεν αρκούν. Και γι΄ αυτό και προτείνουμε, σε πρώτη φάση, να υπάρξουν εναρμονισμένες ευρωπαϊκές πολιτικές παρεμβάσεις απέναντι σε κερδοσκοπικές τάσεις, ώστε να επανέλθει η ισορροπία στις τιμές του φυσικού αερίου αλλά και του ηλεκτρισμού.
Όλοι πιστεύουμε στις ελεύθερες αγορές, αλλά πρέπει να ακολουθούν τους κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης. Κι όταν αυτό ξεκάθαρα δεν συμβαίνει, όταν οι αγορές γίνονται έρμαια των κερδοσκόπων, τότε έρχεται η ώρα κάποιας κεντρικής ρύθμισης, κάποιας κεντρικής παρέμβασης. Αυτή είναι και η ευθύνη των πολιτικών ηγεσιών και μία τέτοια κοινή ευρωπαϊκή παρέμβαση εισηγούμαστε η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα.
Και είμαι σίγουρος ότι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της ερχόμενης εβδομάδας δεν πρέπει απλά να γίνει αντιληπτή η κρισιμότητα των περιστάσεων, αλλά -όπως είπε και ο Pedro- πρέπει να πάρουμε αποφάσεις άμεσα, να δράσουμε υπέρ της Ευρώπης και των Ευρωπαίων, των πολιτών μας. Δεν γίνεται σε επίπεδο διπλωματίας να απαντάμε από κοινού, και σωστά, στη ρωσική επιθετικότητα, αλλά να μην συγκροτούμε ένα ενιαίο μέτωπο και στο επίπεδο της οικονομίας που πλήττεται από αυτήν. Πρόκειται για έναν κίνδυνο που απειλεί την ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Πρόκειται όμως και για μία νάρκη στην ευρωπαϊκή ιδέα και στη δημοκρατία. Μπορεί αυτή η ενεργειακή κρίση να ξυπνήσει ξανά τον εφιάλτη του λαϊκισμού στην ήπειρό μας. Και σε αυτό το πεδίο πληρώσαμε, ειδικά εμείς στην Ελλάδα, βαρύ τίμημα τα δέκα προηγούμενα χρόνια. Δεν πρέπει να ξαναδούμε, σε καμία περίπτωση, τα ίδια φαινόμενα.
Γι’ αυτό και πρέπει να μαθαίνουμε από τα λάθη του παρελθόντος, να παρεμβαίνουμε δραστικά και άμεσα, όταν απαιτείται ευρωπαϊκή παρέμβαση και αυτή η ευρωπαϊκή παρέμβαση, η άμεση, δεν θέτει σε αμφισβήτηση -όπως είπαν και οι φίλοι συνάδελφοι Πρωθυπουργοί- τους κεντρικούς μας άξονες για μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική. Με περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας -και οι τέσσερις χώρες είμαστε εξαιρετικά ανταγωνιστικές στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας- με διαφοροποίηση ως προς τις πηγές προμήθειας φυσικού αερίου, με περισσότερο LNG, με έμφαση στις διασυνδέσεις, να δούμε τις εκκρεμότητες που υπάρχουν στις διασυνδέσεις της ιβηρικής χερσονήσου με τη Γαλλία, στις διασυνδέσεις της Ελλάδος με την Ιταλία, να επενδύσουμε στις διασυνδέσεις μας με την αφρικανική ήπειρο. Και βέβαια να εξακολουθούμε να επενδύουμε στην εξοικονόμηση, καθώς η πιο φθηνή ενέργεια είναι αυτή την οποία δεν καταναλώνουμε ποτέ.
Τέλος, μία γρήγορη αναφορά στα ζητήματα της Στρατηγικής Πυξίδας. Νομίζω ότι συμφωνήσαμε ότι το κείμενο το οποίο πιστεύουμε ότι θα εγκρίνουμε στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι φιλόδοξο, με τις μικρές προσαρμογές που ακόμα χρειάζεται να γίνουν. Και τα γεγονότα στην Ουκρανία έρχονται να αποδείξουν αφενός την ανάγκη μιας ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στον αναθεωρητισμό και στις επιβουλές των τρίτων μερών, αλλά και την ανάγκη της συνεργασίας μας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το ΝΑΤΟ.
Είναι ζητήματα τα οποία θα μας απασχολήσουν έντονα τους επόμενους μήνες, όπως θα μας απασχολήσει βέβαια και η αύξηση των εθνικών αμυντικών προϋπολογισμών και ο τρόπος με τον οποίο, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε αυτές τις σημαντικές επενδυτικές δαπάνες που σίγουρα θα επιβαρύνουν τους προϋπολογισμούς μας. Γίνονται όμως για έναν κοινό, έναν ουσιαστικό, έναν ευρωπαϊκό σκοπό.
Τέλος, αγαπητέ Mario, να εκφράσω δημόσια τον αποτροπιασμό μου για όσα συμβαίνουν, σήμερα που μιλάμε, στην Ουκρανία, ειδικά στη Μαριούπολη. Γνωρίζετε το έντονο ελληνικό ενδιαφέρον για την πόλη αυτή, η οποία έχει μετατραπεί σε σύμβολο αντίστασης του ουκρανικού λαού απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα, καθώς εκεί κατοικούν παραπάνω από 100.000 ελληνικής καταγωγής Ουκρανοί.
Και επειδή πρέπει να σκεφτόμαστε και την επόμενη μέρα, η ελληνική κυβέρνηση θα αναλάβει -όταν τελειώσουν οι εχθροπραξίες και ξεκινήσει η διαδικασία της αποκατάστασης- να ανακατασκευάσει το Μαιευτήριο της Μαριούπολης το οποίο και βομβαρδίστηκε τις τελευταίες ημέρες, ως μια μικρή έμπρακτη στήριξη στη μεγάλη προσπάθεια ανοικοδόμησης που θα πρέπει να κάνει η Ουκρανία, όταν με το καλό, σύντομα ελπίζουμε, τελειώσουν οι εχθροπραξίες.
Και πάλι ευχαριστώ για τη δυνατότητα που μου έδωσες, αγαπητέ Mario, να συμμετέχω έστω και διαδικτυακά σε αυτή την πολύ σημαντική συνάντηση. Και θα σας δω από κοντά, με το καλό, σε λίγες μέρες στις Βρυξέλλες».
Οι δηλώσεις των ηγετών των τεσσάρων χωρών
