Έτοιμη για πιο αυστηρές πολιτικές στο μεταναστευτικό εμφανίζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση υπό τον φόβο ισλαμιστικών τρομοκρατικών επιθέσεων σε ευρωπαϊκό έδαφος, λόγω του πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και την παλαιστινιακή τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς, που ξέσπασε μετά τη δολοφονική εισβολή της 7ης Οκτωβρίου.
Οι υπουργοί Εσωτερικών και Δικαιοσύνης της ΕΕ δήλωσαν την Πέμπτη ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να επιτηρούν καλύτερα τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στο έδαφός τους, καθώς και να απελαύνουν ταχύτερα αυτούς που αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια, μετά και τις πρόσφατες ισλαμιστικές επιθέσεις.
Οι υπουργοί συναντήθηκαν στο Λουξεμβούργο για να συζητήσουν τα βήματα που θα πρέπει να ακολουθηθούν μετά τις επιθέσεις με νεκρούς στο Βέλγιο και στη Γαλλία και καθώς οι ανησυχίες για τη δημόσια ασφάλεια αυξάνονται λόγω του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς.
«Είναι απόλυτη ανάγκη να διαβεβαιώσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ασφαλής από τρομοκρατικές απειλές», δήλωσε η επίτροπος της ΕΕ, Ίλβα Γιόχανσον. «Οι άνθρωποι που συνιστούν απειλή για την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης χρειάζεται να επιστραφούν πολύ, πολύ πιο γρήγορα στις χώρες καταγωγής τους», υπογράμμισε και επισήμανε πως «επίσης, θα πρέπει να διασφαλίσουμε πως δεν θα έχουμε βίαιο αντισημιτισμό ή βίαια ισλαμοφοβία, πως όλοι οι πολίτες μας θα μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ο 45χρονος ένοπλος Τυνήσιος που σκότωσε δύο Σουηδούς φιλάθλους στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα έμενε στο Βέλγιο παράνομα, καθώς η αίτηση ασύλου του δεν είχε γίνει δεκτή. Έφτασε στην ΕΕ μέσω της Λαμπεντούζα το 2011 και επίσης έζησε στη Σουηδία. Μετά τη δολοφονία των δύο Σουηδών, έπεσε νεκρός από τα πυρά των Βέλγων αστυνομικών.
Η επίθεση στις Βρυξέλλες -που χαρακτηρίστηκε από την Ευρωπαία Επίτροπο ως «προειδοποίηση για αφύπνιση»- υπογραμμίζει τις μεγάλες αδυναμίες των προβληματικών συστημάτων μετανάστευσης και ασύλου της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κενών ασφαλείας και των αναποτελεσματικών επιστροφών. Μόνο το ένα πέμπτο περίπου των ανθρώπων των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται, απομακρύνονται από την ΕΕ.
Στη Γαλλία, ο 20χρονος, ρωσικής καταγωγής ισλαμιστής που κατηγορείται ότι μαχαίρωσε μέχρι θανάτου έναν δάσκαλο την περασμένη Παρασκευή ήταν γνωστό πριν από την επίθεση ότι αποτελούσε πιθανό κίνδυνο για την ασφάλεια, αλλά δεν θα μπορούσε να απελαθεί βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, δήλωσαν οι αρχές.
Ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Ζεράλντ Νταρμανέν δήλωσε ότι δεν πρέπει να υπάρξει «αφέλεια» όσον αφορά τις επαναπροωθήσεις και ζήτησε την ταχεία εφαρμογή των πολυσυζητημένων νέων μεταναστευτικών κανόνων της ΕΕ.
Οι υποστηρικτές της επικείμενης αναθεώρησης των πολιτικών μετανάστευσης και ασύλου της ΕΕ -που αναμένεται να ολοκληρωθεί φέτος- λένε ότι θα βελτιώσει την κατάσταση, μεταξύ άλλων διευκολύνοντας τον ταχύτερο επαναπατρισμό αλλοδαπών με ποινικό μητρώο.
Πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς
Η συνάντηση της Πέμπτης ήταν η πρώτη ευκαιρία των υπουργών της ΕΕ να συζητήσουν την εισβολή της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς στο ισραηλινό έδαφος στις 7η Οκτωβρίου, στην οποία το Ισραήλ απάντησε με βομβαρδισμούς στόχων της Χαμάς στη Γάζα.
Οι υπουργοί δεν έλαβαν συγκεκριμένες αποφάσεις, αλλά εξέτασαν ποιες εξελίξεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν τη μαζική φυγή των Παλαιστινίων ή να πυροδοτήσουν βίαιες ενέργειες στο εσωτερικό της ΕΕ.
«Η ΕΕ παρακολουθεί πολύ στενά την κατάσταση στην Παλαιστίνη και το κατά πόσον κάποιος φεύγει. Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται ότι θα φύγει κανείς», δήλωσε η υπουργός Εσωτερικών της Φινλανδίας Μαρί Ράντανεν.
«Προσπαθούμε να φέρουμε τη βοήθεια κοντά στα κέντρα κρίσης και με αυτόν τον τρόπο να αποτρέψουμε μεγάλες μάζες από το να κατευθυνθούν προς τα εδώ», επισήμανε.
Η ΕΕ, όπου διαβιούν 450 εκατομμύρια πολίτες, έχει καταγράψει περίπου 250.000 παράτυπες αφίξεις φέτος, σε μεγάλο βαθμό με τη βοήθεια των διακινητών, κάτι για το οποίο η Ιταλία, η Ισπανία και η Γερμανία εξέφρασαν πρόσφατα την ανησυχία τους.
Υπάρχει επίσης μια νέα ώθηση για συμφωνίες με αφρικανικές χώρες -συμπεριλαμβανομένων της Αιγύπτου και του Μαρόκου- παρόμοιες με αυτή που έχει συνάψει η ΕΕ με την Τυνησία, προσφέροντας βοήθεια με αντάλλαγμα η Τύνιδα να μειώσει τις αναχωρήσεις προς την Ευρώπη.
Οι επικριτές των νέων πολιτικών της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο αμφιβάλλουν για την αποτελεσματικότητά τους και επισημαίνουν τους αυξανόμενους κινδύνους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ η έμφαση δίνεται στην αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης.
