Την ερχόμενη Δευτέρα θα γίνει η ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ. Θα είναι η δεύτερη, οκτώ χρόνια μετά την πρώτη. Η επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, μετά την τετραετή παρένθεση του Τζο Μπάιντεν, αποτελεί αναμφίβολα έναν προσωπικό θρίαμβο για αυτόν και μία ηχηρή ήττα για όσους τον είχαν «ξεγράψει» δημοσίως το 2021.
Το κλίμα που επικρατεί στην αμερικανική πρωτεύουσα καθώς πλησιάζει η έναρξη ενός μεγάλου πλήθους εκδηλώσεων που θα γίνουν τις πριν την τελετή της ορκωμοσίας, είναι απόλυτα χαρακτηριστικό του πόσο καθοριστική ήταν για τις ΗΠΑ και τον επιχειρηματικό της κόσμο η καθαρή νίκη του Τραμπ και των ρεπουμπλικανών στις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times από την 8η Ιανουαρίου, οι δωρεές ισχυρών επιχειρήσεων και ευκατάστατων Αμερικανών πολιτών για την ενίσχυση του «inauguration fund», δηλαδή του ταμείου για την οργάνωση όλων των εκδηλώσεων στις οποίες αναφερθήκαμε παραπάνω, έχουν ξεπεράσει κάθε προσδοκία (εδώ είναι καλό να σημειώσουμε πως απαγορεύεται η αποδοχή δωρεών από φυσικά πρόσωπα που δεν είναι Αμερικανοί πολίτες).
Κατά την αμερικανική εφημερίδα, η επιτροπή που είναι υπεύθυνη για τα οικονομικά της ορκωμοσίας είχε ήδη μαζέψει 170 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία πιθανότατα θα αυξηθούν και θα ξεπεράσουν και τα 200 εκατομμύρια. Οκτώ χρόνια πριν, το ποσό που είχε συγκεντρωθεί ήταν περίπου 107 εκατομμύρια, κάτι που σημαίνει πως τώρα θα μαζευτούν σχεδόν τα διπλάσια από τότε.
Για την ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν πριν τέσσερα χρόνια, είχαν μαζευτεί συνολικά 61,8 εκατομμύρια δολάρια αλλά η σύγκριση μάλλον δεν είναι δόκιμη, καθώς τότε υπήρχαν αρκετοί περιορισμοί λόγω Covid και οι εκδηλώσεις που διοργανώθηκαν ήταν περιορισμένες. Όπως είναι εύκολο να δούμε στον διεθνή Τύπο, πολλές μεγάλες επιχειρήσεις έχουν κάνει σημαντικές δωρεές προς το «inauguration fund».
Σε άρθρο του Reuters από την 13η Ιανουαρίου είδαμε πως ανάμεσά τους βρίσκονται οι αυτοκινητοβιομηχανίες General Motors, Ford, Stellantis και η αμερικανική θυγατρική της κορεατικής Hyundai Motor, η αεροπορική εταιρεία Delta Airlines, η βιομηχανία αεροσκαφών Boeing και οι τεχνολογικές εταιρείες Amazon, Microsoft, Alphabet και Meta, οι περισσότερες εκ των οποίων έκαναν δωρεές του ενός εκατομμυρίου δολαρίων.
Αυτές οι δωρεές δεν αποτελούν κάτι καινούριο, αφού το 2021 τουλάχιστον δέκα μεγάλες επιχειρήσεις είχαν δωρίσει από 1 εκατομμύριο για την ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν. Κάτι αντίστοιχο είχε γίνει και το 2017 κατά την πρώτη ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ. Οι επιχειρηματικές δωρεές για την οργάνωση της ορκωμοσίας αποτελούν λοιπόν μία αμερικανική παράδοση και δεν πρέπει να μας παραξενεύουν και πολύ. Αυτό που σίγουρα είναι εντυπωσιακό όμως είναι το γεγονός πως, σύμφωνα τουλάχιστον με τους New York Times, οι δωρεές είναι τόσο πολλές που κάποιοι δωρητές δεν θα πάρουν κανένα αντάλλαγμα.
Μιλώντας για αντάλλαγμα δεν αναφερόμαστε βέβαια σε κάτι επιλήψιμο αλλά σε κάτι απόλυτα λογικό: στην εξασφάλιση για τους δωρητές μίας καλής θέσης κατά τη διάρκεια των διαφόρων εκδηλώσεων που συνοδεύουν την ορκωμοσία ή και για την ίδια την τελετή.
Κατά την αμερικανική εφημερίδα, στην ουσία κάποια χρήματα θα περισσέψουν, αφού υπάρχουν δωρητές, ιδιώτες ή επιχειρήσεις, που έδωσαν τα χρήματα γνωρίζοντας πως δεν θα πάρουν τίποτα σε αντάλλαγμα ή που τα έδωσαν χωρίς να ενημερωθούν πως δεν θα μπορέσουν να παρευρεθούν σε κάποιες από τις εκδηλώσεις. Τα χρήματα που θα περισσέψουν θα χρησιμοποιηθούν για τη μελλοντική κατασκευή της προεδρικής βιβλιοθήκης Trump.
Οι New York Times, οι οποίοι όπως ξέρουμε τηρούν παραδοσιακά μία αρκετά κριτική στάση απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ και το ρεπουμπλικανικό κόμμα, αποδίδουν την πολύ μεγάλη προθυμία των δωρητών στην επιθυμία πολλών εύπορων Αμερικανών και ισχυρών επιχειρήσεων να αποκτήσουν μία καλή σχέση με τον πρόεδρο Τραμπ, επιθυμία που τους γεννήθηκε σχετικά πρόσφατα, δηλαδή λίγο πριν τις εκλογές ή αμέσως μετά από αυτές.
Αυτή η εκτίμηση είναι εν μέρει σωστή αλλά σε καμία περίπτωση δεν αφορά την πλειοψηφία των δωρητών, καθώς ανάμεσα σε αυτούς περιλαμβάνονται ισχυροί επιχειρηματίες που στηρίζουν παραδοσιακά τους ρεπουμπλικανούς και έχουν ενισχύσει κατ’ επανάληψη και τον Ντόναλντ Τραμπ με πολύ σημαντικά χρηματικά ποσά, όπως και επιχειρηματίες που απλώς απογοητεύτηκαν από την οικονομική πολιτική του απερχόμενου προέδρου Μπάιντεν και είχαν αποφασίσει να στηρίξουν τον Ντόναλντ Τραμπ πολύ πριν τις πρόσφατες εκλογές. Αφορά όμως αρκετούς γνωστούς επιχειρηματίες, που για πολλά χρόνια δεν δίσταζαν να αναφέρονται επικριτικά στις θέσεις και τις ενέργειες του Τραμπ, ειδικά την περίοδο αμέσως μετά την εκλογική του ήττα στο τέλος του 2020.
Οι δύο πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι μάλλον αυτές του Mark Zuckerberg και του Jeff Bezos. Ο πρώτος είχε συναινέσει στην εκδίωξη του Τραμπ από το Facebook και ο δεύτερος είναι ιδιοκτήτης της εφημερίδας The Washington Post, η οποία είχε πρωταγωνιστήσει στις διάφορες αποκαλύψεις εις βάρος του.
Η αλλαγή στάσης των δύο μεγάλων επιχειρηματιών είχε φανεί καθαρά καθώς πλησίαζαν οι περσινές εκλογές, με τον Zuckerberg να σιωπά και την εφημερίδα του Bezos να αρνείται να υποστηρίξει (όπως παραδοσιακά γινόταν) τον δημοκρατικό υποψήφιο πρόεδρο. Μετά την επικράτηση του Τραμπ, όπως και διάφοροι άλλοι, δεν έκρυψαν την προσπάθειά τους να προσεγγίσουν τον νικητή των εκλογών και το επιτελείο του, επισκεπτόμενοι το στρατηγείο του στη Φλόριντα και τον ίδιο προσωπικά.
Επειδή μιλάμε για επιχειρηματίες που διευθύνουν και ελέγχουν τεράστιες επιχειρήσεις, θα ήταν αφελές να περιμένουμε να θέσουν σε κίνδυνο τα συμφέροντα των μετόχων και των εργαζομένων τους κρατώντας αρνητική δημόσια στάση απέναντι στον πρόεδρο της χώρας. Είναι γεγονός όμως, πως η προσπάθειά τους να βρεθούν κατ’ ευθείαν μέσα στον στενό κύκλο του Ντόναλντ Τραμπ δίνει την εντύπωση πως θέλουν να δείξουν στον πρόεδρο, με τον πλέον πειστικό τρόπο, πως αυτή τη φορά είναι μαζί του και πως του έχουν πλήρη εμπιστοσύνη.
Όπως μετέδωσε προχθές το NBC News, και οι δύο πολυδισεκατομμυριούχοι αναμένεται να βρεθούν σε προνομιακή θέση κατά τη διάρκεια της τελετής της ορκωμοσίας και να καθίσουν δίπλα σε εκλεγμένους αξιωματούχους και στους επιλεγέντες υπουργούς. Στον ίδιο χώρο θα βρίσκεται και ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, ο Elon Musk, ο οποίος όμως είναι εδώ και πολύ καιρό από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ και στενός του συνεργάτης στη μεταβατική περίοδο από τις εκλογές μέχρι την ορκωμοσία.
Ο Zuckerberg δεν θα περιοριστεί σε αυτό αλλά θα συνδιοργανώσει μία δεξίωση με παραδοσιακούς «σκληροπυρηνικούς» υποστηρικτές του Τραμπ. Η αλλαγή της στάσης των δύο αυτών επιχειρηματιών που βρίσκονται πίσω από δύο τεχνολογικούς κολοσσούς, μοιάζει με στροφή 180 μοιρών. Πιθανότατα αποτελεί κυρίως μία επιχειρηματική κίνηση που επιβάλλεται εκ των πραγμάτων για να προστατεύσουν τις εταιρείες τους.
Επειδή όμως υπάρχουν σε αυτήν και ορισμένα στοιχεία υπερβολής, δεν αδικούμε πολύ όσους υποστηρίζουν πως με αυτή τη στάση τους, προσπαθούν να δείξουν πως έχουν «μετανιώσει» για τον τρόπο με τον οποίον αντιμετώπισαν παλαιότερα τον θριαμβευτή των εκλογών του Νοεμβρίου και να τον πείσουν πως βρίσκονται πλέον καθαρά στο πλευρό του.
Ό,τι και να ισχύει πάντως, είναι γεγονός πως η εικόνα που έχουμε τώρα μπροστά μας δείχνει πως ένα πολύ σημαντικό κομμάτι των Αμερικανών επιχειρηματικών και επιχειρήσεων βρίσκεται στην ίδια πλευρά με τον πρόεδρο της χώρας, και αυτό δίνει στον Ντόναλντ Τραμπ μεγάλη ευχέρεια κινήσεων. Δεν θα αργήσουμε να μάθουμε με ποιόν τρόπο θα την αξιοποιήσει.
