Υπήρχαν οι ισορροπίες προ της 7ης Οκτωβρίου 2023. Και οι ισορροπίες μετά. Όχι μόνο για το Ισραήλ και τη Μέση Ανατολή, αλλά και για την εμπόλεμη Ουκρανία. Η βαναυσότητα της τρομοκρατικής επίθεσης της Χαμάς ήταν τέτοιας κλίμακας, και ο κίνδυνος περιφερειακής διάχυσης της σύγκρουσης τόσο μεγάλος, που η προσοχή κυβερνήσεων -πρωτίστως των Ηνωμένων Πολιτειών- και μέσων ενημέρωσης μετατοπίστηκε και παραμένει εστιασμένη στο νέο μέτωπο. Και το Κίεβο φοβάται για τον αντίκτυπο στην υπαρξιακή μάχη που επίσης δίνει.
Η κυβέρνηση Ζελένσκι παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς να επισκιάζει τον πόλεμο επί ουκρανικού εδάφους που σε λιγότερο από τρεις μήνες, στις 24 Φεβρουαρίου 2024, θα συμπληρώνει δύο ολόκληρα χρόνια δίχως να υπάρχει ορατή λήξη στον ορίζοντα. Η αγωνία του Κιέβου είναι ότι ένας συνδυασμός δυτικής κόπωσης, που ήταν ήδη ορατή πριν ανοίξει το μέτωπο της Μέσης Ανατολής, και ανταγωνιστικών πολιτικών θα θέσει σε κίνδυνο τη ροή της δυτικής στρατιωτικής βοήθειας, πλήττοντας την ουκρανική ικανότητα να συνεχίσει να αποκρούει, στο βαθμό που μπορεί, τη Ρωσία.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει εξαπολύσει έναν πόλεμο που μπορεί να μην κέρδισε όπως νόμιζε σε έναν μήνα, και αντίθετα να ένωσε τη Δύση και το ΝΑΤΟ, απέναντί του, όμως είναι αποφασισμένος να επιμείνει για όσο χρειαστεί. Και όσο πιο πολλές είναι οι κρίσεις που μπορεί να απειλήσουν την ασφάλεια και την οικονομία της Δύσης, τόσο πιο εύκολο θεωρεί ο ίδιος ότι θα είναι να πιεστεί και να πιέσει την Ουκρανία να συμβιβαστεί.
Η Ρωσία δεν «βλέπει» κανένα λόγο να μεταβάλλει τους στόχους της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» δήλωνε την Παρασκευή ο επικεφαλής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ, την ώρα που ο Economist υποστήριζε σε ανάλυσή του ότι για πρώτη φορά μετά την εισβολή η Μόσχα φαίνεται ότι ίσως μπορεί τελικά και να νικήσει. Αυτό γιατί η νίκη θα αφορά την αντοχή και όχι την κατάληψη εδάφους, ανέφερε η βρετανική επιθεώρηση υπό το πρίσμα ότι καμία πλευρά δεν μπορεί την παρούσα στιγμή να διώξει την άλλη από τα εδάφη που ελέγχει, η ουκρανική αντεπίθεση έχει βαλτώσει και έρχεται ένας ακόμη σκληρός χειμώνας.
Το γεγονός ότι ούτε η Ρωσία, ούτε η Ουκρανία, μπορούν να συγκεντρώσουν επαρκές στρατιωτικό πλεονέκτημα ώστε να επιβάλουν τους όρους σε ένα πλαίσιο διαπραγμάτευσης έχει επαναφέρει ταυτόχρονα στο προσκήνιο διεθνών αναλύσεων και το σκληρό σενάριο διχοτόμησης στο μοντέλο Κορέας.
Στρατηγική του Βλαντιμίρ Πούτιν είναι «να εξαντλήσει την υπομονή και την υποστήριξη της Δύσης, να παίξει με τις εσωτερικές διαιρέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και να εκμεταλλευτεί όσους στο ΝΑΤΟ τρέφουν λανθάνουσες ρωσικές συμπάθειες», επισημαίνει ο Πολ Κολ, ανώτερος συνεργάτης στο Κέντρο Επιστήμης και Διεθνών Σπουδών της Σχολής Κένεντι του Χάρβαρντ, ο οποίος υπηρέτησε επί 25 χρόνια στην Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA).
O Πούτιν πρέπει να είναι «κατενθουσιασμένος» που ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς «αποσπά την προσοχή των ΗΠΑ», ενόσω η πολεμική μηχανή του εξακολουθεί να πλήττει ουκρανικές πόλεις και πολιτικούς στόχους, και ταυτόχρονα συνεχίζει την εκστρατεία ψεύδους και παραπληροφόρησης χρησιμοποιώντας όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή του για να «καθαγιάσει» τη βαρβαρότητα κατά αμάχων υπό τις εντολές του, σημειώνει ο Πολ Κολ μιλώντας στον Όλιβερ Ντάρσι του CNN.
Στις 25 Νοεμβρίου, η Μόσχα εξαπέλυσε την πλέον μαζική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη από την έναρξη του πολέμου, με τα περισσότερα από τα 75 ιρανικής κατασκευής drone Shahed που εκτοξεύτηκαν να στοχεύουν το Κίεβο, σε μία ανησυχητική πρόγευση για τι μπορεί να ακολουθήσει τους επόμενους μήνες. Εν μέσω του χειμώνα το Κίεβο αναμένει ότι θα επανέλθουν οι ρωσικές επιδρομές στις πόλεις με στόχο ενεργειακές υποδομές και αμάχους.
Παράλληλα μαίνεται ο ρωσικός πόλεμος της παραπληροφόρησης. «Η εκστρατεία του Πούτιν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης για να παρουσιάσει την Ουκρανία ως διαιρεμένη, διεφθαρμένη και μαριονέτα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, αποτελεί κεντρικό σκέλος» της στρατηγικής του, σημειώνει ο Πολ Κολ, προσθέτοντας ότι η έλλειψη προσοχής από τον διεθνή Τύπο το καθιστά αυτό ακόμη πιο εύκολο.
Πράγματι, η κάλυψη του πολέμου στα αμερικανικά καλωδιακά ενημερωτικά δίκτυα έχει μειωθεί δραματικά μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Σχετικές μετρήσεις καταδεικνύουν ότι πριν τις 7 Οκτωβρίου, ο πόλεμος στην Ουκρανία αντιστοιχούσε περίπου στο 8% της τηλεοπτικής κάλυψης του CNN. Μετά την επίθεση, το CNN -το ειδησεογραφικό δίκτυο που παρείχε τη μεγαλύτερη κάλυψη για την Ουκρανία- έπεσε κάτω από το 1%. Ανάλογες ήταν οι τάσεις και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η κάλυψη του Ουκρανικού στα αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα ενισχύθηκε εν μέσω του χάους στη Βουλή των Αντιπροσώπων μετά την καθαίρεση του προέδρου Κέβιν Μακάρθι, όμως ο άξονας ήταν η εσωτερική πολιτική στις ΗΠΑ και οι αντιδράσεις των Ρεπουμπλικανών για το νέο πακέτο οικονομικής βοήθειας στο Κίεβο που προωθεί ο Τζο Μπάιντεν, και όχι αυτές καθαυτές οι εξελίξεις στο πεδίο.
«Δεν πρέπει ο κόσμος να ξεχάσει τον πόλεμο εδώ»
Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δεν έκρυψε σε αποκλειστική συνέντευξή του στο πρακτορείο Associated Press τους φόβους ότι ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή αποσπά την προσοχή από την Ουκρανία και μπορεί να αποσπάσει και πόρους που έχει ανάγκη για να υπερασπιστεί τον εαυτό της. «Μπορούμε ήδη να δούμε τις συνέπειες της μετατόπισης [της προσοχής] της διεθνούς κοινότητας λόγω της τραγωδίας στη Μέση Ανατολή. Μόνο οι τυφλοί δεν το αναγνωρίζουν αυτό» ανέφερε.
Οι Ουκρανοί καταλαβαίνουν «ότι πρέπει να αγωνιστούμε και για την προσοχή στον πόλεμο πλήρους κλίμακας», είπε μιλώντας στο AP από το Χάρκοβο, όπου πραγματοποίησε περιοδεία για την τόνωση του ηθικού στρατιωτών και αμάχων. «Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στον κόσμο να ξεχάσει τον πόλεμο εδώ», σημείωσε προσθέτοντας ότι αυτή η αλλαγή στην εστίαση θα μπορούσε να οδηγήσει σε λιγότερη οικονομική και στρατιωτική βοήθεια για τη χώρα του.
Σε μια προφανή προσπάθεια να καθησυχάσουν αυτούς τους φόβους, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συνέχισαν να επισκέπτονται το Κίεβο μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ. Όμως, ο Ζελένσκι δεν παύει να ανησυχεί. «Βλέπετε, η προσοχή ισοδυναμεί με βοήθεια. Καμία προσοχή σημαίνει καμία βοήθεια. Παλεύουμε για κάθε κομμάτι προσοχής» είπε τονίζοντας ότι «χωρίς προσοχή, μπορεί να υπάρξει αδυναμία στο Κογκρέσο [των ΗΠΑ]».
Μιλώντας για τις επικείμενες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, υπό το φως της αντίστασης που αντιμετωπίζει πλέον ο Τζο Μπάιντεν για τη συνεχή υποστήριξη προς το Κίεβο, ο Ζελένσκι αναγνώρισε ότι «οι εκλογές είναι πάντα ένα σοκ και είναι απολύτως κατανοητό».
Πρόσφατη δημοσκόπηση του πρακτορείου Associated Press στις Ηνωμένες Πολιτείες κατέδειξε ότι σχεδόν οι μισοί Αμερικανοί πιστεύουν ότι δαπανώνται πάρα πολλά χρήματα για την Ουκρανία. Αυξανόμενος αριθμός Ρεπουμπλικανών, με το στρατόπεδο Τραμπ στην πρώτη γραμμή, απορρίπτει την αποστολή περισσότερης βοήθειας και δεν είναι σαφές εάν και πότε θα εγκριθεί από το Κογκρέσο το αίτημα του Λευκού Οίκου.
Ερωτηθείς επ' αυτού, ο Ζελένσκι απάντησε ευθέως ότι «η επιλογή των Αμερικανών είναι η επιλογή των Αμερικανών». Υποστήριξε, όμως, ότι βοηθώντας την Ουκρανία, οι Αμερικανοί βοηθούν και τους εαυτούς τους. «Στην περίπτωση της Ουκρανίας, αν η αποφασιστικότητα καμφθεί σήμερα λόγω της έλλειψης βοήθειας και της έλλειψης όπλων και χρηματοδότησης, αυτό θα σημαίνει ότι η Ρωσία πιθανότατα θα εισβάλει σε χώρες του ΝΑΤΟ» είπε, προειδοποιώντας: «Και τότε τα παιδιά των Αμερικανών θα πολεμήσουν».
