Την έκβαση των πλέον καθοριστικών εκλογών από την πτώση του κομμουνισμού στην Πολωνία «αγκαλιάζει» το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), μιλώντας για νέο κεφάλαιο στην πέμπτη πολυπληθέστερη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έπειτα από οκτώ χρόνια διάβρωσης της Δημοκρατίας υπό τη διακυβέρνηση του λαϊκιστικού, εθνικιστικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS).
«Η Πολωνία επέστρεψε», δηλώνει ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ, καθώς ο επικεφαλής της αντιπολιτευόμενης Πλατφόρμας Πολιτών (KO) Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος και είχε κρατήσει τα ηνία του ΕλΚ από το 2019 έως το 2022, βρίσκεται σε τροχιά συγκρότησης κυβέρνησης συνασπισμού.
Η κάλπη της Κυριακής ήλθε να απελευθερώσει την Πολωνία από τη «θηλιά» των λαϊκιστών, με τις κεντρώες και προοδευτικές δυνάμεις της χώρας να δεσμεύονται να βάλουν τέλος στη δημοκρατική οπισθοδρόμηση, την περιστολή δικαιωμάτων και την παρέκκλιση από τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.
Υπαρξιακό χαρακτήρα για την μελλοντική ταυτότητα της Πολωνίας, τη Δημοκρατία, καθώς και τη θέση της και τη σχέση της με την Ευρωπαϊκή Ένωση είχε η κοινοβουλευτική αναμέτρηση της 15ης Οκτωβρίου, γεγονός το οποίο αντικατοπτρίστηκε στο ποσοστό συμμετοχής. Προσέλευση-ρεκόρ άνω του 70%, η υψηλότερη από την πτώση του κομμουνισμού, καταγράφηκε στην πολωνική επικράτεια, ενώ εξίσου μαζικά ψήφισε και η διασπορά.
Το κυβερνών δεξιό, εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), το οποίο διεκδίκησε τρίτη συναπτή θητεία με «σημαία» την εθνική ασφάλεια, τον κοινωνικό συντηρητισμό και τις κλειστές θύρες σε πρόσφυγες και μετανάστες, αναδείχθηκε μεν πρώτη σε ψήφους πολιτική δύναμη, ωστόσο σε μία μείζονα πολιτική στροφή είναι η συμμαχία των αντιπολιτευόμενων κομμάτων υπό τον πρώην πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ που βρίσκεται σε θέση να συγκεντρώσει την πλειοψηφία και να αναλάβει τις τύχες της Πολωνίας.
Πρόκειται για μία μεγάλη νίκη για την ευρωπαϊκή κεντροδεξιά, με τον Μάνφρεντ Βέμπερ να δηλώνει «υπερήφανος» για τα μέλη της Πλατφόρμας Πολιτών «που εργάστηκαν τόσο σκληρά για το αποτέλεσμα, ειδικά ο Ντόναλντ Τουσκ, και κατάφεραν να σπάσουν την αρνητικότητα του κυβερνώντος κόμματος και να προσφέρουν στον πολωνικό λαό μία θετική προοπτική, ένα μήνυμα ελπίδας».
«Είμαστε εξαιρετικά ευτυχείς για το αποτέλεσμα. Ο πολωνικός λαός μίλησε. Ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει» τόνισε ο Βέμπερ μιλώντας σήμερα, Τρίτη, στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες.
Ο Ντόναλντ Τουσκ, πρωθυπουργός την περίοδο 2007-2014 και μετέπειτα πρόεδρος του Ευρωπαϊκή Συμβουλίου, ανακήρυξε τη νίκη αμέσως μετά το κλείσιμο της κάλπης την Κυριακή και τη δημοσιοποίηση των πρώτων exit poll, λέγοντας ότι δεν υπάρχει καμία οδός για τους λαϊκιστές του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι να παραμείνουν στην εξουσία μίας χώρας που επί οκτώ χρόνια «βύθισαν» στην πόλωση.
«Είναι το τέλος των κακών καιρών, είναι το τέλος της διακυβέρνησης του PiS. Τα καταφέραμε» δήλωσε ο Τουσκ επευφημούμενος από τους υποστηρικτές του. «Κερδίσαμε τη δημοκρατία, κερδίσαμε την ελευθερία, κερδίσαμε την ελεύθερη, αγαπημένη μας Πολωνία. Η ημέρα αυτή θα μείνει στη Ιστορία ως μια φωτεινή μέρα, η αναγέννηση της Πολωνίας», ανέφερε.
Η τελική καταμέτρηση «δίνει» στο κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) ποσοστό 35,4% και ακολουθεί η φιλελεύθερη Πλατφόρμα Πολιτών (ΚΟ) του Ντόναλντ Τουσκ με 30,7%. Το ποσοστό της αντιπολιτευόμενης φιλοευρωπαϊκής παράταξης ήταν καλύτερο του αναμενόμενου, όπως και των δύο κομμάτων με τα οποία αναμένεται να συμμαχήσει. Ο κεντρώος Τρίτος Δρόμος (TD) έλαβε ποσοστό 14,4% και η Αριστερά (NL) 8,6%, ενώ η ακροδεξιά Συνομοσπονδία (Konf) -πιθανός σύμμαχος για μία κυβέρνηση του PiS- είχε χειρότερες του αναμενόμενου επιδόσεις. O συνασπισμός της αντιπολίτευσης συγκεντρώνει 248 από τις 460 έδρες του Κοινοβουλίου.
Τα τελικά αποτελέσματα ανακοινώθηκαν σήμερα καθώς η ροή ήταν αργή εξαιτίας του ρεκόρ συμμετοχής. Τεράστιες ήταν οι ουρές στα εκλογικά τμήματα σε όλη τη χώρα και ορισμένοι ψηφοφόροι στην πόλη Βρότσλαβ περίμεναν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα μέχρι και τις τρεις τα ξημερώματα, έξι ώρες μετά την επίσημη λήξη της ψηφοφορίας.
Η έκβαση της πολωνικής κάλπης προσφέρει διπλή ανάσα ανακούφισης στις Βρυξέλλες.
Η Βαρσοβία αναμένεται να πάψει να είναι αντίπαλος και να επανέλθει σε πορεία ευθυγράμμισης με το κοινοτικό κεκτημένο -παρόλο που το εγχείρημα Τουσκ δεν θα είναι εύκολο, δεδομένης της ακραίας πόλωσης στην οποία έχει οδηγηθεί η κοινωνία- και παράλληλα με την πτώση του PiS αντιστρατεύεται μια τάση που φοβάται πολύ η ΕΕ: Τη διαφαινόμενη αναγέννηση της ευρωσκεπτικιστικής σκληρής δεξιάς σε μεγάλο μέρος του μπλοκ. Οι δυνάμεις αυτές συγκεντρώνουν υψηλά ποσοστά στη Γαλλία, την Αυστρία και τη Γερμανία, ενώ οι λαϊκιστές του φιλορώσου Ρόμπερτ Φίτσο μόλις κέρδισαν τις βουλευτικές εκλογές στη Σλοβακία.
Μία κυβέρνηση συνώνυμη με τον αυταρχισμό και τον λαϊκισμό ενεπλάκη συστηματικά σε σκληρές συγκρούσεις με τις Βρυξέλλες, αψηφώντας τις ευρωπαϊκές αξίες και το κοινοτικό κεκτημένο για να καταργήσει την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και να φέρει υπό τον πλήρη έλεγχό της τα μέσα ενημέρωσης, με τις Βρυξέλλες να παρακρατούν κονδύλια ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ. Η Ουγγαρία και η Πολωνία στάθηκαν επίσης επανειλημμένα εμπόδιο στη συμφωνία νέων μέτρων σε επίπεδο Ευρωπαϊκή Ένωσης για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης και την υλοποίηση των φιλόδοξων κλιματικών στόχων της ΕΕ.
Η διαδικασία, πάντως, για το σχηματισμό κυβέρνησης αναμένεται μακρά, καθώς θα χρειαστούν εβδομάδες έως και μήνες. Ο Πολωνός πρόεδρος, Αντρέι Ντούντα, -ο οποίος και θα φέρει προσκόμματα στη μεταρρυθμιστική στροφή Τουσκ- είχε ήδη εκφράσει την πρόθεσή του να δώσει την εντολή στο πρώτο σε ψήφους κόμμα. Παρόλο που η απερχόμενη συμμαχία δεν έχει ουσιαστικά πιθανότητες να σχηματίσει νέα κυβέρνηση πλειοψηφίας, θα έχει 14 ημέρες (έως τις 12 Δεκεμβρίου περίπου) στη διάθεσή της για να παρουσιάσει ένα κυβερνητικό πρόγραμμα προς έγκριση. Εάν δεν τα καταφέρει, θα ακολουθήσει και δεύτερη προσπάθεια, και έπειτα θα έλθει η σειρά των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων.
