Οι αποκαλούμενες «ενδιάμεσες» εκλογές διεξάγονται ακριβώς στο μέσο της προεδρικής θητείας και επίσης την πρώτη Τρίτη του Νοεμβρίου. Αυτή τη φορά οι Αμερικανοί καλούνται να ψηφίσουν για τα νέα μέλη του Κογκρέσου. Το Κογκρέσο είναι το νομοθετικό σώμα της αμερικανικής κυβέρνησης και αποτελείται από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία. Κάθε δύο χρόνια, λοιπόν, εκλέγονται τα 435 μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων και το ? των γερουσιαστών.
Οι σημερινοί συσχετισμοί σε Γερουσία και Βουλή των Αντιπροσώπων
Αυτή τη στιγμή την πλειοψηφία στην Γερουσία έχουν οι Ρεπουμπλικανοί με 51 γερουσιαστές, έναντι 49 των Δημοκρατικών, στους οποίους συγκαταλέγονται και δύο ανεξάρτητοι, οι οποίοι στις ψηφοφορίες συντάσσονται παραδοσιακά με τους Δημοκρατικούς. Από τις 35 έδρες που κρίνονται σε αυτές τις εκλογές, τις 24 κατέχουν αυτή τη στιγμή Δημοκρατικοί, τις 2 οι ανεξάρτητοι και μόλις τις υπόλοιπες 9 οι Ρεπουμπλικανοί. Αυτό σημαίνει ότι το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα μπαίνει στην εκλογική αρένα με σαφές προβάδισμα. Για να πάρουν τον έλεγχο οι Δημοκρατικοί πρέπει να αποσπάσουν από τους Ρεπουμπλικανούς τις έδρες της Αριζόνα, του Τενεσί και της Νεβάδα - κάτι ιδιαιτέρως δύσκολο.
Τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων εκλέγονται κάθε δύο χρόνια. Προκειμένου να περάσει η Βουλή των Αντιπροσώπων στον έλεγχο των Δημοκρατικών, θα πρέπει να κερδίσουν τουλάχιστον 23 παραπάνω έδρες. Αυτή τη στιγμή, όλα δείχνουν ότι οι Ρεπουμπλικανοί θα κερδίσουν σίγουρα 147 έδρες, έχουν πολλές πιθανότητες να κερδίσουν 51 έδρες, ενώ κινδυνεύουν να χάσουν 42 έδρες. Οι Δημοκρατικοί θεωρούν σίγουρες 182 έδρες, άλλες 10 έδρες είναι σχεδόν σίγουρες, ενώ κινδυνεύουν 3 έδρες τους. Αυτό σημαίνει ότι οι Δημοκρατικοί έχουν περισσότερες πιθανότητες να τα καταφέρουν να πάρουν σε αυτό το σώμα την πλειοψηφία.
Το διακύβευμα των εκλογών
Το διακύβευμα των εκλογών είναι αν το Κογκρέσο (Βουλή και Γερουσία) παραμείνει στα χέρια των Ρεπουμπλικανών κάτι που θα εξασφαλίσει στον Τραμπ μια ομαλή διετία και πιθανότατα θα του στρώσει τον δρόμο για την επανεκλογή του το 2020. Αν, αντίθετα, κερδίσουν οι Δημοκρατικοί -τουλάχιστον τη Βουλή, όπως προβλέπεται- τότε, θα μπορέσουν να ξηλώσουν αυτοί σταδιακά την ατζέντα του προέδρου και να ανακόψουν σημαντικά τις ελπίδες του για μια δεύτερη θητεία. Αυτό το ενδεχόμενο σημαίνει ότι πρακτικά ότι θα υπάρχει ένα διχασμένο Κογκρέσο. Για παράδειγμα αν οι Δημοκρατικοί έχουν την πλειοψηφία στη Βουλή, θα μπορούν να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση για τη διερεύνηση των σκανδάλων στα οποία φέρεται να εμπλέκεται ο Τραμπ. Σημειώνεται όμως ότι την τελική απόφαση για παραπομπή του προέδρου σε δίκη παίρνει η Γερουσία με πλειοψηφία δύο τρίτων. Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι τόσο ο Τραμπ όσο και οι Δημοκρατικοί έχουν δώσει χαρακτήρα δημοψηφίσματος (έγκριση ή απόρριψη των πολιτικών του προέδρου) στις αυριανές εκλογές. Στην περίπτωση πάντως που η κυβέρνηση Τραμπ κερδίσει και την Βουλή των Αντιπροσώπων θα βγει ενισχυμένος και ο ίδιος απολύτως δικαιωμένος για τη μέχρι σήμερα πολιτική του, με αποτέλεσμα να προχωρήσει ακόμη πιο επιθετικά, με πιθανότερο πρώτο στόχο την πλήρη κατάργηση του συστήματος Obamacare, χάρη στο οποίο 20 εκατ. φτωχοί και άποροι Αμερικανοί απέκτησαν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Παραδοσιακά, την περίοδο των ενδιάμεσων εκλογών, η δημοτικότητα του εκάστοτε προέδρου κινείται κοντά στο 50%, στην περίπτωση του Τραμπ, όμως, είναι γύρω στο 40%.
Τα δημογραφικά στοιχεία
Αξιοσημείωτα είναι επίσης και τα εξής στοιχεία: Ο μέσος όρος της συμμετοχής των ψηφοφόρων είναι 40% στις ενδιάμεσες εκλογές, σε σχέση με το 60% που είναι στις προεδρικές εκλογές, ενώ 260 θα είναι αριθμός των γυναικών υποψηφίων τόσο στη Βουλή όσο και τη Γερουσία, κάτι που αποτελεί ένα νέο ρεκόρ. Ωστόσο οι αναλυτές εστιάζουν σε δυο επιμέρους στοιχεία: την συμμετοχή των λεγόμενων «millenialls» των παιδιών δηλαδή που γεννήθηκαν το 2000 και έχουν για πρώτη φορά δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές. Οι Δημοκρατικοί στοχεύουν ιδιαίτερα στην συμμετοχή αυτής της κατηγορίας, όμως τα στοιχεία δεν είναι ενθαρρυντικά καθώς μόνο το 30-35% αυτών δηλώνουν ότι θα πάρουν μέρος στις εκλογές. Το δεύτερο στοιχείο αφορά την συμμετοχή των ισπανόφωνων ψηφοφόρων οι οποίοι αποτελούν αυτοί την στιγμή το 13% του εκλογικού σώματος των ΗΠΑ αλλά αυξάνονται διαρκώς. Σε έρευνα του Reuters που διενεργήθηκε από 1 Σεπτεμβρίου έως 29 Οκτωβρίου, το 36% των ισπανόφωνων είπαν ότι είναι «βέβαιο» ότι θα ψηφίσουν (από 27% το 2014). Στις τάξεις των ισπανόφωνων Δημοκρατικών το ποσοστό αγγίζει το 42%. Οι ισπανόφωνοι αυτοπροσδιορίζονται σε ποσοστό 55% ως Δημοκρατικοί, 31% Ρεπουμπλικανοί και 12% ανεξάρτητοι. Επιπλέον, σε ποσοστό 53%, δηλώνουν πως είναι πολύ πιθανό να επιλέξουν έναν υποψήφιο που θα αντιτίθεται στην πολιτική του Τραμπ.
Οι προβλέψεις των εταιρείων δημοσκοπήσεων
Οι προβλέψεις κορυφαίων ιστοσελίδων και εταιρειών δημοσκοπήσεων όπως το Five Thirty Eight, το Cook Political Report και το Politico.com δίνουν την Βουλή των Αντιπροσώπων στους Δημοκρατικούς και την Γερουσία στους Ρεπουμπλικανούς. Αυτή τη στιγμή οι προβλέψεις δίνουν 49-50 θέσεις στη Γερουσία στους Ρεπουμπλικανούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι αν υπάρξει ισοδυναμία στη Γερουσία, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ έχει τη θεσμική ευθύνη να διαλύει τις ισοψηφίες, συνεπώς ακόμα και με 50 γερουσιαστές, οι Ρεπουμπλικανοί διατηρούν την πλειοψηφία.
Κλίμα διχασμού
Με δεδομένο ότι η προεδρία Τραμπ έχει διχάσει πριν καν ξεκινήσει, οι εκλογές αυτές, όπως αναφέρθηκε έχουν χαρακτήρα δημοψηφίσματος για το πρόσωπο του, στο σημείο που στην καμπάνια παίρνει μέρος και ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα. Το βασικότερο «όπλο» στην φαρέτρα του Τραμπ είναι αναμφίβολα οι οικονομικές επιδόσεις των ΗΠΑ. Την Παρασκευή τα τελευταία στοιχεία που εκδόθηκαν από το Υπουργείο Εργασίας κατέγραφαν αύξηση κατά 3,1% σε σχέση με πέρυσι. Η ανεργία παραμένει σταθερά στο 3,7%, ενώ οι επιχειρήσεις δημιούργησαν 250.000 νέες θέσεις εργασίας, αριθμός που ξεπέρασε τις προσδοκίες ακόμα και των πιο αισιόδοξων αναλυτών.
Από την άλλη πλευρά, ρόλο στις προτιμήσεις των ψηφοφόρων θα παίξει το μεταναστευτικό, με δεδομένο ότι στα σύνορα των ΗΠΑ θα έρθουν σε λιγότερο από έναν μήνα καραβάνια προσφύγων από χώρες της Κεντρικής Αμερικής. Η σκληρή ρητορική του Τραμπ με την αποστολή στρατού στα σύνορα και το προηγούμενο του διαχωρισμού των οικογενειών των παράτυπων μεταναστών φαίνεται πως βρίσκει απήχηση στους πιο συντηρητικούς ψηφοφόρους. Πριν λίγες μέρες δήλωνε από την Άιοβα, «Οι Δημοκρατικοί θέλουν να ξοδέψουν τα λεφτά σας και τους πόρους σας προς όφελος όλων των άλλων εκτός από τους Αμερικανούς πολίτες. Αν δεν θέλετε να αλωθεί η Αμερική από τις μάζες των παράνομων μεταναστών και τα καραβάνια τους, ψηφίστε Ρεπουμπλικανούς». Σύμφωνα με γκάλοπ της Washington Post, το 54% των ψηφοφόρων σε αμφίρροπες εκλογικές περιφέρειες λέει ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να κάνουν περισσότερα για να σταματήσουν την παράνομη μετανάστευση.
Οι Δημοκρατικοί από την πλευρά τους εστιάζουν σε κοινωνικά ζητήματα και στην διχαστική ρητορική του Τραμπ. Αναμφίβολα βασικό τους μέλημα είναι το Obamacare, η μεταρρύθμιση υγείας του Μπαράκ Ομπάμα που επιχειρεί να προσφέρει δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους τους πολίτες. Εκατομμύρια Αμερικανοί, ειδικά οι πιο φτωχοί, επωφελήθηκαν από αυτό το νομοσχέδιο το οποίο έχει ορκιστεί να ξηλώσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
AP Photo
