Ισραήλ - Ιράν: Ο πόλεμος των μυστικών υπηρεσιών σε έναν κόσμο που αλλάζει
Shutterstock
Shutterstock
Al Jazeera

Ισραήλ - Ιράν: Ο πόλεμος των μυστικών υπηρεσιών σε έναν κόσμο που αλλάζει

Η απαγγελία κατηγοριών κατά του αξιωματούχου της CIA Ασίφ Ραχμάν για τη φερόμενη διαρροή πληροφοριών των ΗΠΑ σχετικά με τις ισραηλινές προετοιμασίες για αντίποινα κατά του Ιράν τον Οκτώβριο έφερε στο προσκήνιο τον σκιώδη πόλεμο κατασκοπείας και αντικατασκοπείας που μαίνεται εδώ και δεκαετίες μεταξύ των εμπλεκομένων σε μια περιφερειακή σύγκρουση, αναφέρει δημοσίευμα του Al Jazeera.

Σύλληψη κατασκόπων

Στα τέλη Οκτωβρίου, η υπηρεσία εσωτερικής ασφάλειας του Ισραήλ, Shin Bet, δήλωσε ότι συνέλαβε επτά Ισραηλινούς υπηκόους που ζούσαν στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ ως ύποπτους για κατασκοπεία για λογαριασμό του Ιράν. Λίγο νωρίτερα, άλλοι επτά Ισραηλινοί υπήκοοι στη Χάιφα είχαν συλληφθεί ως ύποπτοι για παροχή βοήθειας στον εχθρό, στην προκειμένη περίπτωση στο Υπουργείο Πληροφοριών του Ιράν, σε καιρό πολέμου.

Πηγές της ισραηλινής αστυνομίας επιβεβαίωσαν ότι υπάρχουν υποψίες για περισσότερους πυρήνες που είναι προσκείμενοι στο Ιράν και δρουν στη χώρα.

Τον Σεπτέμβριο, ο 73χρονος ισραηλινός επιχειρηματίας Μότι Μαμάν κατηγορήθηκε επίσης από τη Shin Bet και την ισραηλινή αστυνομία ότι συνεργαζόταν με τις ιρανικές μυστικές υπηρεσίες και φέρεται να προσφέρθηκε να σκοτώσει τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και άλλες πολιτικές προσωπικότητες με αντάλλαγμα μια προκαταβολή ύψους 1 εκατ. δολαρίων.

Αντίθετα, το Ιράν έχει συλλάβει αρκετούς πολίτες του καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα με την κατηγορία ότι συνεργάστηκαν με την ισραηλινή υπηρεσία κατασκοπείας Μοσάντ.

Τον περασμένο Δεκέμβριο, το σιιτικό καθεστώς εκτέλεσε τρεις άνδρες και μια γυναίκα με την κατηγορία ότι ενεργούσαν για λογαριασμό της Μοσάντ στο Ιράν και διέπραξαν μια σειρά από κακουργηματικές πράξεις, από δολιοφθορές έως απαγωγές Ιρανών αξιωματούχων, ενώ τον Σεπτέμβριο, στον απόηχο των επιθέσεων στα ασύρματα συστήματα επικοινωνίας της Χεζμπολάχ, οι οποίες αποδίδονται στο Ισραήλ, η Τεχεράνη ανακοίνωσε τη σύλληψη 12 πολιτών με την κατηγορία της συνεργασίας με το Ισραήλ και του σχεδιασμού επιθέσεων στη χώρα.

Κατασκοπεία σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο

Ενώ οι ηλεκτρονικές υποκλοπές και η παρακολούθηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει πολύτιμα εργαλεία συλλογής πληροφοριών, η ανθρώπινη διάνοια παραμένει το κλειδί για την αποτελεσματική συλλογή πληροφοριών και τη στόχευση των στρατιωτικών επιχειρήσεων.

Οι Ισραηλινοί που συνελήφθησαν στη Χάιφα κατηγορούνται για 600 έως 700 αποστολές συλλογής πληροφοριών για το Ιράν σε διάστημα δύο ετών, συμπεριλαμβανομένης της απόπειρας κατά ανώτερου αξιωματούχου, μια επιχείρηση πιθανώς παρόμοια με τις δολοφονίες υψηλού προφίλ που έφερε εις πέρας το Ισραήλ το τελευταίο διάστημα.

Στο Ιράν, το Τελ Αβίβ δείχνει συνεχώς τις δυνατότητές του μέσω μιας σειράς δολοφονιών υψηλού προφίλ και αποστολών δολιοφθοράς, που συχνά αποδίδονται στη βαθιά διείσδυση της Μοσάντ στην ανώτερη ιρανική ιεραρχία: Δολοφονίες Ιρανών επιστημόνων και προσωπικοτήτων υψηλού προφίλ όπως ο Ισμαήλ Χανίγια, οι δολιοφθορές σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και η αποδεδειγμένη ικανότητα του Ισραήλ να πραγματοποιεί χτυπήματα βαθιά μέσα στο Ιράν υπογραμμίζουν πόσο αποτελεσματικά έχει διεισδύσει η ισραηλινή μυστική υπηρεσία στους πιο ευαίσθητους τομείς της χώρας της ισλαμιστικής χώρας, ενώ και η Τεχεράνη έχει καταβάλει προσπάθειες να δημιουργήσει σε βάθος χρόνου δίκτυα πληροφοριοδοτών στο Ισραήλ, αναφέρουν παρατηρητές.

Το Ισραήλ με τη μικρή και γενικά συνεκτική κοινωνία του εθεωρείτο αδιάβλητο και προφυλαγμένο από ξένες μυστικές υπηρεσίες κατασκοπείας, όμως η ένταση της τρέχουσας σύγκρουσης, η άνοδος της ακροδεξιάς και οι αντιδράσεις για τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις του 2023 όξυναν προϋπάρχουσες κοινωνικές ρωγμές, με αποτέλεσμα μια ριζικά αλλαγμένη ισραηλινή κοινωνία, εξηγεί ο αμυντικός αναλυτής Χαμζί Ατάρ, και αυτό είναι ακριβώς το πεδίο που εκμεταλλεύτηκε η ιρανική υπηρεσία πληροφοριών για να στρατολογήσει δικούς της πράκτορες.

Η πρώτη ομάδα από τους 14 πράκτορες του Ιράν που συνελήφθησαν είχε μεταναστεύσει στο Ισραήλ από το Αζερμπαϊτζάν πριν από 10 χρόνια, ενώ η δεύτερη ομάδα θεωρούνταν Άραβες Ισραηλινοί και, ως εκ τούτου, εκτός του κυρίαρχου ρεύματος στο Ισραήλ, σημειώνει ο Ατάρ, συμπληρώνοντας ότι «αν το Ιράν μπορέσει να προσηλυτίσει αυτές τις δύο ομάδες, μπορεί να το κάνει και με περισσότερες».

Το μεγάλο παιχνίδι

Οι προσπάθειες του Ιράν να διεισδύσει στην ισραηλινή κοινωνία έρχονται μόλις πρόσφατα στο φως της δημοσιότητας, ενώ υπάρχει εδώ και καιρό κάλυψη της χρήσης από το Ισραήλ μυστικών πληροφοριών για το Ιράν.

Στις προσπάθειες του Ισραήλ συμβάλλει το τεράστιο μέγεθος του Ιράν με πληθυσμό που επισκιάζει τον πληθυσμό του Ισραήλ σε κλίμακα περίπου 9,5 προς 1 και οι κοινωνικές και πολιτικές διαχωριστικές γραμμές που διατρέχουν την κοινωνία του - από τις διαμαρτυρίες κατά του θανάτου της Mahsa Amini το 2022 επειδή υποτίθεται ότι δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα της μέχρι τις μειονότητες που απαιτούν περισσότερα δικαιώματα.

«Ο δεδηλωμένος στόχος του Ισραήλ από την Ιρανική Επανάσταση του 1979 είναι να υποκινήσει την ανατροπή του καθεστώτος εκ των έσω», δήλωσε ο Ahron Bregman του Τμήματος Πολεμικών Σπουδών του King's College του Λονδίνου.

«Αυτό ενημερώνει τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται. Το Ισραήλ είχε μια μακρά περίοδο για να σχεδιάσει, να στρατολογήσει και να δομήσει τις πληροφορίες του εντός του Ιράν», είπε.

Αντίθετα, το Ιράν φαίνεται να έχει επενδύσει μεγάλο μέρος του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού του στη συγκρότηση ενός δικτύου συμμάχων, όπως η Χεζμπολάχ του Λιβάνου, οι οποίοι του παρέχουν πληροφορίες.

Οι δραστηριότητες των μυστικών υπηρεσιών φαίνεται να επικεντρώνονται κυρίως στη στρατολόγηση Παλαιστινίων που εργάζονται εντός του Ισραήλ, όπου συχνά αντιμετωπίζουν προκαταλήψεις, ή σε σχετικά χαμηλού κινδύνου προσπάθειες διείσδυσης στην ισραηλινή κοινωνία μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Τον Ιανουάριο, πηγές στο Ισραήλ υποστήριξαν ότι οι ιρανικές μυστικές υπηρεσίες επεδίωκαν να εκμεταλλευτούν τη λαϊκή οργή τόσο για τις δικαστικές αλλαγές όσο και για την άγνωστη τύχη των αιχμαλώτων που μεταφέρθηκαν στη Γάζα για να υποδαυλίσουν τη διαφωνία και να πείσουν τους Ισραηλινούς να φωτογραφίσουν τις περιουσίες ανώτερων αξιωματούχων.