Επικίνδυνη συρρίκνωση παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια η Κασπία Θάλασσα, η μεγαλύτερη εσωτερική θάλασσα του πλανήτη και η μεγαλύτερη λίμνη της, που περιέχει τεράστιο όγκο νερού. Μάλιστα, πολλοί ειδικοί ανησυχούν ότι η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη.
Όπως αναφέρει το CNN, τα φράγματα, η υπερβολική εξόρυξη, η ρύπανση και, η ολοένα και περισσότερο κλιματική κρίση που προκαλείται από τον άνθρωπο έχουν προκαλέσει τεράστια καταστροφή στην λίμνη.
Ενώ η κλιματική αλλαγή ανεβάζει την παγκόσμια στάθμη της θάλασσας, για τις λίμνες όπως η Κασπία δεν ισχύει το ίδιο. Η κοντινή Θάλασσα της Αράλης, ανάμεσα στο Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν, ήταν κάποτε μία από τις μεγαλύτερες λίμνες του κόσμου, αλλά έχει σχεδόν εξαφανιστεί, λόγω τόσο της κλιματικής κρίσης όσο και της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Η Κασπία τροφοδοτείται από 130 ποτάμια, αν και περίπου το 80% του νερού προέρχεται μόνο από έναν: τον Βόλγα, τον μεγαλύτερο ποταμό της Ευρώπης, ο οποίος διασχίζει την κεντρική και νότια Ρωσία.
Η Ρωσία έχει κατασκευάσει 40 φράγματα, με άλλα 18 υπό ανάπτυξη, σύμφωνα με τον Vali Kaleji, ειδικό στις Σπουδές Κεντρικής Ασίας και Καυκάσου στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή διαδραματίζει ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο, αυξάνοντας τους ρυθμούς εξάτμισης και τροφοδοτώντας πιο ασταθείς βροχοπτώσεις.
«Η στάθμη των υδάτων της Κασπίας Θάλασσας πέφτει από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, αλλά έχει επιταχυνθεί από το 2005, πέφτοντας κατά περίπου 1,5 μέτρο», δήλωσε ο Matthias Prange, μοντελιστής γήινων συστημάτων στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης στη Γερμανία. Καθώς ο κόσμος θερμαίνεται περαιτέρω, τα επίπεδα πρόκειται να «πέσουν δραστικά», είπε στο CNN. Η έρευνά του προβλέπει μειώσεις από 8 έως 18 μέτρα μέχρι το τέλος του αιώνα, ανάλογα με το πόσο γρήγορα ο κόσμος μειώνει τη ρύπανση από ορυκτά καύσιμα.
Μια άλλη μελέτη προβλέπει πτώση έως και 30 μέτρα της στάθμης μέχρι το 2100. «Ακόμη και κάτω από τα πιο αισιόδοξα σενάρια υπερθέρμανσης του πλανήτη, το ρηχότερο, βόρειο τμήμα της Κασπίας Θάλασσας, κυρίως γύρω από το Καζακστάν, πρόκειται να εξαφανιστεί εντελώς», είπε ο Joy Singarayer καθηγητής παλαιοκλιματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ και συν-συγγραφέας της μελέτης.
«Για τις χώρες της Κασπίας Θάλασσας, αυτό είναι μια κρίση. Οι αλιευτικοί χώροι θα συρρικνωθούν, ο τουρισμός θα μειωθεί και η ναυτιλιακή βιομηχανία θα υποφέρει καθώς τα πλοία δυσκολεύονται να ελλιμενιστούν σε ρηχά λιμάνια όπως το Ακτάου», δήλωσε ο Καλέτζι του Πανεπιστημίου της Τεχεράνης.
Η αυξανόμενη ανησυχία για την τύχη της Κασπίας έρχεται σε μια περίοδο εντεινόμενου ελέγχου στην περιοχή.
Τον επόμενο μήνα, οι παγκόσμιοι ηγέτες θα συγκεντρωθούν στην παράκτια πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, Μπακού για την COP29, την ετήσια σύνοδο κορυφής των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, όπου θα συζητήσουν τη δράση για το κλίμα στη σκιά των πετρελαϊκών εξέδρων που είναι διάσπαρτες σε αυτό το τμήμα της Κασπίας Θάλασσας.
