Να αποτρέψουν μελλοντικές «ακραίες περιπτώσεις» προκειμένου να μην επαναληφθεί το πρόσφατο κύμα μαζικών δολοφονιών που συγκλόνισε τη χώρα, διέταξε τις τοπικές κυβερνήσεις ο ηγέτης της Κίνας Σι Τζινπίνγκ.
Οι επιθέσεις, όπου οδηγοί θερίζουν πεζούς ή μαχαιροβγάλτες μαχαιρώνουν πολλαπλά θύματα, δεν είναι κάτι καινούργιο στην Κίνα. Όμως η τελευταία έξαρση τράβηξε την προσοχή.
Οι τοπικοί αξιωματούχοι έσπευσαν να υποσχεθούν ότι θα εξετάσουν όλα τα είδη των προσωπικών διαφορών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν επιθετικότητα, από συζυγικά προβλήματα μέχρι διαφωνίες για την κληρονομιά.
Ωστόσο, η αυξανόμενη εμβάθυνση στην ιδιωτική ζωή των ανθρώπων εγείρει ανησυχίες σε μια εποχή που το κινεζικό κράτος έχει ήδη «σφίξει το ζωνάρι» σε όλες τις κοινωνικές και πολιτικές πτυχές στο έθνος της Ανατολικής Ασίας.
«Εκδίκηση για τα εγκλήματα της κοινωνίας»
Έτσι χαρακτηρίζουν οι άνθρωποι στην Κίνα αυτές τις επιθέσεις.
Μόνο τον Νοέμβριο έγιναν τρεις: Ένας άνδρας χτύπησε ανθρώπους σε ένα δημοτικό σχολείο στην επαρχία Χουνάν, τραυματίζοντας 30, αφού υπέστη απώλειες από επενδύσεις. Ένας μαθητής που απέτυχε στις εξετάσεις του μαχαίρωσε και σκότωσε οκτώ άτομα σε επαγγελματική σχολή στην πόλη Yixing. Τα περισσότερα θύματα, 35 άτομα, προέκυψαν από έναν άνδρα που καρατόμησε πλήθος ανθρώπων στη νότια πόλη Zhuhai, δήθεν αναστατωμένος για το διαζύγιό του.
Αν και ο ακριβής εντοπισμός του κινήτρου τέτοιων επιθέσεων μπορεί να είναι δύσκολος, υπάρχει ένα συντριπτικό αίσθημα πίεσης στην κινεζική κοινωνία, λένε οι ειδικοί.
«Επιφανειακά, φαίνεται ότι υπάρχουν μεμονωμένοι παράγοντες, αλλά βλέπουμε ότι υπάρχει ένας κοινός σύνδεσμος», δήλωσε ο Wu Qiang, πρώην καθηγητής πολιτικών επιστημών. «Αυτός ο σύνδεσμος είναι, κατά την προσωπική μου άποψη, ότι κάθε άνθρωπος έχει ένα αίσθημα αδικίας. Αισθάνονται βαθιά ότι αυτή η κοινωνία είναι πολύ άδικη και δεν μπορούν να το αντέξουν άλλο».
Από το 2015, η κινεζική αστυνομία έχει βάλει στο στόχαστρο δικηγόρους ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μη κερδοσκοπικές ομάδες υπεράσπισης, φυλακίζοντας πολλούς, ενώ παρακολουθεί στενά άλλους, καταστρέφοντας ουσιαστικά την κοινωνία των πολιτών που ήταν ενεργή από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 έως τη δεκαετία του 2010.
Ο Wu απολύθηκε από το Πανεπιστήμιο Tsinghua μετά τη διεξαγωγή επιτόπιας έρευνας κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων Occupy του 2014 στο Χονγκ Κονγκ. Λέει ότι αστυνομικοί σταθμεύουν τακτικά έξω από το σπίτι του στο Πεκίνο από πέρυσι.
Περιορισμός των δολοφονιών
Πριν από μια δεκαετία, τα μέσα ενημέρωσης μπορούσαν να αναφέρουν ένα περιστατικό καθώς εξελισσόταν και να κοινοποιούν ακόμη και το όνομα ενός υπόπτου. Σήμερα, αυτό είναι σπάνια εφικτό.
Κατά τη διάρκεια των 24 ωρών πριν από τη δημοσιοποίηση του αριθμού των νεκρών στη δολοφονία στο Zhuhai, οι κρατικοί φορείς έσπευσαν να αφαιρέσουν όλα τα βίντεο του περιστατικού και τις μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων που μοιράστηκαν στο διαδίκτυο. Στην περίπτωση της επίθεσης στο δημοτικό σχολείο της Χουνάν, οι αρχές κοινοποίησαν τον αριθμό των τραυματιών μόνο μετά την καταδίκη από το δικαστήριο, σχεδόν ένα μήνα αργότερα.
Μια καταμέτρηση των βίαιων επιθέσεων μπορεί να γίνει και σε άλλες χώρες- συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ είχαν 38 μαζικές δολοφονίες μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με μια βάση δεδομένων του Associated Press. Αλλά στην Κίνα, η έλλειψη δημόσιων δεδομένων καθιστά δύσκολη την αποκρυπτογράφηση των τάσεων των μαζικών δολοφονιών.
«Από το 2000 έως το 2010, υπήρχαν πολλές συζητήσεις, συμπεριλαμβανομένου του πώς βοηθάμε αυτούς τους ανθρώπους κάνοντας διαρθρωτικές αλλαγές για να μειώσουμε αυτούς τους κινδύνους, αλλά τώρα δεν υπάρχουν», δήλωσε ο Rose Luqiu, γνωστός πρώην δημοσιογράφος της κρατικής τηλεόρασης Phoenix Television και αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Baptist του Χονγκ Κονγκ.
Η Luqiu πιστεύει ότι η κυβέρνηση μπορεί να επιβάλλει τη λογοκρισία πιστεύοντας ότι θα αποτρέψει όσους επιδιώξουν να μιμηθούν τέτοια εγκλήματα.
«Τα πράγματα θα γίνονται όλο και πιο αυστηρά», προέβλεψε. Για το κινεζικό κράτος, «η μόνη μέθοδος αντιμετώπισης είναι η ενίσχυση του ελέγχου».
Οι αξιωματούχοι υπόσχονται να εντοπίσουν τους κρυμμένους κινδύνους
Μετά την επίθεση στο Zhuhai, ο Σι κάλεσε όλες τις τοπικές κυβερνήσεις «να ενισχύσουν την πρόληψη και τον έλεγχο των κινδύνων στην πηγή, να αποτρέψουν αυστηρά την εμφάνιση ακραίων περιπτώσεων και να επιλύσουν έγκαιρα τις συγκρούσεις και τις διαφορές», σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Xinhua.
Το AP βρήκε τουλάχιστον δώδεκα ανακοινώσεις τοπικών κυβερνήσεων, από μικρές πόλεις έως μεγάλες πόλεις, που έλεγαν πως λάμβαναν μέτρα.
Στην ανατολική επαρχία Ανχούι, ένας ηγέτης του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος επιθεώρησε ένα γυμνάσιο, ένα τοπικό αστυνομικό τμήμα, ακόμη και την αποθήκη ενός εργοστασίου χημικών, όπου προέτρεψε τους εργαζόμενους να «ξετρυπώσουν τυχόν κρυμμένους κινδύνους». Είπε ότι πρέπει «να διερευνήσουν και να επιλύσουν διεξοδικά και σχολαστικά τις συγκρούσεις και τις διαφορές», μεταξύ άλλων σε οικογένειες, γάμους και γειτονιές.
Η αστυνομία και οι εισαγγελείς εξέδωσαν παρόμοιες δηλώσεις. Το υπουργείο Δικαιοσύνης υποσχέθηκε να περιορίσει τις συγκρούσεις εξετάζοντας τις διαμάχες για κληρονομιές, κατοικίες, γη και απλήρωτους μισθούς.
Ωστόσο, πολλοί εξέφρασαν την ανησυχία τους για το πώς θα εντοπίζονται τέτοιες διαφορές.
«Νομίζω ότι βρισκόμαστε στην αρχή ενός φαύλου κύκλου», δήλωσε η Lynette Ong, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο και συγγραφέας του βιβλίου »Outsourcing Repression: Everyday State Power in Contemporary China». «Αν καταπνίξεις τη σύγκρουση εν τη γενέσει της, φαντάζεσαι ότι το σύστημα τότε θα ασκήσει μεγάλη πίεση ... στα σχολεία, τις επιχειρήσεις και τα εργοστάσια».
Οι νέες ανακοινώσεις θύμισαν στην Ong τις αυστηρές πολιτικές της Κίνας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Οι επιτροπές γειτονιάς, το κατώτερο κλιμάκιο της κυβέρνησης, έστησαν φράχτες και εμπόδια μπροστά από τα κτίρια για να ελέγχουν την είσοδο και την έξοδο και σε ακραίες περιπτώσεις εισέβαλαν στα σπίτια για να απολυμάνουν τα διαμερίσματα των ανθρώπων που είχαν κολλήσει τον ιό.
Τελικά, ο κόσμος διαμαρτυρήθηκε μαζικά.
«Αν δούμε να εισάγονται μη λογικά μέτρα, θα συναντήσετε αντίσταση, θυμό και παράπονα από τον κόσμο και αυτό θα τροφοδοτήσει αυτόν τον φαύλο κύκλο, όπου θα ληφθούν πιο ακραία μέτρα», είπε.
