Εκτός ελέγχου είναι η κατάσταση στο βόρειο Κόσοβο, όπου συνεχίζονται οι συμπλοκές μεταξύ των δυνάμεων καταστολής και της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης- KFOR με Σέρβους διαδηλωτές.
Περίπου 25 άντρες της ειρηνευτικής δύναμης υπό το ΝΑΤΟ (KFOR) τραυματίστηκαν σε συγκρούσεις με Σέρβους που διαμαρτύρονται λόγω της ανάληψης καθηκόντων από Αλβανούς δημάρχους. Τα επεισόδια πραγματοποιούνται σε περιοχές στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου, όπου ο σερβικός πληθυσμός, που αποτελεί πλειοψηφία, μποϊκοτάρισε τις εκλογές.
Ο πρόεδρος της Σερβίας έθεσε τον στρατό σε ύψιστο επίπεδο συναγερμού, ενώ η KFOR καταδίκασε τη βία.
H πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου Βιόσα Οσμάνι κατηγόρησε τον Σέρβο ομόλογό της Αλεξάνταρ Βούτσιτς για προσπάθεια αποσταθεροποίησης της περιοχής.
Serb illegal structures turned into criminal gangs have attacked Kosovo police, KFOR officers & journalists.
— Vjosa Osmani (@VjosaOsmaniPRKS) May 29, 2023
These unacceptable acts of violence should be condemned by all. Those who carry out Vucic's orders to destabilise the north of Kosovo, must face justice.
«Σερβικές παράνομες δομές που μετατράπηκαν σε εγκληματικές συμμορίες επιτέθηκαν σε αστυνομικούς του Κοσσυφοπεδίου, αξιωματικούς της KFOR και δημοσιογράφους. Όσοι εκτελούν τις εντολές του Βούτσιτς για την αποσταθεροποίηση του βόρειου Κοσσυφοπεδίου, πρέπει να βρεθούν αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη», έγραψε στο Twitter η Οσμάνι.
«Τη στιγμή που αντιμετώπιζαν το πλήθος, αρκετοί στρατιώτες του ιταλικού και ουγγρικού αποσπάσματος της KFOR δέχθηκαν απρόκλητες επιθέσεις και υπέστησαν κατάγματα, εγκαύματα και τραυματισμούς, λόγω της έκρηξης εμπρηστικών μηχανισμών», αναφέρει ανακοίνωση της KFOR.
«Οι απρόκλητες επιθέσεις εναντίον μονάδων του ΝΑΤΟ είναι απαράδεκτες και η KFOR θα συνεχίσει να εκπληρώνει αμερόληπτα την εντολή της», ανέφερε ο διοικητής της KFOR Άντζελο Μικέλε Ριστούτσια.
Άντρες της KFOR προσπάθησαν να απεγκλωβίσουν θωρακισμένο όχημα της αστυνομίας του Κοσόβου που βρέθηκε υπό τον κλοιό διαδηλωτών μπροστά από το δημαρχείο της πόλης Ζβέτσαν και επήλθε σύγκρουση.
Η KFOR έκανε χρήση δακρυγόνων και χειροβομβίδων κρότου. Οι διαδηλωτές απάντησαν πετώντας πέτρες και άλλα αντικείμενα, ενώ πυρπόλησαν και όχημα της αστυνομίας του Κοσόβου.
Επιπλέον, σχημάτισαν με σπρέι σε οχήματα του ΝΑΤΟ το γράμμα «Ζ», το ρωσικό σήμα κατατεθέν στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Se avevate ancora dubbi sulla matrice di questi atti terroristi: i manifestanti serbi che vivono nella parte settentrionale del Kosovo hanno imbrattato con il simbolo russo "Z" un veicolo USA-KFOR durante i disordini di oggi. pic.twitter.com/kw8leNrV6M
— Daniele Angrisani (@putino) May 29, 2023
Δύο διαδηλωτές τραυματίστηκαν από πυροβόλο
Η σερβική δημόσια τηλεόραση (RTS) μετέδωσε ότι υπάρχουν τραυματίες και στις δύο πλευρές. Ο ΓΓ του υπουργείου 'Άμυνας της Σερβίας Νέμανια Στάροβιτς δήλωσε στην RTS ότι δύο διαδηλωτές φέρουν τραύματα από βλήματα πυροβόλου όπλου. Ο ένας τραυματίας νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση, ανέφερε ο Στάροβιτς.
Το πρακτορείο ειδήσεων Tanjug ανακοίνωσε ότι ένας δημοσιογράφος του τραυματίστηκε όταν έπεσε στα πόδια του χειροβομβίδα κρότου.
Αργά το απόγευμα οι διαδηλωτές αποχώρησαν από το κέντρο της πόλης Ζβέτσαν και ηρέμησε η κατάσταση ωστόσο, όπως μεταδίδουν τα σερβικά ΜΜΕ, η ένταση παραμένει και ο κόσμος ανησυχεί για τις εξελίξεις.
Στο Λεπόσαβιτς, κοντά στα σύνορα με τη Σερβία, ειρηνευτικά στρατεύματα των ΗΠΑ τοποθέτησαν συρματόπλεγμα γύρω από το δημαρχείο για να το προστατεύσουν από εκατοντάδες εξαγριωμένους Σέρβους.
Αργότερα μέσα στην ημέρα οι διαδηλωτές πέταξαν αυγά σε σταθμευμένο αυτοκίνητο που ανήκε στον νέο δήμαρχο της πόλης.
Σε θέσεις μάχης ο σερβικός στρατός
Ο Βούτσιτς, ο οποίος είναι αρχιστράτηγος των σερβικών ενόπλων δυνάμεων, αύξησε την ετοιμότητα του στρατού για μάχη στο υψηλότερο επίπεδο, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο υπουργός Άμυνας Μίλος Βούτσεβιτς.
«Αυτό σημαίνει ότι πριν από τις 2:00 μ.μ. ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των σερβικών ενόπλων δυνάμεων εξέδωσε πρόσθετες οδηγίες για την ανάπτυξη των μονάδων του στρατού σε συγκεκριμένες, καθορισμένες θέσεις», δήλωσε ο Βούτσεβιτς, χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.
Οι ειρηνευτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ απέκλεισαν επίσης το δημαρχείο στο Ζούμπιν Πότοκ για να το προστατεύσουν από τους εξαγριωμένους Σέρβους της περιοχής, δήλωσαν μάρτυρες.
Ο Ιγκόρ Σίμιτς, αναπληρωτής επικεφαλής της Σερβικής Λίστας, του μεγαλύτερου κόμματος των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου που υποστηρίζεται από το Βελιγράδι, κατηγόρησε τον πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου Άλμπιν Κούρτι ότι τροφοδοτεί τις εντάσεις στον βορρά.
«Μας ενδιαφέρει η ειρήνη. Οι Αλβανοί που ζουν εδώ ενδιαφέρονται για την ειρήνη και μόνο αυτός (ο Κούρτι) θέλει να προκαλέσει χάος», δήλωσε ο Σίμιτς στους δημοσιογράφους στο Ζβέτσαν.
#KFOR statement pic.twitter.com/dIBDfAAhqQ
— NATO Kosovo Force - KFOR (@NATO_KFOR) May 29, 2023
Το πρωί της Δευτέρας η KFOR ανακοίνωσε ότι ενισχύει τις δυνάμεις της σε τέσσερις περιοχές του βόρειου Κοσόβου, λόγω των συμπλοκών στην περιοχή, με σκοπό, όπως επισημαίνει, την ασφάλεια και την ελεύθερη μετακίνηση των μελών όλων των κοινοτήτων.
NATO soldiers deploy in Kosovo clashes with Serb protesters https://t.co/KFA09AF6MA pic.twitter.com/rVTDN4x8fI
— Reuters (@Reuters) May 29, 2023
Η συμφωνία του 2013
Οι Σέρβοι, οι οποίοι αποτελούν την πλειοψηφία στο βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου, δεν αποδέχθηκαν ποτέ την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του από τη Σερβία το 2008 και εξακολουθούν να θεωρούν το Βελιγράδι ως πρωτεύουσά τους.
Οι Αλβανοί αποτελούν περισσότερο από το 90% του πληθυσμού του Κοσσυφοπεδίου στο σύνολό του, αλλά οι Σέρβοι του Βορρά απαιτούν εδώ και καιρό την εφαρμογή συμφωνίας του 2013, που συνήφθη με τη μεσολάβηση της ΕΕ, για τη δημιουργία ένωσης αυτόνομων δήμων στην περιοχή τους.
Οι Σέρβοι αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στις τοπικές εκλογές του Απριλίου και οι υποψήφιοι των Αλβανών κέρδισαν σε τέσσερις δήμους με σερβική πλειοψηφία -συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Μιτρόβιτσα, όπου δεν αναφέρθηκαν επεισόδια τη Δευτέρα- με ποσοστό συμμετοχής 3,5%.
Ακόμα, απαιτούν από την κυβέρνηση του Κοσσυφοπεδίου να απομακρύνει τους Αλβανούς δημάρχους από τα δημαρχεία και να επιτρέψει στις τοπικές διοικήσεις που χρηματοδοτούνται από το Βελιγράδι να συνεχίσουν το έργο τους.
Παρέμβαση των ΗΠΑ
Την Παρασκευή, τρεις από τους τέσσερις αλβανικής καταγωγής δημάρχους συνοδεύτηκαν στα γραφεία τους από την αστυνομία, η οποία δέχθηκε πέτρες και απάντησε με δακρυγόνα και κανόνια νερού για να διαλύσει τους διαδηλωτές.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους, οι οποίες έχουν υποστηρίξει σθεναρά την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου, επέπληξαν την Παρασκευή την Πρίστινα, λέγοντας ότι η επιβολή δημάρχων σε περιοχές με σερβική πλειοψηφία χωρίς λαϊκή υποστήριξη υπονομεύει τις προσπάθειες εξομάλυνσης των σχέσεων.
Ο Κούρτι υπερασπίστηκε τη θέση της Πρίστινα, γράφοντας στο Twitter μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε το Σαββατοκύριακο με τον επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι «οι εκλεγμένοι δήμαρχοι θα παρέχουν υπηρεσίες σε όλους τους πολίτες».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας Ίβιτσα Ντάτσιτς δήλωσε στο RTS ότι «δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν δήμαρχοι που δεν έχουν εκλεγεί από τους Σέρβους σε δήμους με σερβική πλειοψηφία».
#Kosovo: during protests of part of Serb population against Albanian mayors in the northern part of 🇽🇰, several journalists have been attacked, cars of media crews damaged & set on fire. Condemning the assaults, RSF calls on NATO, EU forces & Kosovo Police to protect reporters. pic.twitter.com/zvl2X7jYQR
— RSF (@RSF_inter) May 29, 2023
Μετά τη συνάντηση με τον Κούρτι, ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Κοσσυφοπέδιο Τζέφρι Χοβενιέ δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Ανησυχούμε για τις σημερινές αναφορές σχετικά με τη βία κατά της περιουσίας».
«Είδαμε φωτογραφίες με γκράφιτι σε αυτοκίνητα της KFOR και της αστυνομίας, ακούσαμε για επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων, το καταδικάζουμε αυτό, δεν είναι η κατάλληλη αντίδραση», ανέφερε ο ίδιος.
⭕️Footage from the fierce clashes between KFOR forces and the Serbs in #Kosovo. #Serbiapic.twitter.com/kY73WvjaMh
— 🅻-🆃🅴🅰🅼 (@L_Team10) May 29, 2023
Πρώτη δημοσίευση: 20:19
Διαβάστε επίσης:
Ένταση στο βόρειο Κόσοβο - Παρεμβάσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ για αποκλιμάκωση