Παρά τον τοπικό τους χαρακτήρα, το διακύβευμα των εκλογών της 31ης Μαρτίου στην Τουρκία είναι τόσο μεγάλο για την κυβέρνηση Ερντογάν και ομοίως για την αντιπολίτευση, που προσλαμβάνουν χαρακτήρα εθνικής αναμέτρησης. Και το μεγάλο «έπαθλο» είναι η Κωνσταντινούπολη. Η κάλπη θεωρείται η ρεβάνς της 28ης Μαΐου 2023 και μέχρι στιγμής η μάχη κρίνεται αμφίρροπη.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «βλέπει» τις επικείμενες δημοτικές εκλογές ως μέσο εδραίωσης της επιτυχίας του στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές του 2023. Για την κεμαλική αντιπολίτευση, αποτελούν την τελευταία προσπάθεια να καταφέρει πλήγμα στο γόητρο του Τούρκου προέδρου, κάτι που μπόρεσε να πετύχει στις περυσινές προεδρικές εκλογές.
Παρόλο που Ερντογάν δεν έχει ηττηθεί ούτε μία φορά σε εθνικές εκλογές, το 2019 έχασε τους μητροπολιτικούς δήμους της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας, τους δύο μεγαλύτερους της χώρας. Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, ο 52χρονος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, θεωρείται σήμερα ο πιο ισχυρός πολιτικός του αντίπαλος που έχει αναδείξει το στρατόπεδο της κεμαλικής αντιπολίτευσης τα τελευταία 20 χρόνια και ο μόνος αξιόπιστος δυνητικός αμφισβητίας του Ερντογάν. Είναι εκείνος που πήρε από τα χέρια του Ερντογάν τον μεγαλύτερο δήμο της χώρας, πρώτη φορά έπειτα από 31 χρόνια.
Η απώλεια της Κωνσταντινούπολης εξελίχθηκε σε ιδιαίτερα προσωπική υπόθεση για τον Ερντογάν, καθώς διατέλεσε δήμαρχος την περίοδο 1994-98 και ήταν η πόλη από την οποία ξεκίνησε την πολιτική αναρρίχησή του, για να φτάσει να κατέχει σήμερα την απόλυτη ηγεμονία στο πολιτικό σύστημα της χώρας.
Βασικός στόχος τώρα του Τούρκου προέδρου είναι να ανακτήσει την Κωνσταντινούπολη, το «διαμάντι» στο στέμμα της εξουσίας του. Αποτελεί αξίωμα στην τουρκική πολιτική σκηνή, ότι η Κωνσταντινούπολη των 18 εκατομμυρίων κατοίκων, πληθυσμός μεγαλύτερος από 131 χώρες του κόσμου, είναι το «κλειδί» της εξουσίας και το «κλειδί» αυτό δεν θέλει να το αφήσει στα χέρια του Ιμάμογλου.
Στην Κωνσταντινούπολη κατοικεί περίπου το 20% του πληθυσμού της χώρας και παράγεται περίπου το 30% του τουρκικού ΑΕΠ. Η ανάκτησή της θα επέτρεπε στον Ερντογάν και το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) να ανακτήσουν επιπλέον και το σύστημα των οικονομικών της πόρων που αποτελούν το κλειδί για τη διατήρηση του δικτύου υποστήριξής τους.
Εν ολίγοις, η «Πόλη των Πόλεων» έχει τη δύναμη να βγάλει τον επόμενο πρόεδρο.
Για τον Εκρέμ Ιμάμογλου, στο αντίπαλο στρατόπεδο, η διατήρηση του αξιώματος του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης είναι ζήτημα πολιτικής επιβίωσης και όχι μόνο. Ο ίδιος παραιτήθηκε τον περασμένο μήνα από την διεκδίκηση της ηγεσίας του κεμαλικού Ρεπουμπλικανικού Λαίκού Κόμματος (CHΡ) της αξιωματικής αντιπολίτευσης, προκειμένου υπερασπιστεί τον δήμο της Κωνσταντινούπολης, η ενδεχόμενη απώλεια του οποίου θα αφήσει βαθύ τραύμα, με δυσβάσταχτες πολιτικές επιπτώσεις για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης μετά την ήττα στις προεδρικές εκλογές. Αν χάσει στις εκλογές κινδυνεύει να εξαφανιστεί πολιτικά και να μείνει αντιμέτωπος με τις δίκες στις οποίες τον έχει παραπέμψει ο Ερντογάν.
Πλήγμα για τον Ιμάμογλου αποτελεί το γεγονός ότι φέτος κατεβαίνει μόνος στις εκλογές και όχι όπως το 2019, που είχε τη συμπαγή στήριξη των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Ο ίδιος υποχρεωτικά στοχεύει τώρα στη στήριξη των ψηφοφόρων ανεξαρτήτως κομματικής τοποθέτησης, η οποίοι μπροστά στην κάλπη θα προτιμήσουν να παραμερίσουν τους υποψηφίους που θα τους υποδείξουν τα κόμματά τους, προκειμένου να αποδοκιμάσουν το σύστημα Ερντογάν.
Αποφασιστικής σημασίας για τον Ιμάμογλου θεωρείται η ψήφος των Κούρδων ψηφοφόρων του νεοσύστατου κόμματος DEM (πρώην HDP), χωρίς την οποία δεν μπορεί να διεκδικήσει με αξιώσεις τον δήμο. Η ανοικτή στήριξη όμως του DEM θα του στερούσε την ψήφο των εθνικιστών-πατριωτών όλων των αποχρώσεων, που αντιμετωπίζουν τους Κούρδους των νοτιοανατολικών επαρχιών ως δυνάμει απειλή για την ενότητα της χώρας και το «μακρύ χέρι» των αυτονομιστών ανταρτών του ΡΚΚ.
Ο σκόπελος αυτός φαίνεται να ξεπεράστηκε με ένα «κλείσιμο ματιού» από την πλευρά του DEM προς τον Ιμάμογλου. Απέσυρε την υποψηφιότητα της δημοφιλούς Μπασάκ Ντεμιρτάς, συζύγου του φυλακισμένου Κούρδου ηγέτη Σελαχατίν Ντεμιρτάς, και κατεβάζει τύποις μία υποψήφια, χωρίς ιδιαίτερες αξιώσεις. Ως αντάλλαγμα το CHP στηρίζει τους υποψηφίους του DEM σε μικρό αριθμό τοπικών δήμων εντός των ορίων του μητροπολιτικού δήμου.
«Αχίλλειο πτέρνα» έχει όμως και ο υποψήφιος του Ερντογάν, Μουράτ Κουρούμ: Ο Φατίχ Ερμπακάν, γιος του πρώην πρωθυπουργού και ιστορικού ηγέτη του τουρκικού πολιτικού Ισλάμ, Νετζμετίν Ερμπακάν, ηγείται του Κόμματος της Νέας Ευημερίας (YRP), το οποίο μπορεί να αποσπάσει μικρό άλλα κρίσιμο ποσοστό την Κωνσταντινούπολη (εκτιμάται στο 3%). Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι το YRP θα αποσυρθεί από τη διεκδίκηση του δήμου Κωνσταντινούπολης και θα δώσει την τελευταία στιγμή την νικητήρια ώθηση στον Κουρούμ. Ο υποψήφιος του ΑΚΡ έχει ήδη εξασφαλίσει την υποστήριξη του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) των Γκρίζων Λύκων, κυβερνητικού εταίρου στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Οι δημοσκοπήσεις, παρόλο που θεωρούνται αμφιβόλου αξιοπιστίας καθώς διεξάγονται από εταιρείες με πολιτικές εξαρτήσεις, συμφωνούν σε ένα πράγμα: Η μάχη είναι αμφιρρόπη και θα κριθεί «στον πόντο».
Τελευταία δημοσκόπηση της εταιρείας Alf που δημοσίευσε χθες η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα Cumhuriyet -η κατ' ξοχήν και ιστορική εκπρόσωπος του κεμαλισμού- προβλέπει οριακή νίκη του Ιμάμογλου με διαφορά μίας ποσοστιαίας μονάδας: 37,8% για τον Ιμάμογλου, έναντι 36,9% για τον Κουρούμ. Στις εκλογές του 2019 ο Ιμάμογλου είχε λάβει 48,8%. Πριν από μία εβδομάδα, η ναυαρχίδα του φιλοκυβερνητικού Τύπου Hurriyet δημοσίευσε δημοσκόπηση της εταιρείας Optimar, σύμφωνα με την οποία το 41,7% των ερωτηθέντων απάντησε «μπορεί να ψηφίσω τον Κουρούμ» έναντι 41% τον Ιμάμογλου.
