Στις φρικτές, όπως τις χαρακτηρίζει, συνθήκες κράτησης των αιτούντων άσυλο στην Τουρκία, σε κέντρα που χρηματοδότησε η ΕΕ, αλλά και στις μαζικές απελάσεις προς τις χώρες καταγωγής τους, συχνά στη Συρία και το Αφγανιστάν, παρά τους σχετικούς κινδύνους, αναφέρεται έρευνα της εφημερίδας Le Monde και του μη κερδοσκοπικού ειδησεογραφικού μέσου Lighthouse Reports.
Σημειώνεται ότι το Politico, με σημερινό του δημοσίευμα, αναφέρθηκε στις βίαιες απελάσεις αιτούντων άσυλο και το ρόλο της ΕΕ, γράφοντας ότι τα τελευταία χρόνια, η τουρκική κυβέρνηση άρχισε να χρησιμοποιεί μεγάλο μέρος της υποδομής που χρηματοδοτείται από την ΕΕ για να μειώσει τον αριθμό των αιτούντων άσυλο που φιλοξενεί, συγκεντρώνοντας και απελαύνοντας με τη βία Σύρους, Αφγανούς και άλλους που αντιμετωπίζουν κίνδυνο στις χώρες τους.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα της Le Monde, δεκάδες συνεντεύξεις με διπλωμάτες, δικηγόρους, στελέχη της ΕΕ και στελέχη των υπηρεσιών μετανάστευσης επιβεβαιώνουν την ανησυχητική κατάσταση των προσφύγων στην Τουρκία, αλλά και ότι η ΕΕ εν γνώσει της υποστήριξε και χρηματοδότησε τη μετατροπή των κέντρων για τους πρόσφυγες σε κέντρα απέλασης.
Επισημαίνεται η ότι έχουν αγνοηθεί οι αναφορές τριών Ευρωπαίων διπλωματών και ενός πρώην ανώτερου αξιωματούχου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίοι, όπως σημειώνεται, είχαν ενημερώσει τους ανωτέρους τους για τις ανησυχίες τους σχετικά με τη χρήση κονδυλίων της ΕΕ για τη διευκόλυνση συλλήψεων.
Επίσης αναφέρεται πως σύμφωνα με πρώην αξιωματούχο της Επιτροπής που παρακολούθησε το ζήτημα, σχετικές αναφορές «διαγράφονται συστηματικά» από τις ετήσιες εκθέσεις της Ένωσης για την Τουρκία.
Οι απελάσεις
Σύμφωνα με το Politico, πολλοί Σύροι αναφέρουν ότι εξαναγκάστηκαν να υπογράψουν έγγραφα που αναφέρουν ότι επιστρέφουν οικειοθελώς. Το 2022, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε την Τουρκία ένοχη για πολλές παραβιάσεις στην υπόθεση ενός Σύρου που αναγκάστηκε να υπογράψει ένα έντυπο οικειοθελούς επιστροφής και απελάθηκε το 2018. Εικοσιπέντε από τους 37 πρώην κρατούμενους που ερωτήθηκαν ανέφεραν ότι δέχθηκαν πιέσεις να υπογράψουν τέτοια έντυπα ή ότι είχαν υπογράψει έντυπα για λογαριασμό τους.
Τον Αύγουστο, ο υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλίκαγια καυχήθηκε ότι οι απελάσεις «παράτυπων μεταναστών» - μια κατηγορία που περιλαμβάνει Αφγανούς και ορισμένους Σύρους - αυξήθηκαν κατά 20%, φτάνοντας τις 160.000 τους τελευταίους 14 μήνες. «Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό απέλασης της Τουρκίας όλων των εποχών», είπε . «Ως Τουρκία, έχουμε απελάσει περισσότερο από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Το προηγούμενο έτος, οι «εθελούσιες» επιστροφές Σύρων είχαν αυξηθεί κατά 113%, είπε ο Yerlikaya. Η τουρκική διεύθυνση διαχείρισης μετανάστευσης δήλωσε ότι από το 2016 έως τις 19 Σεπτεμβρίου φέτος, περισσότεροι από 715.000 Σύροι επέστρεψαν «εθελοντικά, με ασφάλεια και αξιοπρέπεια».
Σύμφωνα με την τουρκική νομοθεσία, μια γνήσια οικειοθελής επιστροφή περιλαμβάνει πολλαπλά γραφειοκρατικά βήματα. Ωστόσο, δύο Σύροι αξιωματούχοι των συνόρων είπαν ότι τους ζητήθηκε να μην καταγράφουν στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις απελάσεις, αλλά ότι συλλέχθηκαν ορισμένα δεδομένα.
Η έκθεση της Επιτροπής για το 2022 για την Τουρκία σημειώνει ότι 503.000 Σύροι «επαναπατρίστηκαν οικειοθελώς» μέχρι εκείνο το έτος, αλλά ότι η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες παρακολουθούσε μόνο «περίπου 125.000» από αυτούς. Η ίδια η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες δηλώνει ότι έχει επαληθεύσει 186.400 εθελοντικές επιστροφές μεταξύ του 2016 και του Ιουνίου του τρέχοντος έτους· το α' εξάμηνο του 2024, έχει παρακολουθήσει λιγότερες από 10.000.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Politico
