Το πραξικόπημα στον Νίγηρα έχει προκαλέσει ανησυχίες ότι η δυτικοαφρικανική χώρα θα μπορούσε να περιορίσει τις εξαγωγές ουρανίου, επηρεάζοντας ενδεχομένως την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας στη Γαλλία και πέραν αυτής, και συμπαρασύροντας προς τα πάνω τις τιμές της ενέργειας.
Μέχρι στιγμής τουλάχιστον, όμως, τόσο η διαφοροποίηση των πηγών, όσο και τα επαρκή αποθέματα, μπορούν κατά τους ειδικούς να μετριάσουν τυχόν διαταραχές βραχυπρόθεσμα. Δεν έχουν παρατηρηθεί διακυμάνσεις στις τιμές της ενέργειας, αντίθετα τα προθεσμιακά έχουν υποχωρήσει τις τελευταίες ημέρες
Στο πλαίσιο της μακροχρόνιας πολιτικής που χρονολογείται από την εποχή της προεδρίας Σαρλ ντε Γκωλ, η Γαλλία αντλεί περίπου το 70% της ηλεκτρικής της ενέργειας από τους πυρηνικούς σταθμούς -ποσοστό υψηλότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Η Γαλλία είναι επίσης ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πυρηνικής ενέργειας παγκοσμίως, με έσοδα άνω των 3 δισ. ευρώ ετησίως.
Ωστόσο, το στρατιωτικό πραξικόπημα στον Νίγηρα την περασμένη εβδομάδα -και ανεπιβεβαίωτες αναφορές ότι η δυτικοαφρικανική χώρα προτίθεται να αναστείλει τις προμήθειες ουρανίου στη Γαλλία- έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει η βιομηχανία στο μέλλον της Γαλλίας, σημειώνει σε σχετική του ανάλυση το δίκτυο France 24.
Οι αναφορές οδήγησαν ορισμένους πολιτικούς της αντιπολίτευσης να αμφισβητήσουν το ρόλο της πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο της χώρας, ιδίως με δεδομένες τις επανειλημμένες εκκλήσεις του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, για «ενεργειακή ανεξαρτησία». «Ο Νίγηρας προμηθεύει τη Γαλλία με το ουράνιο που χρειάζεται για τα πυρηνικά εργοστάσιά της. Υπενθύμιση: Η πυρηνική ενέργεια δεν ‘προσφέρεται’ για ενεργειακή ανεξαρτησία», είναι η ενδεικτική δήλωση της Σαντρίν Ρουσό των Πρασίνων.
Ο Νίγηρας έχει διατηρήσει μερίδιο αγοράς μεταξύ 4% και 6% του παγκόσμιου εμπορίου ουρανίου κατά την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με τον Οργανισμό Πυρηνικής Ενέργειας (NEA) του ΟΟΣΑ. Όμως, παρά το μέτριο μερίδιό του στην αγορά, ο Νίγηρας προμήθευσε τη Γαλλία με ποσοστό της τάξεως περίπου 18% επί των συνολικών εισαγωγών ουρανίου μεταξύ 2005 και 2020.
Οι μεγαλύτεροι προμηθευτές της Γαλλίας, το Καζακστάν και η Αυστραλία, παρείχαν 20% και 19%, αντίστοιχα, ενώ οι προμήθειες του Ουζμπεκιστάν αυξάνονται τα τελευταία χρόνια.
Ακριβώς αυτή η στόχευση σε ποικίλες πηγές αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της στρατηγικής ενεργειακής ασφάλειας της κρατικής Électricité de France (EDF), η οποία έχει σχεδιαστεί για να διασφαλίσει ότι είναι σε θέση να αντέξει μεγάλα σοκ στην αγορά -όπως μια απροσδόκητη απαγόρευση εξαγωγών ουρανίου από τον Νίγηρα.
Η Γαλλία δεν εξαρτάται από καμία τοποθεσία, εταιρεία ή χώρα για να διασφαλίσει την ασφάλεια εφοδιασμού των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής της», διαβεβαίωνε κυβερνητικός αξιωματούχος υπό καθεστώς ανωνυμίας μιλώντας στο Politico στις 31 Ιουλίου.
Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (Euratom) -η οποία προμηθεύεται το ένα τέταρτο του ουρανίου της από τον Νίγηρα- δήλωσε επίσης ότι δεν ανησυχεί πως το πραξικόπημα θα επηρεάσει την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. «Εάν οι εισαγωγές από τον Νίγηρα μειωθούν, δεν υπάρχουν άμεσοι κίνδυνοι για την ασφάλεια της παραγωγής πυρηνικής ενέργειας βραχυπρόθεσμα», αναφέρει η υπηρεσία σε ανακοίνωσή της προς το πρακτορειό Reuters.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε από πλευράς της ότι οι «27» διαθέτουν «επαρκή αποθέματα ουρανίου για να μετριάσουν τυχόν βραχυπρόθεσμους κινδύνους εφοδιασμού».
Ένας έτερος παράγοντας που, κατά το France 24, θα συμβάλει στην άμβλυνση των όποιων διακυμάνσεων είναι το σχετικά χαμηλό κόστος κύκλου του καυσίμου (συμπεριλαμβανομένου του ουρανίου, του εμπλουτισμού ουρανίου, της μετατροπής και της κατασκευής καυσίμου) για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Εκτιμάται ότι το ουράνιο αντιπροσωπεύει μόνο το 6% περίπου του κόστους ανάπτυξης της πυρηνικής ενέργειας -ποσοστό συγκριτικά πολύ χαμηλότερο του 59% που αναλογεί στα κόστη επένδυσης και του 25% στα κόστη λειτουργίας και συντήρησης.
Η πιθανή αναστολή των προμηθειών ουρανίου στη Γαλλία εγείρει επίσης ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσον ο Νίγηρας θα μπορούσε να αντικαταστήσει αποτελεσματικά τη γαλλική ζήτηση χωρίς να δει ο ίδιος μια απότομη οικονομική πτώση -το 33% των εξαγωγών του Νίγηρα κατευθύνεται στη Γαλλία, το σύνολο σχεδόν των οποίων είναι ραδιενεργά καύσιμα.
Ο βαθμός κατά τον οποίο ο Νίγηρας -ο οποίος παρά τα τεράστια αποθέματα ουρανίου παραμένει σε δεινή κατάσταση- επωφελείται από τη σχέση του με τη Γαλλία αποτελεί σημείο διαμάχης από τότε που η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1960.
Διαδοχικοί πρόεδροι του Νίγηρα έχουν απαιτήσει περισσότερα από την Orano (πρώην Areva), έναν από τους κρατικά ελεγχόμενους παραγωγούς πυρηνικών καυσίμων της Γαλλίας, όσον αφορά τις εγγυήσεις ασφάλειας για τους υπαλλήλους του Νίγηρα, καθώς και υψηλότερες τιμές για το ουράνιο. Σήμερα, σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι της Orano στον Νίγηρα προσλαμβάνονται τοπικά, αλλά η εταιρεία εξακολουθεί να κατέχει πλειοψηφικό μερίδιο στην κρατική εταιρεία επεξεργασίας ουρανίου του Νίγηρα, Somaïr.
Παρά την ασταθή κατάσταση, η Orano ανέφερε στο France 24 ότι συνεχίζει να δραστηριοποιείται στον Νίγηρα και παρακολουθεί την κατάσταση. «Η ασφάλεια όλων των υπαλλήλων μας στον Νίγηρα και των εργοστασίων μας παρακολουθείται και η εταιρεία παραμένει σε υψηλή επιφυλακή», δήλωσε εκπρόσωπος της Orano στο γαλλικό δίκτυο.
