Του Γιώργου Παυλόπουλου
«Μίλησα με τον κ. Τραμπ χθες το βράδυ. Θα μιλήσω με τον κ. Πούτιν απόψε και θα συζητήσουμε πώς να σταματήσουμε από κοινού αυτή τη χημική γενοκτονία», δήλωσε την Πέμπτη ο Ταγίπ Ερντογάν, στη διάρκεια δημόσιας τελετής. Είχε προηγηθεί, την Τετάρτη, η προτροπή του πρωθυπουργού, Μπιναλί Γιλντιρίμ, προς τους προέδρους ΗΠΑ και Ρωσίας: Αφού πρώτα τους... μάλωσε ότι συμπεριφέρονται σαν «νταήδες του δρόμου», τους κάλεσε να συνομιλήσουν για να αποφύγουν την κατά μέτωπο σύγκρουση.
Ο πρόεδρος και ο πρωθυπουργός της Τουρκίας αποκάλυψαν, έτσι, το νέο φιλόδοξο σχέδιό τους: Να καταστεί η χώρα τους διαμεσολαβητής και... κυανόκρανος ανάμεσα στις δύο μεγάλες δυνάμεις, οι οποίες βρίσκονται στα πρόθυρα της ένοπλης αναμέτρησης. Η αλήθεια είναι, μάλιστα, ότι η στρατηγική θέση της Τουρκίας και οι ιδιαίτερες σχέσεις που διατηρεί τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και με τη Ρωσία και το Ιράν, του επιτρέπουν να ελπίζει βάσιμα ότι θα τα καταφέρει, προωθώντας παράλληλα τα συμφέροντα της Άγκυρας στην περιοχή.
Και Δύση και Ρωσία
Πράγματι, όσον αφορά στις ΗΠΑ, παρά τις διαμάχες των τελευταίων ετών που έχουν προκαλέσει την έντονη δυσφορία της Ουάσινγκτον, η Τουρκία αποτελούσε επί δεκαετίες το προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης απέναντι στην «σοβιετική απειλή», ενώ παραμένει ο δεύτερος πιο ισχυρός στρατός εντός του ΝΑΤΟ – κι αυτό είναι κάτι που δεν αλλάζει. Σε σχέση δε με τη Ρωσία, έχει αναπτύξει στενούς οικονομικούς, ενεργειακούς, γεωπολιτικούς και στρατωτικούς δεσμούς μετά την περιπέτεια του 2015 (με την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού στα σύνορα με τη Συρία) – κι αυτό είναι επίσης δεδομένο. Τέλος, με το Ιράν υπάρχει στενή συνεργασία στο μέτωπο του Κουρδικού και συντονισμός στο αντίστοιχο της Συρίας.
«Δεν έχουμε πρόθεση να εγκαταλείψουμε τη συμμαχία μας με τις ΗΠΑ, ούτε τη στρατηγική μας σχέση με τη Ρωσία, που έχει οικοδομηθεί σε ευρύ πεδίο, από την ενέργεια ως την ασφάλεια, ούτε να διακόψουμε τη συνεργασία μας με το Ιράν για την επίλυση περιφερειακών προβλημάτων», τόνισε ο «σουλτάνος» για να προσθέσει τα εξής: «Οι σχέσεις μας με τη Ρωσία, την Κίνα και το Ιράν δεν αποτελούν εναλλακτική οδό στη σχέση μας με τη Δύση, είναι συμπληρωματικές ως προς αυτήν».
Ο Ερντογάν έχει αποδείξει ότι είναι ένας ικανότατος παίκτης στην περιφερειακή και διεθνή σκηνή. Γι'' αυτό, σήμερα, επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία ώστε να μετατρέψει την Τουρκία από αποδιοπομπαίο τράγο σε απολύτως αναγκαίο εταίρο, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη και τη συνεργασία του οποίου δεν θα μπορεί να γίνει τίποτα στην ευρύτερη περιοχή. Και ταυτόχρονα, να τα έχει καλά με όλους – όπως γινόταν από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η αναντικατάστατη Τουρκία
Μετά τον ρόλο της στο προσφυγικό, τη θέση της στο σταυροδρόμι των δρόμων της ενέργειας, αλλά και την επίδειξη δύναμης στην Αφρίν και την Κύπρο, εάν καταφέρει να ενδυθεί και τον μανδύα του ειρηνοποιού, η Τουρκία του Ερντογάν θα αποκτήσει στην πράξη και ντε φάκτο το δικαίωμα να κάνει κυριολεκτικά ό,τι θέλει. Και ως τέτοια, θα περιφέρεται και θα επιδεικνύει τα τρόπαιά της – όπως είναι το «κεφάλι» του Άσαντ και η ταπείνωση των Κούρδων. «Όσοι υποστηρίζουν το καθεστώς του Άσαντ κάνουν λάθος. Όσοι υποστηρίζουν τους Κούρδους του PYD κάνουν επίσης λάθος. Θα πολεμήσουμε ως το τέλος κατά αυτών των δύο λαθών», είπε χαρακτηριστικά ο Ερντογάν.
Προσοχή, όμως, διότι στα τρόπαια που έχει στο μυαλό του ίσως περιλαμβάνονται και κάποιες «γκρίζες ζώνες» σε Αιγαίο και Κύπρο.
Kayhan Ozer/Pool Photo via AP
