του Γιώργου Παυλόπουλου
Τρεις είναι οι αδιαμφισβήτητοι πρωταγωνιστές στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ που διεξάγεται από χθες στο Λονδίνο – και σε αυτούς δεν συμπεριλαμβάνεται ο γενικός γραμματέας του, Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος απλώς παίζει τον ρόλο του... τερματοφύλακα, που δεν προλαβαίνει να μαζεύει την μπάλα από τα δίχτυα όπου καταλήγει μετά τα αλλεπάλληλα αυτογκόλ που σημειώνουν οι παίκτες της ομάδας του!
Πρόκειται, όπως εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει, για τον... συνήθη ύποπτο Ντόναλντ Τραμπ, για τον επίδοξο διάδοχο του στρατάρχη ντε Γκολ, Εμανουέλ Μακρόν και, βεβαίως, για τον σύγχρονο «σουλτάνο» Ταγίπ Ερντογάν, που θέλει να αναγκάσει τους πάντες να του κάνουν τεμενάδες. Τους προέδρους, δηλαδή, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Γαλλίας και της Τουρκίας οι οποίοι, ως σύγχρονοι... Προκρούστες, έχουν βάλει τη Συμμαχία σε μία κλίνη και τραβούν μανιωδώς ο καθένας από ένα άκρο.
Τις προηγούμενες ημέρες, μαζί και τη χθεσινή η οποία ήταν αφιερωμένη (θεωρητικά) στον εορτασμό των 70χρονων του ΝΑΤΟ, οι «3» φρόντισαν να διατηρήσουν υψηλούς τόνους τραβώντας το ενδιαφέρον: Τραμπ και Μακρόν συγκρούστηκαν δημοσίως κατά τη συνέντευξη Τύπου, εκτοξεύοντας φαρμακερές ειρωνείες ο ένας σε βάρος του άλλου. Παράλληλα, ο Γάλλος πρόεδρος έστρεψε για μια ακόμη φορά τα βέλη του κατά του Ερντογάν, κατηγορώντας τον ευθέως για φλερτ με τους τζιχαντιστές του Isis – κι αυτός με τη σειρά του, όπως ήταν φυσικό, δεν το άφησε να πέσει κάτω.
Πίσω από τη «βιτρίνα»
Πέρα από το επίπεδο των εντυπώσεων, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Όχι μόνο επειδή για τους «3» καθώς και για όλους τους εταίρους ισχύει το «μαζί δεν κάνουν και χώρια δεν μπορούν», αλλά και διότι οι πάντες συνειδητοποιούν ότι το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να συνεχίσει ως έχει και χρειάζεται επειγόντως ένα ριζικό λίφτινγκ.
Εάν θέλουμε, άλλωστε, να είμαστε ειλικρινείς, οφείλουμε να διαπιστώσουμε – και ταυτόχρονα να θυμίσουμε σε όσους το έχουν ξεχάσει και τώρα διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους ανησυχώντας για το τι μέλλει γενέσθαι – ότι δεν είναι μόνο ο Μακρόν αυτός ο οποίος επιδιώκει μεγάλες αλλαγές στη Συμμαχία και δεν βολεύεται με τη μορφή και τις δομές που έχει σήμερα.
Πριν από αυτόν, ήταν ο Τραμπ εκείνος ο οποίος – ήδη από την εκστρατεία του ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2016, είχε χαρακτηρίσει το ΝΑΤΟ «ξεπερασμένο» και «γερασμένο», κάνοντας τους εταίρους των ΗΠΑ να αναρωτιούνται πού θέλει να το πάει. Όταν, μάλιστα, πήρε αποφάσεις που τους αφορούν άμεσα ερήμην τους (όπως η αποχώρηση των Αμερικανών στρατιωτών από τη Συρία, η διαπραγμάτευση με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, η ρήξη με το Ιράν και η αποχώρηση από τη συνθήκη INF για τα πυρηνικά), απέδειξε ότι το αντιμετωπίζει ως «βαρίδι» – όπως κάνει και με τον ΟΗΕ.
Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, ο οποίος δήθεν πνέει τα μένεα κατά του Μακρόν και τον κατηγορεί ότι αυτός είναι «κλινικά νεκρός» και όχι το ΝΑΤΟ, δήλωσε τα εξής χθες, προτού αναχωρήσει για το Λονδίνο: «Είναι αναπόφευκτο ότι το ΝΑΤΟ οφείλει να επανασυντονιστεί, με βάση τις σημερινές προτεραιότητες σε επίπεδο ασφαλείας». Όπως και ο Τραμπ δε, έχει φροντίσει στην πράξη να διαμηνύσει ότι δεν υπολογίζει το ΝΑΤΟ και τους συμμάχους του – με την εισβολή του στη Συρία, με το βέτο που θέτει στο σχέδιο για τις Βαλτικές χώρες και την Πολωνία, καθώς και με την αγορά των ρωσικών S-400.
Και για να μην ξεχνιόμαστε, ακόμη και η καγκελάριος της Γερμανίας, Ανγκελα Μέρκελ, η οποία χαρακτηρίζει τώρα αναντικατάστατο το ΝΑΤΟ και τη συμμαχία με τις ΗΠΑ και σπεύδει να μαλώσει τον Μακρόν, άλλα έχει πει στο πρόσφατο παρελθόν. Διότι ήταν αυτή, πρώτη από όλους τους Ευρωπαίους, η οποία κάλεσε τους εταίρους της να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου η ΕΕ να μπορέσει να στηριχθεί στα δικά της πόδια και να μην εξαρτάται πλέον από τους Αμερικανούς.
Αλλάζουν ή βουλιάζουν!
Όλοι, ό,τι και αν λένε σήμερα, συνειδητοποιούν ότι η βαλίτσα δεν πάει μακριά ως έχει. Πολύ απλά, διότι οι συνθήκες και οι προτεταιότητες στην εποχή μας είναι διαφορετικές από την περίοδο που δημιουργήθηκε το ΝΑΤΟ, πριν από 70 χρόνια. Το ίδιο και οι διαχωριστικές γραμμές, το ίδιο και η αντίληψη που έχουν οι εταίροι (ή, έστω, πολλοί από αυτούς) περί των συμμάχων και των εχθρών τους.
Ή αλλάζουν ή βουλιάζουν, λοιπόν – πολύ απλά. Κι επειδή μάλλον (οι περισσότεροι) προτιμούν να αλλάξουν, θα ξεκινήσει μια διαδικασία μετασχηματισμού, όπως θα αποτυπωθεί και στο κοινό ανακοινωθέν. Προσοχή, όμως. Στο νέο ΝΑΤΟ, όταν και όποτε αυτό κι αν πάρει σάρκα και οστά, ενδεχομένως να μην χωρούν όλοι...
Presidency Press Service via AP, Pool
