Θεσπίζοντας την πλέον περιοριστική μεταναστευτική πολιτική επί θητείας του, αλλά και κάθε άλλου Δημοκρατικού προέδρου στη σύγχρονη εποχή, επιχειρεί ο Τζο Μπάιντεν να στερήσει από τον Ντόναλντ Τραμπ το «χαρτί» του μεταναστευτικού πέντε μήνες πριν ανοίξουν οι προεδρικές κάλπες στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η τραμπική πτέρυγα στο Κογκρέσο έχει εκτροχιάσει μία δικομματική συμφωνία στο Κογκρέσο για τη διαχείριση του μεταναστευτικού, ακριβώς για να μη χάσει ο Ντόναλντ Τραμπ το πλεονέκτημα να δηλώνει πως είναι ο μόνος που μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των συνόρων, και ο Μπάιντεν ενσωματώνει τώρα σε εκτελεστικό διάταγμα σειρά σκληρών μέτρων που οδηγούν στην πράξη σε προσωρινό κλείσιμο των συνόρων με το Μεξικό.
Ο Αμερικανός πρόεδρος τελεί υπό ισχυρή πολιτική πίεση να αντιμετωπίσει την παράτυπη μετανάστευση που κατατάσσεται ως κορυφαία ανησυχία των Αμερικανών και είναι ζήτημα σταθερά «πριμοδοτεί» τον Ντόναλντ Τραμπ. Το μεταναστευτικό είναι από τα πλέον τρωτά σημεία του νυν προέδρου καθ’ οδόν προς μία αναμέτρηση που εξακολουθεί να θεωρείται πως θα κριθεί στο νήμα παρά την καταδίκη Τραμπ, εξ ου και ο Τζο Μπάιντεν επιλέγει πλέον να κινηθεί «επιθετικά».
Το διάταγμα Μπάιντεν ορίζει ότι τα σύνορα θα είναι κλειστά για τους αιτούντες άσυλο εφόσον ξεπερνά τις 2.500 ο ημερήσιος αριθμός παράτυπων διελεύσεων προς στην αμερικανική επικράτεια, μεταδίδουν τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης επικαλούμενα αξιωματούχους της προεδρίας. Οι ημερήσιες αφίξεις από το Μεξικό υπερβαίνουν ήδη αυτό τον αριθμό το τρέχον διάστημα, συνεπώς το διάταγμα θα μπορούσε να τεθεί αυτομάτως σε ισχύ αφότου υπογραφεί από τον Τζο Μπάιντεν σε τελετή που προγραμματίζεται στο Λευκό Οίκο παρουσία δημάρχων συνοριακών πόλεων.
Τα σύνορα θα ανοίξουν εκ νέου για τους αιτούντες άσυλο εάν ο αριθμός των διελεύσεων παραμείνει κάτω από 1.500 για ορισμένο χρονικό διάστημα, κατά τις ίδιες πηγές. Προβλέπονται εξαιρέσεις που αφορούν σε ασυνόδευτους ανηλίκους, πρόσωπα που αντιμετωπίζουν οξεία προβλήματα υγείας και θυμάτων εμπορίας ανθρώπων.
Ενώ οι Ρεπουμπλικανοί επιτίθενται επί μακρόν στους Δημοκρατικούς για το ζήτημα της ασφάλειας των συνόρων, ο Τζο Μπάιντεν τα τελευταία χρόνια έχει αντιμετωπίσει πιέσεις και από μέλη του ίδιου του κόμματός του για αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική. Απέναντί του έχει ωστόσο η αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών και πολλούς ισπανόφωνους βουλευτές και γερουσιαστές που εναντιώνονται στη φύση του διατάγματος.
Το διάταγμα Μπάιντεν ουσιαστικά απηχεί την απόπειρα Τραμπ το 2018 να απαγορεύσει τη μετανάστευση από χώρες με κατά πλειονότητα μουσουλμανική πληθυσμό, με τους Δημοκρατικούς τότε να μιλούν για δρακόντειες πολιτικές και να εγκαλούν τους Ρεπουμπλικανούς για ξενοφοβία, και τα ομοσπονδιακά δικαστήρια να μπλοκάρουν εν τέλει το νόμο. Προσφυγές αναμένονται και κατά του διατάγματος Μπάιντεν που βασίζεται, όπως και η προ ετών απόπειρα Τραμπ, στο ίδιο νομικό πλαίσιο -το Άρθρο 212 του Νόμου περί Μετανάστευσης και Ιθαγένειας των ΗΠΑ.
Η Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών είχε πρωτοστατήσει ενάντια στην προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να μπλοκάρει το άσυλο το 2018, με αποτέλεσμα η πολιτική να ανασταλεί με αποφάσεις των ομοσπονδιακών δικαστηρίων. Η ένωση έχει προαναγγείλει ότι είναι έτοιμη να αμφισβητήσει οποιαδήποτε διάταγμα περιορίζει το άσυλο στα σύνορα.
Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν φέρονται να αμφιταλαντεύονταν εδώ και μήνες αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα έκδοσης εκτελεστικού διατάγματος. Ο υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας, Αλεχάντρο Μαγιόρκας, έχει αναγνωρίσει πως θα υπάρξουν προσφυγές, τονίζοντας πως η Αμερική «χρειάζεται νομοθεσία» για το μεταναστευτικό καθώς είναι η μόνη εγγυημένη οδός για σίγουρη λύση.
Όμως, υπό την πίεση Τραμπ οι Ρεπουμπλικανοί στη Βουλή μπλόκαραν τη δικομματική συμφωνία που είχε επιτευχθεί μεταξύ Δημοκρατικών και Γερουσιαστών στη Γερουσία, και η οποία ουσιαστικά ευθυγραμμιζόταν με τη δική τους ατζέντα σηματοδοτώντας μείζονα (προεκλογική) στροφή για τον Μπάιντεν. Η στάση ήταν κοινώς, ας μείνει η κατάσταση ως έχει αρκεί ο Τραμπ να βγει πολιτικά ωφελημένος και να εξακολουθήσει να μπορεί να μιλά για «χάος» στα σύνορα.
Εξυπηρετώντας την προσωπική του ατζέντα εν όψει της κάλπης της 5ης Νοεμβρίου, ο καταδικασθείς πλέον για κακουργηματικές ενέργειες Τραμπ έχει επιλέξει να συντηρεί μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τις Ηνωμένες Πολιτείες, την οποία διακηρύσσει ότι είναι ο μόνος που μπορεί να λύσει, και μάλιστα έχει επανέλθει στα περί της «μεγαλύτερης επιχείρησης απελάσεων στην αμερικανική Ιστορία» που θα κάνει πράξη «τα πρώτα λεπτά μετά την ορκωμοσία» του. O Τραμπ χρησιμοποιεί πλέον φασίσουζα ρητορική μιλώντας για τους μετανάστες, λέγοντας ότι «δηλητηριάζουν το αίμα της Αμερικής» και αποκαλώντας τους «τρωκτικά».
Οι Ρεπουμπλικανοί κατηγορούν τώρα τον Τζο Μπάιντεν για υποκρισία λέγοντας ότι μπορούσε να κινηθεί για τη διαχείριση του μεταναστευτικού, αλλά καθυστερούσε την όποια ενέργεια υπό το φόβο των αντιδράσεων των προοδευτικών στο κόμμα του. «Πολύ λίγα, πολύ αργά» ήταν η δήλωση του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον εν όψει των ανακοινώσεων που αναμένονται από το Λευκό Οίκο.
«Η τελευταία απάτη του Τζο Μπάιντεν για τα σύνορα δεν ξεγελά κανέναν -καθώς οι διελεύσεις μεταναστών σημείωναν κάθε χρόνο ρεκόρ επί των ημερών του, αρνήθηκε να κλείσει τα σύνορα», δήλωσε ο Φίλιπ Λέτσου, εκπρόσωπος της Εθνικής Ρεπουμπλικανικής Επιτροπής Γερουσιαστών. «Αλλά τώρα που είναι υποψήφιος για επανεκλογή και υστερεί σημαντικά [σ.σ. στις δημοσκοπήσεις], ο Μπάιντεν άλλαξε γνώμη», ανέφερε.
Ο αριθμός των παράτυπων διελεύσεων έχει μειωθεί τους τελευταίους μήνες, αφού έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ τον Δεκέμβριο, όταν περίπου 10.000 άνθρωποι την ημέρα εισέρχονταν παράτυπα στις Ηνωμένες Πολιτείες εξαιτίας της φτώχειας και της ανέχειας στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Συνήθως, οι μετανάστες που ζητούν άσυλο αφήνονται ελεύθεροι στις Ηνωμένες Πολιτείες έως ότου μπορέσουν να υποστηρίξουν την υπόθεσή τους ενώπιον δικαστηρίου. Ωστόσο, ο τεράστιος όγκος υποθέσεων που έχει συσσωρευτεί σημαίνει ότι για την εκδίκαση μπορεί να χρειαστούν χρόνια.